5. Yorug'lik difraksiyasi nima? Gyuygens prinsipi nimadan iborat? Frenel - bu prinsipiga qanday qo'shimcha kiritdi? • Yoruglik difraktsiyasi deb ataladigan xodisada yoruglik nurlari
shaffofmas tusiklardan egilib utib geometrik soya soxasiga kirib
boradi. difraktsiya suzi lotincha bulib “egilib utish” degan ma’noni
bildiradi.
Gyuygens - FRENEL PRINSIPI — toʻlqin optikasining asosiy prinsipi; toʻlqinlar (yorugʻlik toʻlqinlari)ning tarqalishi haqidagi masalalarni yechish usuli. X. Gyuygens prinsipiga (1690) asosan fazoning tarqalayotgan toʻlqin yetib borgan har bir nuqtasi ayni shu paytda elementar sferik toʻlqinlar manbai deb qaraladi.
lekin difraksiya hodisasini tushuntirib bera olmaydi. Bu kamchilikni O. J. Frenel 1818-yilda bartaraf qildi
6. Frenelning zonalar metodi nimadan iborat? Bu metod yordamida yorug'likning to'g'ri chiziqli tarqalish, oddiy to'siqlardagi difraksiya qanday tushuntiriladi? Frenel zonalari - fazoning berilgan (R) nuqtasidagi toʻlqin amplitudasini aniqlashda hisoblashlarni soddalashtirish uchun yorugʻlik toʻlqin sirti boʻlinadigan halqasimon soha (zona)lari.
Frenel difraksiyasi - sferik yoruglik toʻlqinining ekrandagi teshikdan boʻladigan difraksiyastl. Bunda teshikning radiusi Frenelning birinchi zonasi radiusi tartibida boʻlishi kerak. O.J. Frenel sharafiga qoʻyilgan.
7. Fraungofer difraksiyasi nima? Bir tirqishdan va difraksion panjaradan difraksion manzaralar qanday ko'rinadi? Bu manzaralarda maksimum va minimumlar qanday holatlarda kuzatiladi? Fraungofer nemis fizigi paralel nurlarda Difraksiyani ko’rgan. Buninguchunmanbacheksizuzoqdabo’lishi kerak yoki linzani fokus masofasida bo’lishi kerak. Agar ekran chekkasiga monoxromatik yorug‘lik yo‘naltirilsa, difraksiya manzarasi kuzatiladi. To‘g‘ri va og‘gan nurlarning interferensiyasi tufayli geometrik soya sohasi chegarasi yaqinida navbatlashuvchi yorug‘ va qorong‘u yo‘laklar (polosalar) tizimi (yoritilganlik minimumlari va maksimumlari) vujudga keladi.
Markaziy maksimumdan boshqa to‘lqin tarqalishining dastlabki yo‘nalishida yoritilganlikning yon maksimumlari paydo bo‘ladi, bularni og‘gan nurlar hosil qiladi.
8. Tabiiy nur qutblangan nurdan nima bilan farq qiladi? Ikki muxit chegarasidan qaytgan nurning qutblanish darajasi nimaga bog'liq bo'ladi? Bryuster qonuni tariflang. ma'nosi qanday? "tartiblangan" yorugʻlikni u qutbl angan yorugʻlik deb atadi. Yorugʻlik manbalaridan chiqqan yorugʻlik toʻlqinlari tartibsiz tarqaladi, yaʼni toʻlqinlar turli tekisliklarda tebranadi. Bunday toʻlqinli yorugʻlik tabiiy yorugʻlik deb ataladi. Tabiiy yorugʻlikdan farqli ravishda E va H vektorlarning oʻzaro perpendikulyar tashkil etuvchilari orasida doimiy fazalar farqi mavjud boʻlgan yorugʻlik qutblangan yorugʻlik deb ataladi.
qutblanish darajasi tushish burchagiga bog’liq.