16.5. Uzatish liniyasi uchastkalarining uzunligini hisoblash va loyihalash
Tolali-optik uzatish liniya (TOUL) li uchastkalar uzunliklarini XTQyRP sonini kamaytirish uchun iloji boricha katta tanlash kerak. Uchastkaning maksimal uzunligi ikki marta hisoblanadi: fizik uzatish muhitidagi yo‘qotishlardan kelib chiqqan holda va bu muhitning dispersiya xususiyatlariga bog‘liq holda.
Uzatish liniyalari ni loyihalashda ishlatiladigan, tolali optik kabellarning optik tolalari ning asosiy parametrlari 16.1-jadvalda keltirilgan, unda quyidagi belgilashlar qabul qilingan; α – OT ning so‘nish koeffitsienti, dB/km; λ – optik nurlanishning to‘lqin uzunligi, mkm; τ – OT ning xromatik dispersiya koeffitsienti, ps/nm·km.
Apparaturaning texnik pasporti (sertifikati) da odatda quyidagi parametrlar ko‘rsatilgan:
Optik signalning uzatish tezligi V, Mbit/s.
Nurlanish manbaining to‘lqin uzunligi λ, mkm.
Nurlanishmanbaituri.
Nurlanish manbaining spektr kengligi ∆λ, mkm.
Nurlanadigan quvvat sathi ruz, dBq.
Qabul qilishning minimal sathi rqq min, dBq.
Qabul qilishning maksimal sathi rqq maks, dBq.
Optik traktning qo‘shimcha yo‘qotishlari ∆A, dB.
Nurlanadiganquvvatsathiekspluatatsiyamuddatiningboshidaqabulqiluvchi - uzatuvchioptikmodulQqUzMchiqishidagi (16.2-rasm) o‘rtachaquvvatgamoskeladi. Vaqto‘tgansarinurlanishmanbaieskiradi, nurlanadiganquvvatkamayadi. Bukamayishyokiqo‘shimchayo‘qotishlar ∆Ayokiminimalnurlanadiganquvvatsathi (ruz 0 min, dBq) ni (xizmatmuddatioxirida) ko‘rsatishbilane’tiborgaolinadi.
Qabulqilishningminimalsathirqqminregeneratorningxatolikkoeffitsientiningpasportdako‘rsatilgandanyuqoribo‘lmaganmiqdorinixarakterlaydi. Agarxatolikkoeffitsientiloyihalashjarayonidaaniqlansa, rqqminnianiqlashkerak.
16.1-jadval
Qabulqilishningmaksimalsathirqqmaksqabulqilishningshundaysathigamoskeladiki, busathningoshishifotoqabulqilgichningortiqchayuklanishigavaberilganxatolikkoeffitsientiningortishigaolibkeladi. Ba’zanrqqmakso‘rnigaQqUzMqabulqiluvchioptikmoduliningkuchayishniavtomatikrostlovi (KAR) ningchegaralari ∆AKAR, dB (QqUzMdinamikdiapazoni) beriladi.
Uzatish sathi va qabul qilishning minimal sathi orasidagi farq tizimning energetik potensiali deb ataladi
E = ruz – rqq min. (16.1)
Regeneratsiyalash uchastkasi uzunligini aniqlash uchun 16.2-rasmda ko‘rsatilgandek, uning hisobiy sxemasi tuziladi.
16.2-rasm. RTOUT regeneratsiyalash uchastkasining hisobiy sxemasi
Rasmdaquyidagibelgilashlarqabulqilingan:
A-OU – ajraladiganoptikulagich; XTQyRP – xizmattalabqilmaydiganregeneratsiyalashpunkti; QqUzM – qabulqiluvchi-uzatuvchioptikmodul, optiksignalnielektrsignalgao‘zgartiradi, elektrsignalningparametrlariniqaytatiklaydivaunioptiksignalgao‘zgartiradi (optiktraktningoxirgiapparaturasi); Ay-OU – ajralmaydiganoptikulagich; OT – optiktola. 16.2-rasmbo‘yicharegeneratsiyalashuchastkasiningso‘nishiquyidagigateng:
(16.2)
buerda: lRU – regeneratsiyalashuchastkasiuzunligi; AA– ajraladiganoptikulagichningso‘nishi, 0,5…1,5 dBgateng; AAy - ajralmaydiganoptikulagichningso‘nishi, 0,05 dBgateng; α – optiktolaningso‘nishkoeffitsienti, dB/km; At – raqamliTOUT, shuningdekOTparametrlariningharorato‘zgarishlarigaruxsatetilganqiymati, tipliraqamliTOUT (RTOUT) uchun 0,5…1,5 dBgateng; AV – vaqto‘tishi (eskirish, degradatsiyavab.q.) bilanRTOUTelementlariparametrlariningyomonlashuvigaruxsatetilganqiymat, optiknurlanishmanbaivaqabulqilgichiningturivaularningkombinatsiyasigabog‘liqvaAV = 2…6 dBgateng.
(16.2) da q – ajralmaydiganoptikulagichlarsonidantashqarihammakattaliklarma’lum. q sonioptikkabelningqurilishuzunliklari lqursonidanbittagakam:
q = lrumaks / lqur – 1. (16.3)
q qiymatni (16.2)gaqo‘yibvamurakkabbo‘lmagano‘zgartirishlarnibajarib, quyidagigaegabo‘lamiz:
(16.4)
buerdaEe = At + AV – energetikekspluatatsionzahira, mosravishdaoptiktolavaTOUTapparaturasielementlariningeskirisheffektinikompensatsiyalashuchunzarur.
QqUzMningqabulqiluvchiqurilmalarikuchayishniavtomatikrostlashKARtizimlaribilanjihozlanadi. KAR rostlash chegarasiga ega bo‘lib, u regeneratsiyalash uchastkasining minimal loyihaviy uzunligini aniqlaydi:
(16.5)
Agar mahalliy sharoitlarga mos holda uchastka uzunligi minimal uzunlikdan qisqa bo‘lishi kerak bo‘lsa, QqUzM kirishida optik attenyuator joylashtiriladi. SHuningdek loyihalashda optik toladagi dispersiya bo‘yicha ham regeneratsiyalash uchastkasining chegaraviy uzunligi lruD hisoblanishi kerak.
Ko‘p modali (KM) optik tola (XEI G. 651 tavsiyalariga mos keluvchi) uchun lruD optik tolaning keng polosaliligi ∆ F va raqamli signallarni uzatish tezligi V (Mbit/s) bilan aniqlanadi:
(16.6)
Bir modali (BM) OT uchun lruD nafaqat uzatish muhiti (OT) ning parametrlariga, balki apparatura (QqUzM) ning xarakteristikalariga ham bog‘liq:
≈ E·106 / τ·∆λ·B, km, (16.7)
bu erda τ – OT ning xromatik dispersiya koeffitsienti (9.1-jadval); ∆λ – optik nurlanish polosasining o‘rtacha kvadratik kengligi, nm; yorug‘lik diodlari (YOD) uchun 24… 40 nm ga va yarim o‘tkazgichli lazer diolar (LD) uchun 0,2…5 nm ga teng. E qiymati YOD va bir modali LD uchun 0,306; STM – 16 trakti uchun 0,491; ko‘p modali LD uchun 0,115 deb olingan.
Agar spektr kengligi – 20 dB (∆λ20) sathda aniqlangan bo‘lsa, u holda o‘rtacha kvadratik kenglik ∆λ = ∆λ20 / 6,07 singari aniqlanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |