Toksikologik kimyo fanidan laboratoriya

Antipirin va amidopirinni kislotali ajralmadan hamda 

biologic suyuqlik (peshob) dan aniqlash 

 

1. 1  ml  tekshiriluvchi  eritmaga  bir  necha  tomchi  10  %  sulfat  kislotadan  va  2-3 

tomchi  natriy  nitritning  to‘yingan  eritmasidan  qo‘shiladi.  Antipirin  bo‘lgan  taqdirda 

ko‘k-yashil  rang,  tekshiriluvchi  suyuqlikda    amidopirin  bo‘lgan  taqdirda  binafsha 

rang hosil bo‘ladi. 

Aniqlanuvchi  tarkibda  amidopirin  va  antipirin  birgalikda  bo‘lganda  avval 

amidopiringa  xos  binafsha  rang  hosil  bo‘lib,  bu  rang  natriy  nitritning  ortiqcha 

miqdorida  o‘chib,  o‘rniga  ko‘k  yashil  (nitrozoantipirin)  rang  hosil  qiladi. 

Antipirinning  ko‘k-yashil  rang  hosil  bo‘lgan  reaksiyasi  mahsuliga 



  -  naftilamin 

eritmasidan qo‘shilsa, nitrozoantipirin qizil rangli pirazolon bo‘yog‘iga o‘tadi. 

2. Temir (III) – xlorid eritmasi bilan reaksiyasi. 1 ml tekshiriluvchi eritmaga 0,5 

ml 5 % temir (III) – xlorid eritmasini qo‘shilsa, antipirin bo‘lgan taqdirda qizil rang 

(ferripirin),  amidopirin  bo‘lganda  binafsha  rang  hosil  bo‘ladi.  Hosil  bo‘lgan  rang 

reaktivning ortiqcha miqdori ta’siridan yo‘qolib ketadi. 

3. Kumush nitrat  eritmasi bilan  reaksiyasi. Tekshiriluvchi  eritmadan 1  ml  olib, 

unga  3-5  tomchi  1  %  kumush  nitratning  eritmasidan  tomizilib,  probirka  suv 

hammomida 3-5 daqiqa qizdirilsa, binafsha rang hosil bo‘lishi,  amidopirin moddasi 

borligini bildiradi. 

4. YuQX    tahlili.  Amidopirin  -  KSK  xromatografik    plastinkaga  amidopirin 

eritmasidan 

tomizib, 

atseton-xloroform 

(1:9) 

saqlagan 

kamerada 

xromatografiyalanib,  so‘ngra  plastinkaga  Munye  bo‘yicha  tayyorlangan  Dragendorf 

reaktivi yoki  FeCI

3

 purkalsa, o‘ziga xos rangli Rf =0,15-0,17 qiymat oralig‘ida dog‘ 

---

 

 

 

46 

hosil bo‘ladi. 

Antipirin  -  xromatografik  plastinkaga  antipirin  eritmasidan  tomizib,  metenol  – 

25% ammiak (100:1,5) saqlagan kamerada xromatografiyalanib, so‘ngra plastinkaga 

FeCI

3

 purkalsa, o‘ziga xos rangli Rf =0,64-0,66 qiymat oralig‘ida dog‘ hosil bo‘ladi.