To’gri chiziq tenglamalari Bajardi: 104-guruh Isakova Dilnoza Tekshirdi

To’gri chiziq tenglamalari
Bajardi: 104-guruh Isakova Dilnoza
Tekshirdi:
Ta’rif:
Tekislikdavberilgan 2ta nuqtadan 1 xil masofada yotgan nuqtalar to’plami to’g’ri chiziq deyiladi.
ga ega bo’lamiz. Tomonlarini kvadratga oshirib, qavslarni ochamiz:
o’xshash hadlarni ixchamlab,
2( )х+2( )у+
Tekislikda dekart koordinatalar sistemasi berilgan bo’lsin. А( ) , В( ) nuqtalarni qaraymiz. Bu nuqtalardan bir xil masofada yotuvchi С(х;у) nuqtalar toplami to’g’ri chiziq hosil qilib, AB o’rta perpendikulyari hisoblanadi. tenglikdan

To’g’ri chiziqning burchak koeffisentli tenglamasi.

Dekart koordinatalar sistemasida ordinatalar o’qidan О(0;0) dan hisoblanganda uzinligi b ga teng kesma ajratadigan, absissa o’qi bilan burchak hosil qiluvchi to’ri chiziqni qaraymiz. To’g’ri chiziq ixtiyoriy С(х;у) nuqtasini olamiz.
Hosil bo’lgan to’g’ri burchakli uchburchakdan ekanligini topamiz.
Bu tenlamadagi to’g’ri chiziqning burchak koeffisenti deyiladi vа k bilan belgilanadi:
k .
Тo’g’ri chiziq tenglamasi ko’rinish oladi. Undan to’g’ri chiziqning
(2)
burchak koiffisentli tenglamasi deb ataluvchi
у
tenglamani olamiz .

To’g’ri chiziq holati k vа b koiffisentlari bilan to’la aniqlanadi .To’g’ri chiziq umumiy Ах+Ву+С=0 tenglamasidan burchak koiffsentlisiga o’tish uchun bu tenglamani y ga nisbatan yechish kifoya .

у=-
belgilashlar kiritilsa, tenglama y=kx+b ko’rinishga
Bunda k= , b keladi.
Ма’lumki, y=kx+b funksiya chiziqli deyilar edi. Demak, chiziqli funksiya grafigi to’g’ri chiziq bo’lar ekan. b=0 bo’lsa y=kx hosil bo’lib, х vа у o’zaro proporsiyanal, k-esa proporsiyanallik koiffisenti deyiladi .

To’g’ri chiziqning kesmalar bo’yicha tenglamasi

Теkislida absissa o’qidan а , kоrdinata o’qidan b=ОВ kesmalar ajratadigan to’g’ri
chiziq ixtiyoriy С(х;у) nuqta absissasini
, ordinatasini bilan belgilasak, uchta
o’xshash uchburchak hosil bo’ladi: ∆АОВ~∆А С~∆ В, yani
.
.
Bu tenglama to’g’ri chiziqning kesmalar bo’yicha tenglamasi deyiladi.

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati

• https://bolcheknig.ru/uz/religiya/obshchee-uravnenie-pryamoi-opisanie-primery-reshenie-zadach-sostavlenie-uravneniya-c/
• https://hozir.org/tekislikning-tenglamasi-togri-chiziqning-tenglamasi.html
• https://www.youtube.com/watch?v=dcUKw_sf7Y8