To sh k en t axborot texnologiyalari universiteti

I
С 4
▼
fx
В
_
1
_
2_
3_
_4_
_5_
6
Respublika
Shahar
12
Shahar 
ЛОЖЬ
Tuman 
г ИСТИНА
О 23 
ЛОЖЬ
1
4.2-rasm.
Taqqoslash amallarini qo‘llash.
Formulani nusxalash
Elektron jadvallarda hisoblashlar amalga oshirilayotganda, bir 
formulani kataklarga qayta-qayta kiritmaslik uchun, formulalardan 
nusxa olish amalidan foydalanish maqsadga muvofiqdir. Formu­
lalardan nusxa olish uchun quyidagi amallarni bajaring.
Buning uchun dastlabki darsimizdagi futbol jam oalarining 
to ‘plagan ballarini hisoblash jadvaliga qaytamiz (4.1-rasmga qarang):
— G2 katagini tanlang;
— Uskunalar panelidan 
Копировать 
tugmasini bosing;
— Formulaning nusxalari qo‘yilishi kerak bo'lgan kataklarini 
belgilang;
— Uskunalar panelidan 
Вставить 
tugmasini bosing.
Ushbu amalni boshqa bir usul yordamida tezkorroq ham amalga 
oshirish mumkin:
— G2 katagini tanlang;
— Katakning to'ldirish markerini «sichqoncha» ko'rsatkichi bilan 
tuting;
— To'ldirish markerini G4 katagigacha siljiting va markerni qo'yib 
yuboring.
9 — R.P. Abduraxmonov, va boshq. 
129

---

Natijada G2 katagidagi formuladan, ya’ni hisoblash amalidan G3 
va G4 kataklariga nusxa ko‘chiriladi.
Bunda nusxa olingan formulalardagi kataklar adreslari avtomatik 
tarzda yangilanadi, ya’ni formulalardan nusxa ko‘chirilganda adreslami 
qayta o ‘zgartirish shart emas.
Adreslaming bunday avtomatik o‘zgartirilishi nisbiy adreslash deb 
ataladi.
Absolut adreslar
Elektron jadvallarda formulalardan nusxa ko‘chirishda avtomatik 
tarzda nisbiy adreslash amalga oshiriladi.
Bu har doim ham qulay emas, masalan, formulaga aniq bir katakka 
yozilgan original ma’lumotlar kiritilishi kerak boMishi mumkin. U 
holda formuladan nusxa ko'chirilganda o ‘zgarmaydigan 
absolut
adreslardan foydalaniladi.
Masalan, xodimlarning oylik maoshini 20 foizga oshirish kerak. 
Foiz miqdori E l katagiga yozilgan.
Ushbu katak adresi o ‘zgarmas, ya’ni absolut boMishi uchun 
adresdagi ustun va satr nomlari oldidan dollar belgisini $ qo‘yish 
kerak:
— Berilgan formulani yozish uchun D2 katagini tanlang;
— Tenglik belgisini kiriting va C2 katagini tanlang;
— Ko‘paytirish belgisi kiriting, so‘ng qoMda $E$1 absolut adresini 
kiriting;
— Formula bo'yicha hisoblashni amalga oshirish uchun Enter 
tugmasini bosing. Natijada D2 katagida oshirilgan oylik maosh miqdori 
hosil boMadi;
— Formuladan keyingi kataklarga nusxa ko'chirish uchun, D2 
katagini belgilang va toMdirish markerini keyingi kataklarga siljiting;
— «Sichqoncha»ning tugmasini qo‘yib yuboring va belgilashni 
bekor qilish uchun jadvalning ixtiyoriy katagiga bosing.
Aytib o ‘tish kerakki, absolut bogManishni yaratishning qoMda 
kiritishga nisbatan oddiyroq usuli mavjud:
— Yuqoridagi amallarni takrorlagan holda katakka formula ki­
ritishni boshlang;
— Absolut adresni o ‘matish uchun kerakli katak nisbiy adresini 
uni tanlash orqali kiriting;
130

---

— 
Nisbiy adresni absolut adresga o'zgartirish uchun F4 tugmasini 
bosing.
Absolut adresni faqat katak uchun emas, balki ustun uchun 
(masalan, «$Е2») yoki satr uchun ham o'rnatish mumkin (masalan, 
«Е$2»), F4 tugmasi barcha turdagi adres shakllari bo'yicha almash- 
tiruvchi hisoblanadi.