Tizim va signallarni qayta ishlash O’quv uslubiy majmua

Katta uzunlikga ega bo‘lgan buyruqli so‘zlarga ishlov berish
(VLIW
) bir 
taktda ishlov beriladigan buyruqlar sonini sezilarli darajada oshirish imkoniyatini 
yaratadi. Bunday buyruqlar bir nechta qisqa buyruqlar ko‘rinishida ifodalanishi 
mumkin. Bu qisqa buyruqlarni bajarish uchun bir nechta parallel ravishda 
ishlaydigan funksional bloklar talab etiladi. Bunda, SIMD-protsessorlaridan farqli 
tomoni shundan iboratki, VLIW-protsessorlar bir takt davomida bir nechta 
bajarilishi bo‘yicha har xil buyruqlarga ishlov beradi [25].
VLIW-texnologiyasining asosiy g‘oyasi shundan iboratki, kompilyator 
birinchidan kirishdagi boshlang‘ich dasturni tekshiradi, bir vaqtda baravariga, ammo 
har xil bloklarda bajariladigan buyruqlarni qidiradi. Keyin kompilyator bu kabi 
o‘xshash buyruqlarni paketlarga birlashtiradi. Har bir paket bitta buyruqdan iborat. 
Bu buyruq o‘z navbatida bir vaqtda ammo protsessorning har xil bloklarida 
16 bit 
16 bit 
16 bit 
16 bit 
16 bit 
16 bit 
16 bit 
16 bit 
32 bit 
32 bit 
32 bit 
32 bit 
"А" "В" 
32-bitli natija 
32- bitli natija 
32- bitli natija 
32- bitli natija 
ko’p/yig‘ 
16х16 
ko’p/yig‘ 
16х16 
ko’p/yig‘ 
16х16 
ko’p/yig‘ 
16х16 

---

152 
bajariladigan oddiy buyruqlardan iborat. Bu jarayonda oddiy buyruqlarning soni 
protsessorda mavjud bo‘lgan funksional bloklar soniga teng. 10.7-rasmda 
TMS320S62x protsessorida ma’lumotlarga ishlov berish sxemasi ko‘rsatilgan.
10.7-rasm. VLIW-protsessorini ma’lumotlar oqimi sxemasi 
Protsessor ikkita ma’lumotlar uzatish taktiga va sakkizta bir biriga bog‘liq 
bo‘lmagan ikkita bog‘lama ko‘rinishida shakllangan (blok «A» va blok «B») 
bloklardan iborat. Ishlov berish kompilyator tomonidan buyruqlar paketining 
shakllanishidan va ichki kesh-xotira paketidagi buyruqlarni o‘qishdan boshlanadi. 
Paket uzunligi sakkizta buyruqdan iborat. Har bir buyruqning uzunligi 32 bit. 256 
bit miqdorli paket bufer yordamida sakkizta turli vazifalarni bajaradigan operatsion 
bloklarga uzatiladi: L1, L2 – mantiqiy amallarni bajaradigan bloklar, S1, S2 – surish 
sxemalari, M1, M2 – ko‘paytirgichlar, D1, D2 – manzilli elementlar. Natijalar ichki 
ma’lumotlarning tezkor xotira qurilmasida (TXQ) joylashadi va ishlov berishning 
keyingi taktlarida ishlatilishi mumkin.
Qisqa buyruqlar paketini dastlabki tayyorlash maqsadida kompilyatorlardan 
foydalanish tamoyili juda murakkab “intellektual” kompilyatorlar mavjud bo‘lishini 
Dasturni saqlash uchun 
ichki xotira (kesh) 
L1 
L 2 
S2 
S1 
M2 
M1 
D2 
D1 
8х32 bitli buyruq 
Bajariluvchi paketlar 
uchun buffer xotira 
"А" blok 
"В" blok 
32-bit 
32-bit 
Ichki OXQ ma'lumotlari 

---

153 
talab etadi. Ammo bu vaziyat parallel ravishda ishlov berishni buyruqlar darajasida 
ta’minlaydi va ma’lumotlarga ishlov berish tezligi oshadi, ayniqsa dasturning sodda 
buyruqlari uchun.