Tizim va signallarni qayta ishlash O’quv uslubiy majmua

5.4. Ma’lumotlarni kiritish / chiqarish rejimi 
Signal protsessorlarida kiritish/chiqarish jarayonini tashkil qilishning uchta 
usuli qo‘llaniladi [19, 20, 21, 22]: 
–
dasturiy ta’minot bilan boshqariladigan kiritish/chiqarish; 
–
uzilishlar bo‘yicha kiritish/chiqarish; 
–
xotiraga bevosita kirish. 
Dasturiy ta’minot bilan boshqariladigan kiritish-chiqarish bilan bog‘liq 
barcha harakatlar protsessor tashabbusi bilan va uning nazorati ostida sodir bo‘ladi. 
Kiritishni to‘g‘ridan-to‘g‘ri boshqarish dasturini bajarishda tashqi qurilmaning 
holati (tayyorligi) tekshiriladi, kiritish yoki chiqarish buyrug‘i beriladi, so‘ngra 
protsessor uning bajarilishini kutadi. Ayriboshlashni tashkil qilishning bu usuli 
vaqtni sezilarli darajada yo‘qotishiga olib keladi, chunki protsessor kiritish/chiqarish 
qurilmalariga (modullarga) qaraganda ancha tezroq ishlaydi. 
Uzilishlar bo‘yicha kiritish/chiqarish asosan dasturiy ta’minotga asoslangan 
usul bilan bir xil. Farqi shundaki, uzilishlar bo‘yicha kiritish/chiqarish buyrug‘i 
berilgandan so‘ng, protsessor modul holatini so‘ramaydi, lekin uzilishlar dasturi 

---

78 
boshqa buyruqlarini bajarishda davom etadi. Bu protsessor moduldan so‘rov qabul 
qilguncha davom etadi, bu esa kiritish/chiqarish buyrug‘i tugaganligini bildiradi. 
Kiritish/chiqarishning eng tezkor usuli bu xotiraga bevosita murojaat qilishidir. 
Ushbu usulni amalga oshirish uchun xotiraga bevosita kirish boshqaruvchisi 
ishlatiladi. Bu protsessor ishtirokisiz ma’lumotlar uzatishni tashkil qilish uchun 
mo‘ljallangan, chunki shinani boshqarish va operativ xotira bilan tashqi qurilma 
o‘rtasida ma’lumotlarni uzatish uchun protsessor funksiyalarini o‘z zimmasiga 
oladi. Aslida, xotiraga bevosita kirish tekshiruvi to‘g‘ridan-to‘g‘ri xotiraga kirish 
rejimini amalga oshiradigan kiritish/chiqarish modulidir.