Tizim va signallar

Signallarni qayta ishlash usullari

Vaqt sohasida signallarni qayta ishlash– bu vaqtga nisbatan fizik signallarni tahlil qilish.

• Vaqt sohasida signallarni qayta ishlash– bu vaqtga nisbatan fizik signallarni tahlil qilish.

Vaqtli sohasida signallarini qayta ishlash zamonaviy elektron osilografiya va raqamli osiloskoplarda keng qo'llaniladi.
Shovqin – bu signallarga raqamli ishlov berishda muhim omil hisoblanadi. Shovqinni minimallashtirish uchun Vaqt sohasida signallarini qayta ishlash texnikasi qo'llaniladi.

Chastota sohasi – bu signalni matematik funktsiyalar yoki signal chastotaiga qarab tahlil qilishni anglatadi. Vaqt-sohasida grafik signalning vaqt o'tishi bilan qanday o'zgarishini ko'rsatadi, chastota sohasida grafig esa signalning har bir chastota diapazonida qancha chastotada joylashganligini ko'rsatadi.

• Chastota sohasi – bu signalni matematik funktsiyalar yoki signal chastotaiga qarab tahlil qilishni anglatadi. Vaqt-sohasida grafik signalning vaqt o'tishi bilan qanday o'zgarishini ko'rsatadi, chastota sohasida grafig esa signalning har bir chastota diapazonida qancha chastotada joylashganligini ko'rsatadi.

Signallarni diskretlash, kvantlash va kodlash.

Analog signallarni raqamli signalga aylantirish amallari quyidagilar:

• Diskretlash
• Kvantlash
• Kodlash
• Diskretlash – bu uzluksiz funksiyani diskretga aylantirishdir. Signal o‘lchamining sekundiga qilingan o‘lchashlar soni namuna olish tezligi yoki namuna olish chastotasi deyiladi. Ko‘rinib turibdiki, namuna olish qadami qancha yuqori bo‘lsa, namuna olish darajasi shuncha yuqori bo‘ladi (ya'ni, amplituda qiymatlari shuncha ko‘p qayd qilinadi) va shuning uchun biz olgan signalning ifodalanishi shuncha aniq bo‘ladi.

Kvantlash – bu uzluksiz yoki diskret miqdor qiymatlarining qatorini chekli oraliqlarga bo‘lish. Signalning mos yozuvlar qiymatini o‘zgarmas qiymatlar to‘plamidan eng yaqin qiymat bilan almashtirish – kvantlash darajasidir. Boshqacha qilib aytganda, kvantlash – bu ma'lumot qiymatining yaxlitlanishidir

• Kvantlash – bu uzluksiz yoki diskret miqdor qiymatlarining qatorini chekli oraliqlarga bo‘lish. Signalning mos yozuvlar qiymatini o‘zgarmas qiymatlar to‘plamidan eng yaqin qiymat bilan almashtirish – kvantlash darajasidir. Boshqacha qilib aytganda, kvantlash – bu ma'lumot qiymatining yaxlitlanishidir

Kvantlashni diskretlash bilan adashtirmaslik zarur (shu bilan birgalikda kvantlash qadamini diskretlash chastotasi bilan). Diskretlash paytida vaqt bo‘yicha o‘zgaruvchan qiymat (signal) belgilangan chastotada (diskretlash chastotasi) o‘lchanadi, shuning uchun diskretlash signalni vaqt komponenti bilan ajratadi (grafikda — gorizontal). Kvantlash signalni belgilangan qiymatlarga ham keltiradi, ya'ni signad darajasi bo‘yicha (grafikda — vertikal bo‘yicha) bo‘linadi. Diskretlash va kvantlash qo‘llaniladigan signal raqamli deb ataladi.