Тизим тушунчаси ва унинг турли таърифлари, тизим ва муҳит муносабатлари, тизим таркибига кирувчи элементлар, алоқа ва тескари алоқа

KALITLAR
ANDAZA
KIRITISH/CHIQARISH
Birinchi qator tanlanganda, asosiy kalit (so‘zlar) ekranda hosil bo‘ladi va foydalanuvchi ulardan keraklisini PgUp, PgDn, , va h.k. tugmachalaridan foydalanib tanlaydi. Kerakli kalit tanlangach, unga mos andaza ekranga chiqadi (ya'ni ish tartibi o ‘rnatiladi), so‘ngra (lozim bo‘lsa) andazadagi axborotlarni o‘zgartirib yoki o ‘zgartirmagan holda undan foydalaniladi.
AXBOROT TIZIMLARINI TURKUMLANISHI–FAKTOGRAFIK VA HUJJATLI TIZIMLAR
Ko'rinishi sodda va qo‘yilgan masalalarga yagona, aniq yechimni ko‘rsata oladigan tizimlar faktografik tizimlar deyiladi.
Faktografik tizimlarni universal va maxsus tizimlarga ajratish mumkin.
Universal tizimlar turli sohalardagi har qanday ma’lumot bilan ishlashi mumkin. Bu tizimda asosiy vazifa kiritilgan ma’lumotlar omboridan to‘g‘ri foydalana olishdir.
Foydalanuvchi tomonidan turli mazmunga ega bo‘lgan ma’lumotlar (masalan , maqola, kitob, referat, qonun matnlari,me'yoriy hujjatlar va h.k.), odatda, tartibsiz joylashgan bo‘ladi.
Axborot tizimlari bunday ma’lumotlar ichidan berilgan savolga yagona va bir qiymatli javob topib bera olmaydi. Ular hujjatli tizimlar deb ataladi.
AXBOROT TIZIMLARIDA MA’LUMOT ALMASHISH
Biror moddiy ko'rinishda mujassamlangan va uni ifodalovchi axborot xabar deyiladi va signallar yordamida bir joydan boshqa joyga uzatiladi.
Har bir xabar ma'lum hajmga ega bo'ladi va u biror fizik kattalik sifatida ishlatiladi. Fizik kattaliklarni uzatuvchi va qabul qiluvchi qurilmalar ikki turga bo'linadi.
Bunday qurilmalarda ishlatiladigan signallar analog (uzluksiz) signallar deyiladi.
Axborot tizimlarida axborotni uzatish jarayonini quyidagicha tasvirlash mumkin:
AXBOROT MANBAI
AXBO-ROTNI O’ZGAR-TIRISH
AXBO-ROTNI UZATISH
AXBO-ROTNI UZATISH VOSITALARI
AXBO-ROTNI QABUL QILISH
AXBOROT-NI QAYTA O’ZGAR-TIRISH
AXBOROT- ISTE’MOL-CHILARI