Titul tema : ip tarmaqlarında qawipsizlikti taminlew quralları hám usılları Reje

TITUL

Tema : IP tarmaqlarında qawipsizlikti taminlew quralları hám usılları

Reje:

1. 
   IP address túsnigi
   
2. 
   IP addresstıń tarmaqtaǵı tutqan róli
   
3. 
   IP-addressti gúzetiwdegi sheklewler
   
4. 
   Tarmaq túsnigi
   
5. 
   IP tarmaqlarında qáwipsizlik
   

IP address túsnigi

Internet protokolı (IP) adresi — bul internette kompyuter yamasa telefon sıyaqlı apparatlardı ańlatpalap, tap telefon nomerge uqsaydı. Eger telefonıńız IP-adresi bilseńiz, onıń qay jerde ekenligin anıqlawıńız múmkin. Biraq internet provayderidan alınatuǵın maǵlıwmatsız anıq bir geografiyalıq jaylasıwdı IP-mánzilden arqalı anıqlaw múmkinshiliksiz.

IP-address islewi

Kompyuterler internet arqalı bir-biri menen baylanısqanda, olar cifrlı kodlardan paydalanǵan halda cifrlı xabarlardı jıberiw hám qabıllaw apaların atqaradı. Házirde paydalanılıp atırǵan IP-mánzillerdiń eń kóp ushraytuǵın túrleri, ádetde, noqatlar menen ajıratılǵan tórtew nomer arqalı ańlatpalanadı, mısalı, 127. 0. 0. 1 sıyaqlı. Bul arnawlı IP-mánzil bolıp, odan apparatlardı test qılıw hám basqa maqsetlerde paydalanıladı. Internet provayderlardagi kompyuterler hám basqa apparatlar, mısalı, úy, ofis penenrouterlari sıyaqlı apparatlar IP-adreske kóre xabarlar almasadı.

Ádetde, IP-mánzildi internet servis provayderi (ISP) usınıs etedi. ISP tarmaqtaǵı mobil apparatlardı tarmaqqa baylanıstıratuǵın shólkem esaplanadı.

Uqsas IP-adreslerdi klasterlew informaciya almasıwın ápiwayılastıradı, sol sebepli, tarmaqqa jalǵanǵan apparat IP-adresinen sol apparat qay jerde jaylasqanın shama menen anıqlaw múmkin boladı. Kompaniya tarmaǵında IP-adres maǵlıwmatı menen málim bir kompyuter ofisning qay jerinde jaylasqanın bilip alıwıńız múmkin. Tap sonday, internet provayder tarmaǵında, bul maǵlıwmat kompyuterdiń geografiyalıq jaylasıwın anıqlap bere aladı.

IP-address tabılıwı

Málim bir IP-mánzildi qaysı ISP usınılǵanın anıqlay alatuǵın bir qatar maǵlıwmatlar bazaları bar. Bul bazalar, sonıń menen birge, málim IP-adresten paydalanıp atırǵan kompyuter taxmiman qay jerde jaylasqanın anıqlay aladı. Birpara kompaniyalar bul maǵlıwmatlardan paydalanıp, málim aymaq/mamlakat xalqına maqsetli reklamalar usınıs ete alıwı yamasa sol aymaqta ámelde bolǵan tilde servis kórsetiwi múmkin.

Bul túrdegi maǵlıwmatlardı biypul beretuǵın bir neshe IP-mánzil gúzetiw maǵlıwmatlar bazaları bar. Onıń ushın, maǵlıwmatlar bazasındaǵı qıdırıw bólimine IP-mánzildi kiritiń hám qanday geografiyalıq maǵlıwmat ámeldegi ekenligin bilip alın.

IP-addressti gúzetiwde sheklewler

Eger siz internet provayderning ishki maǵlıwmatlar bazasına kirisiw múmkinshiligine iye bolmasańız, kóbinese IP-mazil járdeminde kimning bolıp tabıladı jaylasıwın anıq-tınıq bila almaysız. Birpara jaǵdaylarda adamlar IP-mánzil kartalaw maǵlıwmatınan qandayda bir shaxstı jınayatda ayıplaw hám basqa bir noma'qbul islerdi aparıwadı. Bunda olar anıqlaǵan kartalaw maǵlıwmatları qáte bolıp kóbinese gúnasiz adamlarǵa dus penenkeliwedi.

Eger sizdagi IP-mánzil rasında jınayatqa qol urǵan shaxsniki bolsa, jaǵdaynı qıyqımlıq menen úyreniń hám jergilikli politsiya yamasa advokatqa shaqırıq etiń. Kishi hámeldarlar internet provayderdan nızamlı túrde IP-mánzil haqqında maǵlıwmat alıp, jaǵdayǵa aydınlıq kirgiziw ushın sizge járdem berediler.

Arnawlı bir aymaqta jaylasqan IP-mánzillerden bul orında bolmaǵan kisi paydalanıwı múmkin. Buǵan virtual jasırın tarmaq (vPN) járdeminde tarmaqtı basqa serverge jóneltiriw arqalı eriwiladi. Xakerlar da IP-maznilini ózgertirip jumıs penenetedi. Bunday jaǵdaylarda IP-mánzildiń geografiyalıq jaylasıwın anıq tapqan bolsańız da, ol adresten paydalanıp atırǵan adam, tiykarınan, mıń-mińlaǵan kilometr aralıqta bolıwı múmkin.

Házirgi waqıtta IP (Internet Protocol) haqqında esitmegen insan bolmasa kerek. Sebebi internetge shıǵıs insan bar, IP haqqında qanday da túsinigi bar. IP ózi ne degen sorawǵa juwap bersak. IP bul qandayda qálegen apparattıń internet degi adresi bolıp tabıladı. Yaǵnıy siz qandayda uyge barıw ushın ol úy adresinen paydalanas. Sizdan shıǵıp atırǵan soraw da qaysı bolıp tabıladı adreske jetip barıp, sizdiń sorawıńızǵa juwap qaytıwı kerek boladı. Mine sol mánzil IP mánzil bolıp tabıladı. Endi búgingi kúnde biz IP dıń IPv4 hám IPv6 versiyalarınan paydalanamız. IPv6 ele keń qamrovga iye emes. Lekin jaqın keleshekte onıń qamrovi talay keń boladı. Biz házirde IPv4 ten paydalanamız. IPv4 uzınlıǵı 32 bıyt. IPv4 mánziller sanı 4 294 967 296 ǵa teń. Yaǵnıy sonsha apparatqa IP mánzil beriw múmkin degeni. IPv4 dıń 5 ta klaslari bar. IPv4 mánzillerdiń klaslari 1969 jılda AQSH de jaratılǵan.

Házirgi kúnde bul klasslar real turmısda isletilmaydi. Sebebi bunday klasqa mútajlik joq.

Házirde lokal tarmaq ushın tómendegi mánziller isletiledi.

1.10.0.0.0–10.255.255.255/8

2.172.16.0.0–172.31.255.255/16

3.192.168.0.0–192.168.255.255/24

4. 169.254.0.0 – 169.254.255.255 /16

DHCP ámeldegi bolmaǵan waqıtta hám static sabaq beriw berilmegen waqıtta tarmaq islewi ushın beriletuǵın IP. Bul IP lar ishki tarmaq ushın isletiledi (yaǵnıy kompyuter óziniń tarmaq kartası islep atirǵanı yamasa joq ekenligin anıqlaw ushın ) 127. 0. 0. 0-127. 255. 255. 255—loopback, localhost. Maǵlıwmat : /8, /16, /24 sıyaqlılar bular maska esaplanıp shegaranı ańlatadı. Bul haqqında tereńrek keyingi temalarımızda kórsetip baramız.