Titrimetriyada qo‘llanadigan reaksiyalarga qo‘yilgan talablar

xromofor va ion-xromofor nazariyalari. Kislota-asos usulida titrlash egril

Reja: 

1. 

Indikatorlar. 

2. 

Indikatorlarni ion, xromofor va ion-xromofor nazariyalari. 

3. 

Indikatorlarni rang o‘zgartirish oralig‘i. 

4. 

Titrlash egriliklari. 

1. Indikatorlar

Sizlarga ma’lumki, neytrallanish reaksiyalarida eritma rangida o‘zgarish

kuzatilmaydi. Ekvivalent nuqtani aniqlash uchun indikatorlar ishlatiladi.

Kislota – asos titrlash indikatorlari deb, eritma pH ning tor doirasida, o‘z rangini

o‘zgartiruvchi moddalarga aytiladi. Bularga lakmus, fenolftalein, metiloranj va

boshqalar kiradi. Rang o‘zgartirish pH oralig‘i reaksiyaga kirishuvchi moddalar

tabiatiga bog‘liq bo‘ladi. Neytrallanish usuli indikatorlari kuchsiz organik kislota yoki

asos xossasiga ega bo‘lgan, protonlashgan (ionlashmagan) va deprotonlashgan

(ionlashgan) holatida turli rangga ega bo‘lgan moddalardir. 

Lakmusni ionlashmagani

qizil

, ionlashgani ko‘k rangda bo‘ladi.

Hl

nd

 H

+

 + lnd

-

qizil ko‘k

---

Ikkala holatda ham rangli indikatorlar ikki shakli deyiladi. Agar bir holatdagina

rangli bo‘lsa, bunday indikatorlarni bir shakli deyiladi. Misol uchun fenolftalein-

kislotali muhitda rangsiz, ishqoriy muhitda qizil rangga ega bo‘ladi.