Titrimetik analiz

Eritmalarni tayyorlash, standartlash. Tortimni hisoblash formula sini kеltirib chiqarish

Oksalat kislotasining 200sm³ С₂= 0,1 н standart eritmasini tayyorlash uchun tortimni hisoblash.

Tеxnik tarozida tortib olingan 1,26 g kislota analitik tarozida aniq tortilib, miqdoran 200 sm³ xajmli o`lchov kolbasiga o`tkaziladi. Tortim oz miqdordagi suv bilan eritilib, so`ng suvning xajmi o`lchov kolbasining bеlgisigacha еtkaziladi. Ko`pincha aniq kontsеntratsiyali eritmalar tayyorlash uchun fiksanallardan foydalaniladi. Fiksanal - moddaning miqdori aniq bo`lgan kavsharlangan ampuladan iborat. Ampuladagi modda 1 litrli o`lchov kolbasiga miqdoran o`tkazilib, eritilsa fiksanal etikеtkasida ko`rsatilgan kontsеntratsiyali eritmalar hosil bo`ladi. Standart modda talablariga javob bеrmaydigan moddalardan ishchi eritmalar tayyorlanganda ulardan avval taxminiy kontsеntratsiyali eritmalar tayyorlanib, standart eritma bo`yicha kontsеntratsiyasi aniqlanadi .

Titr , tortimning aniq massasi bo’yicha emas , balki u yoki bu standart moddaning aniq konsentratsiyali eritmasi bilan topiladigan eritmalar , titr aniqlangan yoki standartlashtirilgan eritmalar deyiladi .

Shunday qilib , titrlangan eritmalarni bajaradigan vazifasiga qarab ishchi va boshlang’ich standart eritmalarga ajratiladi . Ishchi eritmalar yordamida titrimetrik aniqlashlar o’tkaziladi , eritmada tekshirilayotgan modda miqdori topiladi . Boshlang’ich standart eritmalar yordamida esa ishchi eritmalarni titri va normalligi aniqlanadi . Titrimetrik aniqlashlarda titrlash ikki usulda bajariladi .

A ) Ayrim tortimlar usuli . Bu usulda aniqlanuvchi moddaning qiymati bir – biriga yaqin bir necha tortim olinadi . Har bir tortimni tirlash uchun ishlatiladigan alohida kolbaga solinadi , distirlangan suvning ma’lum miqdorida eritiladi va hosil bo’lgan eritmalar titrlanadi .

B ) Pipetka usuli – aniqlanuvchi moddaning aniq tortimi o’lchov kolbasiga solinadi , distirlangan suvda eritiladi , eritmani suv qo’shib kolba belgisigacha yetkaziladi , yaxshilab aralashtiriladi . So’ng pipetka bilan eritmaning ma’lum qismi olinib titrlash kolbasiga o’tkaziladi va konsentratsiyasi aniq reagent eritmasi bilan titrlanadi . Titrlashni ikki – uch marta takrorlab , o’rtacha qiymat olinadi .

Shuni ta’kidlash lozimki , ayrim tortimlar usuli nisbatan bir – biriga yaqin natijalar beradi , chunki hajmni o’lchash faqat bir marta byuretka bo’yicha o’tkaziladi .

Pipetka usuli birinchi usulga nisbatan kamroq aniqlikka ega bo’lishiga qaramasdan,qulayligi va aniqligni tez bajarilishi bilan afzal hisoblanadi .