Tishning qattiq to'qimalari: emal, sement va dentinlarning rivojlanishi va tuzilishi. Toj va ildiz qismidagi pulpa. Periodont va paradont. Tish qattiq to'qimasi

Pulpaning tarkibiy kismlari

Tarkibiy kismlar	%
Suv	30-40
Oksil	4
Organik moddalar	35-40
Anorganik moddalar	25-30
Sa	3,0
Mg	0,8
Na	0,2
K	0,1
P	17

Bu jarayonlar natijasida kuplap oralik maxsulotlar xosil bulib, pupadan tishning kattik tukimalariga utadi. Bularning barchasi yukori darajadagi reaktivlik va ximoya mexanizmini ta'minlaydi. Patologiyada bu fermentlarning aktivligi oshadi. Kariesda odontoblastlarda destruktiv uzgarishlar yuzaga kelib, kollagen tolalar shikastlanadi, kon okishlar kuzatiladi, fermentlar aktivligi uzgarib, pulpadagi modda almashinuvi buziladi.
Suyak tukimasi – biriktiruvchi tukimaning maxsus turidir. Suyak tukimasi boshka biriktiruvchi tukima turlarida uchramaydigan aloxida belgilarga ega. Uning xujayralararo moddasida kup mikdorda mineral komponentlar, asosan sa tuzlari saklanadi. Suyakning asosiy xususiyatlari uning kattikligi, mexanik mustaxkamligi pishikligidir. Suyakning kompakt moddasida mineral moddalarning asosiy kismi gidroksiapatit va amorf kaltsiy fosfat shaklida namoyon buladi. Ulardan tashkari yana karbonatlar, ftoridlar, gidroksidlar, ma'lum mikdorda tsitratlar xam uchraydi. Suyak tukimasining kimyoviy tarkibi %larda: 20% organik komponentlar, 70% mineral moddalar, 10% suv. Govak moddasi: 35-40% mineral moddalar, 50%gacha organik birikmalar, 10% suv.
Mineral tarkibning uziga xosligi shundaki, kaltsiy, fosfor nisbati suyakda 1,5 ni tashkil etadi. Vaxlanki bu nisbat 1,67 ga teng bulishi kerak edi. Bu xususiyatga kura suyak osonlik bilan fosfat ionlarini boglash yoki berish imkoniga ega buladi. Shu tufayli suyak minerallar, xususan kaltsiy uchun depo vazifasini bajaradi.