Tilshunoslik fani – til haqidagi fan Tilshunoslik fanining obyekt va predmeti

Fonetika va uning turlari.

Fonetika (grekcha “fone” - tovush so‘zidan olingan) tilshunoslikning bir bo‘limi bo‘lib, tildagi tovushlarni o‘rganuvchi sohadir. Fonetika biror tildagi nutq tovushlarini, unli va undoshlarni, ularning paydo bo‘lishi, rivojlanishi qonuniyatlarini, umuman, inson tovushlarini (antropofonetikani) o‘rganadi. Fonetika nutq apparati, bo‘g‘in va ularning tuzilishini tekshiradi, shuningdek, adabiy talaffuz normalarini, tovushlar o‘zgarishlarini, urg‘u, intonatsiya va uning turlarini ham o‘rganadi.

Fonetika tilshunoslikning orfografiya, orfoepiya, fonologiya, leksikologiya, grammatika, dialektologiya va boshqa sohalari bilan bevosita aloqadordir. Shuningdek, fonetika fizika, fiziologiya, meditsina kabi fanlar bilan ham yaqin munosabatdadir.

Nutq tovushlari tarixiy, qiyosiy, tavsifiy, hozirgi holatiga ko‘ra hamda turli sabablar vositasida o‘rganilishi mumkin. Shunga ko‘ra, fonetika 1) umumiy fonetika, 2) tarixiy fonetika, 3) qiyosiy fonetika, 4) chog‘ishtirma fonetika, 5) tavsifiy fonetika, 6) eksperimental fonetika kabi turlarga bo‘linadi.

1.