Тилини ривожлантириш департаменти ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги


-jadval: Old qoʻshimchalar va unga tegishli soʻzlar soni



Download 8,89 Mb.
Pdf ko'rish
bet281/398
Sana02.06.2023
Hajmi8,89 Mb.
#948061
1   ...   277   278   279   280   281   282   283   284   ...   398
1-jadval: Old qoʻshimchalar va unga tegishli soʻzlar soni 
№ 
Old qoʻshimcha 
Old qoʻshimcha yoki shu 
qoʻshimcha bilan bir xil harflar 
ketma-ketligi bilan boshlangan 
soʻzlar soni 
Misollar(old qoʻshimcha yoki shu 
qoʻshimcha bilan bir xil harflar ketma-
ketligi bilan boshlangan) 

alla 
51 
allalash, allanima, allanarsa 

ba 
994 
bayram, bazoʻr, baobroʻ, baliq 

bad
195 
badan, badjahl, badnafs 

bar 
253 
barobar, barg, barhayot 

be 
1542 
beva, begumon, begim 

bo 
1028 
bohush, boaql, bobo, boja 

dar 
222 
daraxt, dargumon 

ham
197 
hamyon, hamma, hamkasb 

no 
663 
noaniq, noasl, non, novvot 
10 
ser 
357 
sergoʻsht, seryog‘, server 
11 
xush 
149 
xushlash, xushlibos, xushhavo 
Jami 
5651 


Alisher Navoiy nomidagi Toshkent 
davlat o‘zbek tili va adabiyoti 
universiteti 
“O‘ZBEK MILLIY VA TA’LIMIY 
KORPUSLARINI YARATISHNING NAZARIY 
HAMDA AMALIY MASALALARI”
Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya
Vol. 1
№. 01 (2021) 
239 
1-jadvalda keltirilgan toʻplamlarning har birini old qoʻshimchali va old qoʻshimcha bilan bir xil 
harf birikmasi bilan boshlanuvchi (tub) soʻzlarni aniqlagan holda ikkita qism toʻplamga ajratib olindi. 
Natijada har bir old qoʻshimchaga mos soʻzlar ikkita qism toʻplamga ajraldi: 
Birinchi toʻplam tub soʻzlardan iborat boʻlib, bu toʻplamdagi soʻzlar oldida old qoʻshimchadagi kabi 
harflar ketma-ketligi bor; 
Ikkinchi toʻplam soʻzning oldiga old qoʻshimcha qoʻshib yasalgan soʻzlardan iborat; 
Demak bizning jadvalimiz boʻyicha 22 ta qism toʻplam hosil boʻldi. Bunda quyidagi 
belgilashlarni kiritib olamiz: 
Qoʻshimchalar soni


- toʻplam -chi old qoʻshimcha qoʻshilib yasalgan yasama soʻzlar, hamda old 
qoʻshimchadagi harf birikmasi bilan boshlanuvchi soʻzlar toʻplami; 
old qoʻshimchali yasama soʻzlar toʻplami.
old qoʻshimcha bilan bir xil harflar ketma-ketligi qoʻshilib boshlanuvchi 
soʻzlar.
Bu holda quyidagi tengliklar oʻrinli boʻladi: 
 
Qaralayotgan yondashuvga asosan, mos ravishdagi 
va 
toʻplamlardan elementlari soni kichik 
boʻlgan toʻplamni 
 
shaklida belgilaymiz. Bu yerda aniqlangan 
lar -chi old 
qoʻshimchali yasama soʻzlar toʻplami yoki old qoʻshimcha bilan bir xil harflar ketma-ketligi qoʻshilib
boshlanuvchi soʻzlar toʻplami boʻlishi mumkin. 
Old qoʻshimchalarni olib tashlash algoritmini yaratishda biz taklif qilayotgan yondashuvga 
asosan, har bir qoʻshimcha uchun unga mos ikkita qism toʻplamdan oʻlchami kichik boʻlgan toʻplamni 
lugʻat sifatida foydalanish uchun ajratib olamiz. Shu sababli,
va 
toʻplamlarining oʻlchami 
kichigini
deb qabul qilib olamiz. Bunday yondashuvning asosiy maqsadi algoritmning ishlash 
tezligini oshirish va kompyuter xotirasini tejashdan iborat. 
Oʻzbek tili soʻzlaridagi old qoʻshimchalarni olib tashlash uchun FSM yaratildi (2-rasm). Oʻzbek 
tili morfemik qoidasiga asosan, soʻzga faqat bitta old qoʻshimcha qoʻshilishi mumkin. Stemming 
masalasini yechishda old qoʻshmchalarni qirqib tashlash uchun 2-rasmga asosan loyihalangan FSM 
asosida algoritm tuzildi va ushbu algoritmda foydalaniladigan soʻzlar lugʻati (leksikon) yaratildi.



Download 8,89 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   277   278   279   280   281   282   283   284   ...   398




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish