Тилимиз тарихидаги сонларни ҳам

Қадимги туркий тилда составли саноқ сонларнинг тузилиши қисман фарқланган:

а) кичик сон аввал, катта сон кейин келган: iкi йiгiрмi (12), уч йiгiрмi (13), бiр отуз (21), бiр қiрқ (31), уч елiг (43), беш қетмiш (65).

б) катта сон олдин, кичик сон кейин келади. Бунда ўртада “артуқ”, “артуқi” сўзи келган:

отуз артуқi уч -33, отуз артуқi сакiз -38.

Составли саноқ сонлар
Tosh bitiklarridagi yozuvlar

Туркий тилар тараққиётининг кейинги даврларида составли саноқ сонларнинг шу усули давом этган:йуз йiгiрма бэш мiнг тағ болғай (БН, 353).

Туркий тилар тараққиётининг кейинги даврларида составли саноқ сонларнинг шу усули давом этган:йуз йiгiрма бэш мiнг тағ болғай (БН, 353).

Эски ўзбек тилида саставли саноқ сонларнинг қисмлари баъзан боғловчилар ёрдамида ҳам бириккан: Йiгiрмi дағi бiр (ШН, 223), йiлға мiнг саккiз йўз-у тоқсон эди (Фурқ, Н, 26). Эски ўзбек тилида бир сони барча даврдагидек кўп маъноли сифатидадир.

Эски ўзбек тилида ноаниқ сон коп , аз сўзлари билан ифодаланган: коп йiллар анда падшоҳлiк қiлдi (Ш. тор. 51). Ул йэтмэгэн йэр аз болғай эрдi. (Нав. МН, 48).

Эски ўзбек тилида ноаниқ сон коп , аз сўзлари билан ифодаланган: коп йiллар анда падшоҳлiк қiлдi (Ш. тор. 51). Ул йэтмэгэн йэр аз болғай эрдi. (Нав. МН, 48).

Эски ўзбек тилида ноаниқ сон маъносида форсча бисйар (кўп) сўзи ҳам қўлланган: наранж ва туурунжё бисйар болур(БН, 164).

Қадимги туркий тилда коп, аз сўзларидан ташқари телiм (кўп) окўш (кўп) сўзлари ҳам қўлланган бўлиб, улар то хv асргача давом этди.

Ноаниқ сон

Тил тариҳида тартиб сон –нчi // -нчi қўшимчаси билан ясалган. Бiрiнчi тартиб сони билан паралел равишда аввал, аввалғi сўзлари ҳам қўлланган: Тўркнiнг торт оғлi бар эрдi: аввал Тўтэк, iккiнчi жакал, ўчўнчi Барсажар, тортўнчi iмлақ (Ш. тар. 11). Аввалғi наманi айтур (МН. 295).

Тил тариҳида тартиб сон –нчi // -нчi қўшимчаси билан ясалган. Бiрiнчi тартиб сони билан паралел равишда аввал, аввалғi сўзлари ҳам қўлланган: Тўркнiнг торт оғлi бар эрдi: аввал Тўтэк, iккiнчi жакал, ўчўнчi Барсажар, тортўнчi iмлақ (Ш. тар. 11). Аввалғi наманi айтур (МН. 295).

Тартиб сон