Tili va adabiyoti universiteti



Download 1,78 Mb.
Pdf ko'rish
bet69/217
Sana01.01.2022
Hajmi1,78 Mb.
#281903
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   217
Bog'liq
MATNLINGVISTIKASI-converted

 
 
MATNDA PARSELLYASIYA HODISASI   
 
Parsellyasiya  kommunikativ,  ekspressiv  sintaksisda,  xususan,  badiiy 
matnda  benihoya  muhim  ahamiyatga  ega  bo‘lgan  sintaktik-kommunikativ 
hodisa bo‘lib,   uning mohiyati yaxlit butunlik bo‘lgan gapni mantiqiy ta’kid 
va  ekspressiyani  kuchaytirish  maqsadida  ikki  (yoki  undan  ortiq)  
kommunikativ  birlikka  ajratib  gapdan  tashqariga  chiqarishdan  iborat. 
109
  Bu 
hodisa sodda,  qo‘shma gaplarda, murakkab sintaktik butunliklarda namoyon 
bo‘ladi. 
“Parsellyasiya”  terminining  lingvistik  adabiyotlarda  qo‘llanila 
boshlaganiga  ham  yarim  asrdan  oshdi.  Mazkur  hodisaning  sintaktik  tabiati, 
shakliy-mazmuniy  ko‘rinishi  va  xossalari  rus  tilshunoslari  tomonidan  bir 
qator  fundamental  tadqiqot,  maqola,  o‘quv  hamda  metodik  qo‘llanmalarda 
turli  darajada  tadqiq  etilgan,  yoritilgan.
110
  “Parsellyasiya”  termini  lingvistik 
lug‘atlarda shunday izohlanadi: “Parsellyasiya gapning shunday bo‘linishiki, 
unda  ifodaning  mazmuni  bitta  emas,  balki  ikki  va  undan  ortiq  intonatsion-
ma’noviy  nutqiy  birliklarda  anglashiladi.  Bunday  birliklar  biri  ikkinchisidan 
so‘ng  ketma-ket  keladi”.
111
  Shunga  ko‘ra,  ularni  asos  va  parsellyat  sifatida 
ikki qismga ajratib tekshirish maqsadga muvofiqdir. 
Parsellyasiya  hodisasini  turli  tillar  materiallari  asosida  tadqiq  etgan 
tilshunoslar  bu  hodisaning  til  universaliyasiga  oid  ekanini  ta’kidlar  ekan, 
matn,  uning  bo‘laklanish  va  tashkillanish  usullarini  o‘rganishning  kuchayib 
borishi  bilan  parsellyasiya  muammosi  sintaksis  tadqiqidagi  eng  dolzarb 
masalalardan  biriga  aylanganligiga  e’tiborni  qaratadilar.  Ular  ayni  paytda 
“parsellyasiya”  termini  fransuzcha  “bo‘laklamoq,  qismlarga  ajratmoq, 
 
        
109
 

Download 1,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   217




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish