Tili va adabiyoti universiteti

Ona tili ta’limida lugʻat bilan ishlashga doir didaktik usul
1-bosqich.
Quyidagi soʻzlarni oʻqing va har birini alohida-alohida izohlang. 
(Soʻzlarni 
tanlayotganda faol qoʻllanilishda boʻlgan soʻzlar 2-3 ta, nofaol, ya’ni kam ishlatiladigan, lekin 
tilimizda mavjud boʻlgan soʻzdan 1 ta tanlash maqsadga muvofiq, masalan: murtad).
Kibr – ... 
Gʻurur – ... 

---

500 
Odob – ... 
Magʻrur – ... 
Murtad – ... 
2-bosqich.
“Izohli lugʻat”dan foydalanib yuqoridagi soʻzlarning izohini toping va 
oʻzingiz yozgan izoh bilan solishtirib koʻring. Agar oʻzingiz yozgan izohlarda kamchilik yoki 
xatolik boʻlsa, lugʻatdagi izohga asoslanib izohingizni tuzatib koʻchiring. 
3-bosqich. 
Quyidagi savollarga ogʻzaki javob bering: 
1.
Kibr va gʻururning farqi nimada? 
2.
Kibrli kishi manman boʻladimi yoki magʻrur?
Bildirgan fikringizning asosli ekanligini tekshirish uchun 
kibr, gʻurur, magʻrur
 
soʻzlarining lugʻatdagi izohlarini yana bir bor koʻzdan kechiring. 
4-bosqich.
Quyida berilgan izohlarni oʻqib chiqing va izohlar qaysi soʻzga tegishli 
ekanligini aniqlang.
... – 1. Magʻrurona va ulugʻvor koʻrinish; salobat. 2. Magʻrurlik tuygʻusi, magʻrurlik, 
gʻurur. 
( a. – jiddiylik, salobat, ulugʻvorlik)
... – 1. Shariat qonuniga, diniy aqidalarga xilof ish, xatti-harakat. 2. Odob-axloq doirasiga 
sigʻmaydigan xatti-harakat; jinoyat; ayb. 
( f. – ayb)
5-bosqich.
Viqor
va 
gunoh
soʻzlari ishtirok etgan iboralarga misollar keltiring, 
misollaringizni tekshirib koʻrish uchun “Iboralar lugʻati”ga murojaat qiling va misollaringiz 
sonini toʻldiring. 
(gunohidan oʻtmoq, gunohini yuvmoq, gunohga botmoq)
6-bosqich.
a) 
viqor, gunoh
soʻzlarining ma’nodoshlarini aniqlang va ularning ma’nodoshlik qatorini 
tuzing; 
b) hosil boʻlgan ma’nodoshlik qatorlarini “Ma’nodosh soʻzlar lugʻati”dagi ma’nodoshlik 
qatorlari bilan qiyoslang, zarur boʻlsa, hosil qilgan qatorlaringizga tuzatishlar kiriting; 
d) ma’nodoshlik qatoridagi bosh soʻz (dominanta soʻz)ni aniqlang va uni qatnashtirib gap 
tuzing; 
e) gap tarkibidagi bosh soʻzning oʻrniga boshqa ma’nodoshlaridan birini almashtirib 
gapni qayta shakllantiring; 
h) birinchi gap bilan keyin tuzgan gapingizni oʻzaro qiyoslang hamda ikkita gap 
oʻrtasidagi oʻxshashlik va farqlarni sharhlang. 
7-bosqich.
a) 
viqor, gunoh, shariat, kibr, odob, murtad, maqsad
, 
magʻrur
soʻzlarini daftaringizga 
yozing va “Imlo lugʻati”dan foydalanib soʻzlarning toʻgʻri yozilishini tekshiring. 
b) yozgan soʻzlaringizni ovoz chiqarib oʻqing, aytilishi va yozilishi farq qiluvchi 
soʻzlarni aniqlang va “Talaffuz lugʻati” asosida tekshirib koʻring; 
d) soʻzlarni ikki ustunga ajratib yozing: 
aytilishi va yozilishi bir xil soʻzlar: ...
aytilishi va yozilishi farq qiluvchi soʻzlar: ...