Tildagi ayrim so’zlar shakily jihatdan, ayrimlari ma’no jihatdan, bir xillari esa talaffuzi jihatidan o’xshash bo’ladi

Qo`shimchalar omonimiyasi. 
Semantik tomondan o`zaro bog`liq bo`lmagan, turli 
ma'nolarni  bildiruvchi  har  xil  qo`shimchalarning  tashqi  jihatdan  bir  xil  bo`lishi 
qo`shimcha 
omonimiyasi
  deyiladi.  Masalan:  yotoq,  o`roq,  qo`rqoq,  qochoq 
so`zlaridagi -oq qo`shimchasi fonetik tomondan o`xshash bo`lsa ham, bular to`rtta 
har xil qo`shimchadir. 
Qo`shimchalar  omonimiyasi  turli  tipdagi  ergash  morfemalar  orasida  uchraydi:  1. 
So`z yasovchi qo`shimchalarning o`z doirasida: to`plam (-m qo`shimchasi harakat 
natijasi  oti  yasaydi),  o`rim  (-im  qo`shimchasi  prosess  nomi  yasaydi).  2.  So`z 
yasovchi  qo`shimcha  bilan  shakl  yasovchi  qo`shimcha  orasida:  tinchi  (-i  fe'l 
yasovchi  qo`shimchasi 
u  tinchidi
;  uchinchi  shaxsni  ko`rsatuvchi  egalik 
qo`shimchasi  -i  ham  shu  formada  bo`ladi  -kitobi).  3.  SHakl  yasovchi 
qo`shimchalarning  o`z  doirasida:  oqish  –  sifat  (-ish  belgining
 
o`zligini  bildiradi), 
chopish – fe`l (-ish fe'lning funksional shaklini hosil qiladi.) 
4.  Omonim  qo`shimchalar  urg`u  orqali  farqlanadi:  urg`uli  -ma  qo`shimchasi  ot, 
sifat yasaydi, urg`usiz -ma qo`shimchasi fe'l yasaydi va h.k. 
Qo`shimchalar  omonimiyasi  hodisasining  o`ziga  xos  xususiyatlari  M.  Jo`raboeva 
tomonidan tadqiq etilgan. 

---

 
16 
    Boshlang‘ich    sinf    ona  tili    darsliklariga    nazar    tashlaydigan    bo‘lsak 
omonimlar    uchun    juda    kam    mashqlar    ajratilgan.  2-3  sinf  darsliklarida    bu  
mavzu  deyarli  ko‘zga  
5
tashlanmaydi, lekin  4-sinf  ona tili  darsligida  omonim  
so‘zlarni  uchratishimiz  mumkin. 
Masalan: 263-mashq. Birikmalarni  o‘qing. 
   ko‘m-ko‘k