Tilbbilet ivO. I. Ik/K'. Iaij11 у к yb'IU. Iapil учун укув адабиёти



Download 18,98 Mb.
Pdf ko'rish
bet217/349
Sana22.12.2022
Hajmi18,98 Mb.
#894385
1   ...   213   214   215   216   217   218   219   220   ...   349
Bog'liq
Mikrobiologiya (A.G\'anixo\'jayeva, H.Nazarova)

«Марварид шодаси» 
тести (тезлаштирилган текшириш усу­
ли). Бунинг учун Хоттингер мухитига 30% ли инактивациялан- 
ган от зар.дюби ва 0,5 таъсир бирлигига эга булган 
1
мл пени­
циллин ^ушилади. Тайёрланган мухитни 2—3 мл дан пробирка- 
ларга солинади. )^ар бир пробиркага 
2
томчидан текширилаёт­
ган микроб культурасидан томизиб чикилади. Пробиркаларни 
термостатда 37°С хароратда 3 соатга колдирилади. Вакт уттач 
термостатдан олиб текширилади. 
\ а р
бир пробиркадан 2—3 та 
суртма тайёрланади ва куритилади^Дарнуа 
( 6
кием этил спирти 
+ 3 цисм хлороформ +1 кием сирка кислотаси) суюклигида 
фиксация цилинади. Фиксация суюклик бугланиб кетгунча уш­
ланади. Суртма препаратни метилен куки буёгида буялади ва 
микроскоп остида текширилади.
Микроскоп остида куйдирги бациллалари марварид шода- 
сини эслатувчи занжирсимон жойлашган, юмалок булиб кури­
нади. Чунки бациллалар пенициллин таъсирида занжирсимон 
шаклга айланади.
Зарарланган хайвонлар текширилади. Улган хайвонлар ёриб 
урганилади. Аъзолардан суртма тайёрлаб буяб урганилади. 
Ички аъзоларидан олиб озика мухитларга экиб урганилади.
Текширишнинг учинчи куни. 
Экилган мухитлар текширилади. 
Кийшик агардан олиб суртма препарат тайёрланади ва буяб 
микроскоп остида урганилади. Сахаролитик хоссасини урганиш 
учун Гисс каюрига экилади. Протеолитик хоссасини урганиш 
учун лакмусли сутга, желатинага, к онли агарга экилади ва 
куйдирги бактериофагига сезувчанлиги урганилади. Барча му­
хитлар термостатда 37°С хароратда 24 соатга колдирилади.
Текширишнинг туртинчи куни. 
Натижа укилади. Куйдирги 
бацилласи Гисс каторидаги мухитларни кислотагача парчалай­
ди. Желатинани тункарилган арчасимон килиб суюлтиради. 4— 
5
кунда сутни ивитади ва 
кизил 
рангга узгартиради. Донли 
агарда эритроцитларни гемолизга учратмайди. Куйдирги бак­
териофаги таъсирида бациаллалар лизисга учраса касалликни 
куйдирги кузратувчиси келтириб чикарган деб жавоб берилади.
Аллергик усул. Билакнинг ички томони териси ичига куй­
дирги антигени (антраксин) юборилади. 24—28 соатдан кейиц 
Кизариш 
ва шиш хосил булса, синама мусбат дейилади.
www.ziyouz.com kutubxonasi


Асколи прециНйтация реакцияси
Бу реакция куйдирги бацилласииннг хайвон жуни, териси, 
мурдаси, тупрокда борлигпни аниклаш максадида олиб бори­
лади.
Антигенни тайёрлаш. Текшириш материали стерил хавончада 
майдаланиб эзилади, устига 25—50 марта хажмда физиологик 
эритма солинади ва ^айнатилади. Х^осил булган аралашмани 
фильтр когози оркали фильтрланади. Фильтрнинг тормоэкс- 
тракти тиниц булиши лозим. Реакцияни олиб бориш учун куй- 
диргини преципитацияловчи зардоб ва назорат уч-ун куйдирги 
антигени керак булади.
Реакцияни цуйиш техникаси. 3 та преципитация пробикаси 
олинади.
1. Пробиркага преципитацияловчи зардоб + текширилаётган 
термоэкстракт солинади.
2. Пробиркага преципитацияловчи зардоб + стандарт куйдир­
ги антигени (назорат пробирка) солинади.
3. Пробиркага преципитацияловчи зардоб + сорлом ^айвон 
жунидан тайёрланган термоэкстракт (назорат) солинади. 
Реакция мусбат булса, биринчи ва иккинчи пробиркаларда
икки суюклик орасида лойкасимон ок хал^а х.осил булади. 
Учинчи пробиркада эса халца булмайди.
Назорат учун саволлар

1. Куйдирги касаллигига ташхис к^йиш учун кандай тек­
шириш материаллари олинади?
2. Текшириш усулларини айтиб беринг?
3. Кандай тезлаштирилган усулларни биласиз?
4. Асколи преципитация реакцияси кандай олиб бори­
лади?
31-боб. КУКЙУТАЛ 
КУКЙУТАЛ ВА ПАРА КУКЙУТАЛ ЦУЗРАТУВЧИЛАРИ
Бу касаллик кузгатувчилари Bordetella авлодига киради.
1
. В. pertussis — кукйутал кузратувчиси, 1905 йили Борде ва 
Жангу томонидан аницланган.
2. В. parapertussis — паракукйутал кузратувчиси 
1937 йили 
Эллеринг ва Кондрик томонидан аниклаиган.
3. В. bronhoseptika — хайвонларда касаллик келтириб чикара­
ди. 1926 йили Браун аниклаган (кам учрайди). 
Морфологияси. Овалсимон шаклда, 0,3—0,5x1— 1,5 мкм кат­
таликдаги майда таёкчалар. Паракукйутал к?зратУвчиси эса 
бироз йирикрок. Иккаласи х.ам спора з^осил килмайди, харакат- 
сиз. Капсула ^осил килади. Грам манфий булиб, икки чети тук-
рок буялади.
www.ziyouz.com kutubxonasi


Културал хоссаси. Аэроб. Озика мухитйга талабчан. К*УА 
озика мухитида кукйутал кузгатувчиси 48—72 соатдан сунг, па­
ракукйутал кузгатувчиси эса 24—48 соат тан сунг усади. К у к­
йутал кузгатувчиси майда, паракукйутал кузгатувчиси эса йи- 
рикрок, ялтирок, кулранг, крем рангли, симоб томчисига ухшаш 
колония хосил цилиб усади. Колониями олганда каймокка ух­
шаш дог к олаДи. Стереоскопик микроскопда к аралганда соя 
куринади. Энергия манбаининг жойи узгартирилганда соя хам 
уз жойини узгартиради. Бу диагностикада катта ахамиятга эга.
В. parapeptussis тирозиназа ферментини ишлаб чикаради
тирозин сакловчи мухитга экилганда 
тирозин 
парчаланиши 
натижасида мухит жигаррангга айланади. Озика мухитининг 
рангини узгартириши диагностикада катта ахамиятга эга.
Суюк озика мухитида В. pertussis 
ва 
В, parapertussis 
бир текис лойкаланиш ва пробирка тубида чукма хосил к илиб 
усади.
Янги ажратилган культура купинча S—шаклда булади, ка­
саллик охирида, 
I I

IV
фазада олинган материалда ва нокулай 
шароитда устирилган культуралар бир-биридан фаркланувчи 
колонияларни хосил ^илиб усади.
Конли агарда гемолиз улар зонасини беради. Суюк озика 
мухитида бир текис лойкаланиш ва чукма хосил к илиб усади.
Ферментатив хоссаси. 
Кукйутал кузратувчиси углеводларни 
парчаламайди, оксилларни 
ферментламайди. 
Паракукйутал 
бактерияси эса уреаза ва тирозиназа ферментларини 
ишлаб 
чикаради ва уларни парчалайди.
В. pertussis ва В. parapertussis патоген булган гиалурони- 
даза плазмокоагулаза ва лецитиназа ферментларини ажратади.
Токсигенлиги. Кукйутал кузратувчисининг 4 та о^сил таби­
атли токсини аникланган:
1. Термолабил дерменекротик токсин.
2. Термостабил эндотоксин.
3. Лейкоцитларни стимулловчи токсин (хайвонларга ориздан 
юборилганда улимга олиб келади).
4. Гистаминни сенсибилизацияловчи омил (хайвонларга юбо­
рилганда уларда гистаминга сезувчанлиги ортади).
Биринчи иккита токсин паракукйуталга хам хосдир.
Антигенлиги. Бордителла авлодининг антигенлик тузилмаси 
жуда мураккабдир. Диагностика агглютиноген асосий антиген 
булиб хисобланади. Авлод антигени — 7, турга хос (агглютино­
ген кукйутал учун 1, паракукйутал учун 14, бронхосептика учун 

Download 18,98 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   213   214   215   216   217   218   219   220   ...   349




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish