Tijorat banklarining operatsiyalari

tijorat banklarining operatsiyalari

Tdiu korporativ boshqaruv fakulteti bank ishi va auditi yonalishi bda-81 guruh talabasi nurillayev elyor

Тижорат банкларининг актив операциялари

• Мобилизациялашган пул маблағлари банклар мижозларини кре-дитлаш учун ва тадбиркорлик фаолиятини амалга оширишни қўллаб-қувватлаш учун фойдаланади. Даромад олиш мақсадида банк ресурс-ларини жойлаштириш билан боғлиқ бўлган операциялар банкларнинг актив операциялари дейилади. Банкнинг актив операцияларида асо-сий ўринни уларнинг кредит ёки ссуда операциялари эгаллайди.
• Ссудалар берилишининг таъминотидан келиб чиқиб, кредитлар моддий бойликлар, товарлар ва бошқалар билан таъминланган кре-дитларга берилади.
• Банкларнинг мижозларга берадиган ссудалари ёки кредитларнинг муддатидан келиб чикиб, улар муддатли ва онкол кредитлар (инглиз-чадан он cалл – талаб бўйича)га бўлинади.
• Ссудалар берилишининг таъминотидан келиб чиқиб кредитлар моддий бойликлар, товарлар, векселлар, фондлар (қимматли қоғоз-лар) ва бошқалар билан таъминланган кредитларга бўлинади.

Tijorat banklarining passiv operatsiyalari

•  Bank resurslarini shakllantirish bilan bog‘liq bo‘lgan opera-tsiyalar banklarning passiv operatsiyalari deyiladi. Passiv operatsiyalar yordamida tijorat banklarining passiv va aktiv-passiv hisob raqamidagi pul mablag‘larining salmog‘i oshib boradi. Tijorat banklari passiv opera-tsiyalar yordamida kreditlash uchun zarur bo‘lgan kredit resurslarini tashkil qiladi. Qimmatli qo-g‘ozlarni muo-malaga chiqa-rish yo‘li bilan resurslarni yig‘ish Foyda hisobidan har xil fondlarni tashkil qilish yoki fondlar summasini oshirish Boshqa kre-ditorlarning mablag‘larini jalb qilish Depozit operatsiyala-rini amalga oshiri

Passiv operatsiyalar

• Birinchi, ikkinchi operatsiyalar tufayli bankning o‘z mablag‘lari yuzaga kelsa, so‘nggi ikki operatsiya tufayli bankning jalb qilingan resurslari yuzaga keladi. Banklarning o‘z mablag‘lari tarkibiga: bankning ustav kapitali;
• bankning zaxira kapitali; maxsus fondlar; moddiy rag‘batlantirish fondi; bankning taqsimlanmagan foydasi; boshqa har xil tashkil qilingan fondlar kiradi. Amaliyotda bank passivlarining 20 foizi banklarning o‘z mablag‘lariga to‘g‘ri keladi. Jalb qilingan mablag‘lar tijorat banklari kredit resurslarining asosiy qismini tashkil qiladi. Bular: depozitlar; kontokorrent; korrespondent schyotlaridagi mablag‘lardir.

Aktiv operatsiyalar

Tijorat banklarining aktiv operatsiyalari

ichida kreditlash jarayoni asosiy o‘rinni egallaydi. U quyidagi asosiy

bosqichlarni o‘z ichiga oladi:

• kredit olish uchun berilgan mijozning ariza talabnomasini ko‘rib chiqish;
• qarz oluvchining to‘lovga va kreditga layoqatliligini bank tomonidan
• o‘rganib chiqilishi;
• kredit qo‘mitasining qarori;
• kredit bitimini rasmiylashtirish;
• kredit berilishi