Тижорат банклари фоиз сиёсатининг ликвидлиликка таъсири бердияров Бахриддин Тавашарович



Download 0,66 Mb.
Pdf ko'rish
bet5/14
Sana28.02.2022
Hajmi0,66 Mb.
#474115
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
Bog'liq
Berdiyarov

 
Д
бокд 
– банкнинг асосий операцияларидан кўрадиган даромадлари; 
А
дка
– даромад келтирувчи активлар. 
ОпМ
 
– операцион маржа 
Тижорат банкларининг асосий операцияларидан кўрадиган даромадлари 
таркиби: 

соф фоизли даромад; 

валюта операцияларидан кўрилган соф даромад; 


“Иқтисодиёт ва инновацион технологиялар” илмий электрон журнали. № 5, сентябрь-октябрь, 2017 йил 

№ 5, 2017

www.iqtisodiyot.uz
 

қимматли қоғозлар бўйича қилинган операциялардан кўрилган соф 
даромад; 

лизинг операцияларидан кўрилган соф даромад; 

қимматбаҳо металлар билан қилинган операцияларда кўрилган соф 
даромад [6]. 
Ҳақиқий маржани олиш учун банкнинг жами фоизли даромадлари ва жами 
фоизли харажатлари ўртасидаги фарқдан ёки маълум бир фоизли актив 
операциялари ўртасидаги фарқдан кўриш мумкин. Масалан кредитлар бўйича 
фоиз ундируви ва кредит ресурси учун фоизли харажатлар фарқи. 
Ҳақиқий фоизли маржа қуйидаги формула орқали аниқланади [6]: 
М = Фк − Фр
 
М 

 
ҳақиқий фоизли маржа;
Ф
К
– кредитлар бўйича ойлик фоиз ставкаси;
Ф
Р 
– ресурслар бўйича ойлик фоиз ставкаси.
Фоизли маржанинг ҳажмига, кредитларнинг таркиби, тузилиши ва уларнинг 
манбалари асосий факторлар бўлиб ҳисобланади. Кредитларни муддатлари 
бўйича жойлаштириш, рискдан ҳимоялаш, кредит мақсадлари кредитни 
даромадлилигини таъминлайди. Бу ҳолатда депозитларнинг ҳажми, тури ва 
муддатлари муҳим ўрин тутади. 
Фоизли маржанинг ўзгариши банкларнинг актив операциялари бўйича фоиз 
ставкаларининг кўтарилиши ва тушиши билан боғлиқ бўлиши, жалб қилинган 
пуллик ресурсларнинг пассив операцияларга таъсири ва унинг кредитлардаги 
улуши ҳам таъсир этиши мумкин. Жалб қилинган пуллик ресурсларни 
муддатлари ва кредитларнинг муддатлари маржага таъсир этади.
Тижорат банкларининг ҳисоб китобларини самарали олиб борилаётганини 
ҳисоблаш учун тижорат банкининг спрэдини аниқлаш керак бўлади. Ҳамда соф 
фоизли маржа, тижорат банкининг фаолиятини рақобатбардошлилигини ва 
бошқа жиҳатларини ўз ичига олади. Спрэд қуйидаги формула орқали аниқланади 
[6]. 
Спрэд =
Фд
Ад

Фх
Мхт
Бу ерда: 
Фд – фоизли даромад; 
Ад – даромад келтирувчи активлар; 
Фх – фоизли харажат; 
Мхт – харажатга тортилувчи мажбуриятлар. 
Тижорат банкларини спрэд кўрсаткичи орқали банклар омонатчилар ва 
кредиторлар ўртасида воситачилик хизмати кўрсатиши қанчалик тўғри йўлга 
қўйилганлиги ҳамда банклар ўртасидаги рақобатни кўрсатади. Банклар ўртасида 
рақобатни кучайиши одатда кредитлар ва харажатга тортиладиган 
мажбуриятлари бўйича ўртача фоизли даромад ҳамда харажатларни орасидаги 
фарқини қисқаришига олиб келади. Ушбу ҳолатда бошқа факторлар таъсири йўқ 
деб ҳисобласак тижорат банклари даромад топишни бошқа йўлларини излашига 
тўғри келади. 


“Иқтисодиёт ва инновацион технологиялар” илмий электрон журнали. № 5, сентябрь-октябрь, 2017 йил 

Download 0,66 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish