Тижорат банклари актив ва пассивларини бошқариш усуллари

5. Республикамизнинг йирик тижорат банкларида трансформация рискининг мавжудлиги.

Трансформация рискининг юзага келганлиги ва чуқурлашганлиги қисқа муддатли ресурслар ҳисобидан узоқ муддатли кредитларнинг берилганлиги билан изоҳланади.

Тижорат банк актив ва пассивларини бошқариш усуллари қуйидагилар:

2. Активлар ва пассивларни бошқариш усуллари

• Активларни бошқаришнинг умумий фонд маблағлари усули;
• Активларни тақсимлаш усули;
• Илмий бошқариш усули;
• Чизиқли программалаш усули.

Бундан ташқари:

• гэп-таҳлили;
• хеджирлаш;
• секюритизациялаш.

Активлар ва пассивларни сўндириш муддатлари бошқариш (фонд усули) БАПБнинг классик усул ҳисобланиб, банк пассив операциялар натижасида жалб қилинган молиявий ресурсларни муддати бўйича рисксиз активлар ва рискли активларга жойлаштиради.

Активлар ва пассивларни сўндириш муддатлари бошқариш (фонд усули) БАПБнинг классик усул ҳисобланиб, банк пассив операциялар натижасида жалб қилинган молиявий ресурсларни муддати бўйича рисксиз активлар ва рискли активларга жойлаштиради.

ТБАПБнинг фонд усули узоқ муддат давомида ўзининг ижобий самарасини берди, бироқ:

- молия бозорларида рақобатнинг кучайиши ва фоиз ставкаларининг беқарорлиги;

- банкларнинг тизимли тўлов қобилиятини йўқотиши;

- банк омонатчиларининг келишилган муддатидан илгари депозитларни талаб қилиши;

- бошқа форс-мажор ҳолатлар ТБАПБнинг фонд усули аҳамиятини йўқотишга олиб келди.

Активлар ва пассивлар ўртасидаги номутаносиблик билан боғлиқ муаммолар юзага келганда бошқариш усулининг геп-таҳлил (гап аналйсис) усули кенг қўлланилган.

Активлар ва пассивлар ўртасидаги номутаносиблик билан боғлиқ муаммолар юзага келганда бошқариш усулининг геп-таҳлил (гап аналйсис) усули кенг қўлланилган.

Банкларнинг активлари ва пассивларини бошқаришда геп-таҳлилини қўлланилиши унинг муддатли депозит маблағлари ва рискка тортилган активлари ўртасидаги фарқ даражасига эътибор қаратилади.