Tibbiyotda axborot texnologiyalari

10
 
Edward H. Shortliffe, James J. Cimino Editors Biomedical Informatics. 
Springer, New York, 2014, 4-13-
bet
 

---

Barcha qiziqtirgan ma’lumotlar butunligiga qaratilgan 
bo‘ladi. 
Bu rasmda yig‗ilgan ma‘lmotlarga asoslangan skreenshot World 
VistA birlashgan kompyuter tizimi (CADÖ) va displey tizimi ishi 
natijasidir. Bunday tizimlar department of Veterans Affairs VistA va 
display Vista olingan tizimi (http://www.end.gov/vista_monograp ) 
Bu dasturiy ta’minotlar eski qo‘lyozma ma’lumotlar jadvali,
kasallik tarixi kabi ma’lumotlarni elektron shaklda yagona
server kompyuterda tizimli saqlash imkonini beradi. Shu bilan 
birga klinik ma’lumotlar kompyuter tizimida izolyatsion elektron 
shaklda, maxsus avtirizatsiya tizimidam ro‘yxatdan o‘tish orqali
ma’lumotlat bilan tanishish va qaysi tibbiyot xodimi qachon va 
kimning ma’lumotlari bilan tanishganligini nazorat qilishni 
ta’minlaydi. Bu tizim sog‘liqni saqlash tashkilotlarini yagona 
tarmoqda ma’lumotlarni electron ko‘rinishda almashishini va ish 
o‘rinlarini avtomatlashtirishga olib keladi. Misol tariqasida
tizimining infrastrukturasini quyidagi rasmda ko‘rishimiz 
mumkin. 

---

 
 
Ma‘lumotlar bazasi
– bu ma’lum bir predmet sohasiga oid 
tizimlashtirilgan 
(strukturalashtirilgan) 
ma’lumotlarning 
nomlangan to‘plamidir.
Ma‘lumotlar bazasi - axborot tmzimlarining eng asosiy 
tarkibiy qismi bo‗lib hisoblanadi. Ma‘lumotlar bazasidan 
foydalanish uchun foydalanuvchi ishini engillashtirish maqsadida 
ma‘lumotlar bazasini boshqarish trizimlari yaratilgan. Bu tizimlar
ma‘lumotlar bazasini amaliy dasturlardan ajratadi. 
 
Ma‘lumotlar bazasini boshqarish tizimi (MBBT) -bu dasturiy 
va apparat vositalarining murakkab majmuasi bo‗lib, ular 
yordamida foydalanuvchi ma‘lumotlar bazasini yaratish va shu 
bazadagi ma‘lumotlar ustida ish yuritishi mumkin.
Juda ko‗p turdagi MBBT mavjud. Ular o‗z maxsus dasturlash 
tillariga ham ega bo‗lib, bu tillarga SUBD (