Tibbiyotda axborot texnologiyalari

Kompyuter tomografining prinspial sxemasi 
Bu usulning fizik asosi nurlanishning еksponentsial kamayishi 
qonunidir. KTning ishlash printsipi rentgenografiya usuliga 
o‗xshab, rentgen nurlarining qo‗llanilishiga asoslangan. Bu еsa 
uni MRT usulidan farqlanadigan asosiy farqdir. Rentgen 
nurlanishi inson organizmidan o‗tayotganida uning turli 
to‗qimalarida har xil yutiladi. Juda zich strukturalar rentgen nurini 
umuman o‗tkazmaydi. Tekshiruvchi obyektdan o‗tgan nurlar 

---

detektorlar qatoriga tushib, keyin komp‘yuterda qayta ishlanadi. 
Birgina surat olish imkoniga еga oddiy rentgenografiya usulidan 
farqli o‗laroq, bu usulda barcha organlarni turli kesimlarda, uch 
o‗lchovli va tasvirda ko‗rish mumkin. 
 
 
Kompyuter tomografida tasvirni olinish jarayoni (а rasm) va 
sxematik ko‘rinishi (b rasm) 
Bundan tashqari, komp‘yuter tomografiyalarining sezgirligi 
oddiy rentgen apparatlaridan ancha yuqori. KT qanday hollarda 
qo‗llaniladi? KT ni qo‗llash quyidagi kasalliklarda yaxshi 
natijalar beradi: gemotomalar, miya va suyaklarning turli 
jarohatlari va kasalliklarida, qon aylanishining buzilishida, 

---

tomirlar kasalligida, ko‗krak qafasi va qorin bo‗shlig‗ining 
patologik jarayonlarida. 
Shuni aytib o‗tish kerak-ki, KT juda og‗ir holdagi bemorlarga 
ham, klaustrofobiyasi bor bemorlarga ham qo‗llaniladi. MRTni 
еsa bu hollarda qo‗llab bo‗lmaydi. 
Zamonaviy ultratovush qurilmalarni kompyuterlar bilan 
bog’lab yaratilgan 3D tasvirlar tekislikda yani 2D tasvirlar bilan
solishtirganda, 3D tasvirlar ma’lumotni to‘liqroq, sifatliroq va
hajmliligi bilan ajralib turadi. Tasvirlarni mikroskopik, 
oftalmologik, dermatologik, patologik tasvir turlariga ajratib va 
vazifa belgilanadi.
8 
Masalan
, q
orin bo‘shlig‘ining ultratovush tasviri, Doppler 
tasvirlash texnikasida olingan bu tasvirda oshqozon osti bezi 
orqali eksenel qismini, va (rangli) yaqin qon tomirlar oqimini 
ko‘rish mumkin.