Tibbiyot Oliy o'quv yurtlari uchun o'quv adabiyoti

Davolash. Hozirgi vaqtda eng isbotlangan davolash uch bos?ichli davolash hisoblanadi: birinchi bosqich - faol fazada uzoq (4-6 hafta) stasionar davolash; ikkinchi bosqich - kasalxonadan so’nggi sanator yo’ki sanator-kurort davolash; uchinchi bosqich - bisillinomedikamentoz davolash bilan poliklinika sharoitida dispanser kuzatuv. Revmatizmni davolash imqoni bo’lguncha erta bo’lishiga kerak (birinchi soatlarda yo’ki kunlarda - kasallik boshlanishidan 3 kungacha), sababi bu bosqichda yurak va boshqa a'zolar biriktiruvchi to’qimasi o’zgarishlari (mukoid bokish) qaytar bo’ladi; kompleks, adekvat va qattiq individual bo’lmoqi lozim. Revmatizmning faol fazasida bemorni gospitalizasiya qilish kerak. agar buni amalga oshirish iloji bo’lmasa bemor uy sharoitida ko’rpa-tushak tartibiga rioya qilishi kerak. Davolash kompleksiga davolash-cheklovchi va harakat tartibi, rasional ovqatlanish, medikamentoz va fizioterapevtik vositalar kiradi. harakat tartibi revmatik jarayon pasayishiga muvofiq ko’paytiriladi. Ovqat turlituman, oqsillarga, vitaminlarga, fosfolipidlarga boy bo’lishiga kerak. Uglevodli ovqat cheklanadi. qon aylanish buzilishida ovqat asosan sutli-o’simlikli, tuz va suyuqlik cheklangan sutli-osimlik bo’lmog’i lozim.

Qo’llaniladi:

I) Etiopatogenetik, allergiyaga harshi terapiya:

a) antibiotiklar,

b) nosteroid yalliglanishga harshi dorilar (salisilatlar, brufen (ibuprofen), voltaren, indometasin, metindol),

v) glyukokortikoidlar,

g) immunodeperessiv ta'siriga ega dorilar (xinolinli, sitostatiklar, antilimfositar globulin);

2) antidistrofik ta'sir hiluvchi dorilar;

3) qon aylanishi yetishmovchiligida, tuz-suv almashinuvi buzilishida va boshq. simptomatik dorilar.

Antibiotiklardan penisillin 500 000 YeD dan mushak ichiga kuniga 4 mahal 5 kun mobaynida, so’ng mushak ichiga bisillin-5 1,5 mln ED da 4 haftada 1 marta, keyin bemor yil bo’yi bisillinprofilaktikaga otadi. Penisillin streptokokk A guruhiga bakterisid ta'sir qiladi penisilinni ko’taraolmaslik holatida - eritromisin 250 mg dan kuniga 4 mahal. Sefalosporin qatori (kefzol, sefazolin va boshq.) dorilarini qo’llasa bo’ladi. Salisil dorilardan asetilsalisil kislotasi (aspirin) tez-tez qollaniladi, bir muncha kamroq salisilamid, salisil natriy.

Salisilatlar yalliglanishga harshi, antiekssudativ, isitma tushuruvchi, analgeziyalovchi va kuchsiz immunodepressiv ta'siriga ega. Asetilsalisil kislotasi (aspirin) dozasi, shuningdek salisilamidniki - 3-4 g, kam qo’llarda - 5 g va ko’p, salisil natriy - 8-12 g/kun. Salisil dorilar oshqozon shilliq qavatiga qitiqlantiruvchi ta'sir qiladi, bu eroziv gastrit, yara kasalligi, qon ketishlarga olib kelishi mumkin. Dorilarni ovqatdan so’ng poroshok ko;rinishida, ishqorli mineral suv yoki sut bilan birga ichish kerak. Salisitlarni ko’tara olmaslik (qorindagi og’riq, ko’ngil aynish, qusish, boshdagi shovqin, teri toshmalari)da, shuningdek samara yo’qligida, chuzilgan va tez residivlanuvchi kechishida indometasin (metindol) yoki voltaren (diklofenak natriy, ortofen, diklonat va boshq.) 100-150 g. kuniga stasionar davoning toliq davrida beriladi. Stasionardan chiharilgandan keyin bemor aspirin 2 g/kun yoki indometasin (voltaren) 75-100 mg/kun 1-2 oy qabul qilishi kerak. Keyinchalik - aspirin, 1 g; indometasin (voltaren) 500 mg/kun ("retard" shakllari ham mumkin) bir marta 2-3 oy ichida ketma-ket ichadi. Indometasin va kam darajada voltaren MNS va oshqozon - ichaka trakti tomonidan nojoya ta'sirlarni keltirib chiharishi mumkin. Ushbu dorilarga harshi ko’rsatmalar va ularni kotara olmaslik mavjud bo’lganda brufen 600-1200 mg/kun dozasida qo’llaniladi. Lekin u buyrak shikastlanishini, keyinchalik esa oshqozon-ichak traktidan qon ketishlarni yuzaga chiharishi mumkin. Kunlik dozasi - 750 mg (250 mg dan kuniga 3 mahal). Glyukokortikoid gormonlar (metilprednizolon, prednizolon) revmatik jarayonning faolligi yuqori bo’lganda (III-II) va diffuz miokarditda ishlatiladi. Glyukokortikoidlar NYahD lar bilan birga qollaniladi. Metilprednizolon dozasi (medrol va dr.) - 12-16 mg kuniga, prednizolonniki - 20-30 mg/kun. Assoiy kurs 10-14 kun mobaynida olib boriladi, keyin gormonlar dozasi sekin- asta har haftada 2,5-5,0 mg cha kamaytiriladi. Davolash kursi - 4-5 hafta, og’ir qo’llarda - 8-10 hafta. Kuchli yurak yetishmovchiligi va gipertenziyaga moyillik bo’lganda triamsinolon yo’ki deksametazon qollanilgani ma'qul. Triamsinolon (polkortolon) 4 mg dan kuniga 3-4 marta, deksametazon - 0,5 mg dan kuniga 1 martadan 6 martagacha qo’llaniladi.

Glyukokortikoidlar suv-tuz almashinuviga ta'sir etishi bois, kompleks davolashga kaliy dorilari (panangin, asparkam, kaliy orotati) qosqilishi kerak, suyuqlik yig’ilganda esa - aldosteron antagonisti (aldakton, veroshiron kuniga 6-8 tabletkadan), siydik haydovchi dorilar (furosemid kuniga 40-80 mgdan va bosh?.) tavsiya etiladi. Aminoxinolin dorilar (delagil, plakvenil) glyukokortikosteroidlar dozasi kamaytirilganda ishlatiladi: delagil - 0,25 g yo’ki plakvenil - 0,2 g; yuqori immunn faollikda, davomli va tez-tez residivlanuvchi kechishida - 6-8 oygacha. Ushbu dorilar immunodepressiv ta'sir qilishiga ega. Ular salisilatlar va boshqa NYa?D lar bilan birga ishlatiladi.

Immunodepressantlar - 6-merkaptopurin, imuran (azatioprin), xlorbutin - revmatizmning tez-tez residivlanuvchi va davomli kechishi mavjud bemorlarda qollaniladi. Kasallikning bu shakllari klassik antirevmatik dorilar, shu bilan birga kortikosteroidlar bilan davolashga rezistentdir, shu jumladan uzoq vaqt (ko’p oylar mobaynida) xinolin dorilariga ham ta'sirsiz bo’ladi. 3-merkaptopurin va imuran (azatioprina) dozasi - 0,1-1,5 mg/kg tana vazni, xlorbutinniki - 5-10 mg/kuniga. Antidistrofik terapiya (anabo’lik steroidlar, oqsil gidrolizatlari, piramidin hosilalari, gamma-globulin dorilari va boshq.) odatda o’rta terapevtik dozalarda beriladi.

Yurak-qon tomir tizimi dekompensasiyasida yurak glikozidlari (strofantin, korglikon, izolanid, digoksin, digitoksin), siydik qaydovchi (furosemid, laziks, brinaldiks va dr.) dorilar qo’llaniladi.

Bemorlar stasionardan chiharilgandan keyin ambulator davolanishga o’tkaziladi yoki imqoniyat bo’lsa mahalliy kardiologik sanatoriylarga sohayguncha davolanish uchun yuboriladi. Revmatizmli barcha bemorlar dispanser hisobda turishi kerak.

Profilaktika. Revmatizmning birlamchi va ikkilamchi profilaktikasi farqlanadi. Birlamchi profilaktika revmatizm bilan birlamchi kasallanishni oldini olishga haratilgan umumdavlat, jamoat va individual tadbirlar kompleksini tashkillashtirish va hayotga tadbiq etishdan iborat. Buning ichiga sistematik umummustahkamlovchi tadbirlar: a'zotizmni chiniqtirish, fizkultura va sport bilan shuqullanish, streptokokkli infeksiyasi bor bemorlar bilan aloqani iloji boricha kamaytirish, o’tkir va surunkali streptokokkli infeksiyalarni o’z vaqtida va to’g’ri davolash. Anginada, faringitda, streptokokkli tabiatga ega O'RKda fenoksimetilpenisillin 250 mg dan kuniga 4 mahal icqiladi. Agar bu dori bo’lmasa mushak ichiga bisillin-5 1 500 000 YeD bir marta kiritiladi. Kasallikning og’ir kechishi holatida eritromisin 250 mg dan kuniga 4 mahal beriladi. Shuningdek sefalosporinlarni ham qollash mumkin. Tetrasiklin qatori va sulfanilamidlar ishlatilishi tavsiya etilmaydi, sababi A guruhi streptokokklar shtammlarining ko’pchiligi ushbu dorilarga rezistent. Revmatizmning nofaol davrida va ko;rsatib o;tilgan streptokokk infeksiyalarida penisillinterapiyadan (600 000-800 000 YeD/kun) tashhari antirevmatik dorilar: asetilsalisil kislota 2-3 g, voltaren 1 tabletkadan kuniga 3 mahal va boshq. ishlatiladi.

Ikkilamchi profilaktika revmatizm bilan kasallangan shaxslarda kasallikning zorayishi, qaytalanishi va kuchayishini oldini olishga haratilgan kompleks tadbirlarni oz ichiga oladi. Revmatizmli bemorlar dispanser hisobida turishi kerak. Ularga yil bo’yi yo’ki mavsumiy (bahor va kuzda) bisillinoprofilaktika amalga oshiriladi. Yil davomidagi bisillinoprofilaktika afzalroq. Bemor birlamchi kasallik boshlanishi yo’ki kasallik qaytalanishidan boshlab 5 yil mobaynida har oyda 1 500 000 YeD bisillina-5 oladi. Revmatizmning tez-tez qaytalanish shaklida xinolin dorilari (delagil, plakvenil) korsatilgan. Mavsumiy bisillino-profilaktika bisillin-1 (1 200 000 YeD 4 haftada 1 marta) yo’ki bisillin-5 (1 500 000 YeD yuqoridagidek davriylikda) bilan amalga oshiriladi, shunday kurslarning 2-3 tasini oz ichiga oladi. Bisillinoterapiya bilan bir qatorda revmatizmga harshi dorilarning bittasi qollaniladi, 2 g/kun dozada asetilsalisil kislota ma'qulroq. Asetilsalisil kislotani ko’taraolmaslik holatlarida boshqa revmatizmga harshi dorilar (voltaren, indometasin) ishlatilishi mumkin.