|
KARDIOMIOPATIYaLAR (KMP)
Noma'lum etiologiyali yurak mushaklari kasalligi. Kardiomiopatiyalarning kelib chiqishiga bog’liq turli gipotezalar keltirilgan, lekin ularning bittasi ham toliq isbotlanmagan. Kardiomiopatiyalar klinik korinishlari turli-tumanligi bilan farqlanishi sababli, ularni "kardiomiopatiyalar" nomli alohida guruhga biriktirish yurak mushagi zararlanishi sabablari haqidagi ishonarli ma'lumotlar yo’qligi hisoblanadi. Kardiomiopatiyalarning uch guruhi: gipertrofik, dilatasion (turg’un) va restriktiv turlari farqlanadi. Dilatasion kardiomiopatiyalar (DKMP) Yurak bo’limlarining barchasi, asosan qorinchalar dilatasiyasi va ikkilamchi gipertrofiyasi, ularning propulsiv qobiliyati pasayishi bilan xarakterlanadi. hozirgi vaqtda dilatasion kardiomiopatiyaning o’choqli infeksiya, jumladan virusli, asosan Koksaki V ning kardiotrop shtammlari bilan bog’liqligi korib chihilyapti. Virusli infeksiya yurak mushagiga qarshi immunopatologik reaksiyalar rivojlanishiga olib keladi. Kasallik belgilari asta-sekin, yashirin paydo bo’ladi, kardiomegaliya tasodifiy topilma bo’lishiga mumkin, lekin kasallikning tezda yurak yetishmovchiligi progressivlanib 1-2 yilda olimga olib keluvchi o’tkir va o’tkir osti turlari qayd etilgan. Ancha sekin kechuvchi turida bemorlar hayoti davomiyligi 7-8 yilni tashkil qilishi mumkin. Yurak barcha olchamlarining keskin kattalashishi, asosan dilatasiya hisobiga cor bovinum shakllanishi tipikdir. Yurak yetishmovchiligi boshlanishida uning ifodalanishi darajasining yurak kattalashishiga bog’liq emasligi diqqatni tortadi. Keyinchalik davolashga refrakter yurak yetishmovchiligi bora-bora kuchayadi, total yurak yetishmovchiligi, anasarka va assit rivojlanadi. Yurak uchi turtkisi sustlashgan, arterial qon bosimi pasaygan. DKMP ning tipik ko’rinishlariga tromboembo’lik asoratlar xosdir. Katta va kichik qon aylanish doiralarida embo’liyalar bo’lishiga mumkin, ko’pincha o’pka embo’liyalari kuzatiladi. Ritm va otkazuvchanlik buzilishi xosdir.Barcha bemorlarda
EKGda marom va otkazuvchanlikning turli buzilishlari (qorinchalar ekstrasistoliyasi, Gis tutami oyoqchalari blokadasi, AV-blokada, qorincha taxikardiyasi, xilpillovchi aritmiya), ba'zida - infarktsimon holatlar va chin miokard infarkti, yurak kameralarining turli gipertrofiyasi aniqlanadi. Rentgenologik yurak olchamlari kattalashishi, kardiotorakal indeks (KTI) oshishi kuzatiladi. 0,55 dan ko’p KTI salbiy prognostik belgi deb qabul qilingan.Exokardiografiya yurak klapan nuqsonlarini istisno qilishga yo’rdam beradi.Obstruktiv gipertrofik kardiomiopatiyalar yo’ki idiopatik gipertrofik subaortal stenoz (OGKMP)qorinchalararo to’siqning to’liq yo’ki bir qismining proporsional bo’lmagan holda qalinlashuvi kuzatiladi, natijada chap qorincha boshligi torayadi va sistola vaqtida boshliq "obturasiya"si yuzaga keladi. Kasallikning birinchi bos ichida bemorlarda shikoyat yo’q va faqatgina tasodifan, asosan chap qorincha dilatasiyasi va gipertrofiyasi hisobiga kardiomegaliya, EKGda turli o’zgarishlar va yurak shovqinlari aniqlanadi: ayniqsa I tondan keyin keluvchi sistolik qaydalish shovqini eng xosdir, u unga oxshash aortal steonoz shovqinidan farqli tosh suyagidan chapda IV qovurgalar oraliqida maksimal kuchga ega, yirik tomirlarga uzatilmaydi va tana holatiga bog’liq holda ozining jadalligini ozgartirmaydi. Kasallikning birinchi bosqichlarida aritmiya va miya ishemiyasi hisobiga sinko’pal holatlar yuzaga chiqishi mumkin, ayniqsa ancha kuchli jismoniy yuklamadan song. Ba'zi bemorlarda uzoq vaqtgacha kasallik kechishining monosindrom turi: kardialgik, aritmik, psevdoklapanli (yurak nuqsonining fizikal belgilari); infarktsimon (I, AVL, V3-V4 va boshq. uzatmalarda patologik Q tishchalari ogriq xurujlarsiz) va boshq. xosdir.II bosqichda namoyon bo’ladigan yurak urishining tezlashishiga, toxtab-toxtab qolishiga, kardialgiyaga, ba'zida tipik zoriqish stenokardiyasi xurujlariga, hansirashga qilingan shikoyatlar DKMP bemorlaridagiga nisbatan ancha sekin progressivlanadi va ko’pincha ancha yosh davrda paydo bo’ladi. Tashqi tuzilishi kozdan kechirilganda kuchaygan va chap hamda yuqoriga siljigan yurak turtkisi aniqlanadi, obkash simptomi: chap qorincha old-yo’n sohasi anevrizmasidagiga oxshash yurak oldi sohasining ikkita sistolik harakati uchrashi mumkin. Ba'zida yurak bukri kuzatiladi, puls aritmik va o’zgaruvchan, arterial bosim pasaygan yo’ki me'yorda. Klinik manzarasida yurak astmasi sindromi paydo bo’ladi va qaytalanib turadi, kasallik "mitralizasiyasi" boshlanadi, o’ng yurak surunkali chap qorincha yetishmovchiligi belgilari kuchayadi, total yurak yetishmovchiligi paydo bo’ladi. DKMPdan tashqari tromboembo’lik asoratlar kamdan-kam rivojlanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
