Tibbiyot kasbiga kirish

 

BEMORLARNING SHAXSIY GIGIYENASI 

Og’ir bemorlar og’iz bo’lig’ini parvarishlash 

Maqsad: og’ir bemorlar og’iz bo’shlig’idagi karash, shilliq, 

mikroorganizm va ovqat qoldiqlaridan tozalash. 

Ko’rsatma: Bemorning yotoq rejimda ekanligi. 

Zarur  ashyolar:  Zarur  miqdorda  paxta  shariklari;  steril 

mralya  sal’fetkalari;  steril  pinset  va  shpatel’;  ikkita  buyrak 

shaklidagi  idish  (lotok)  –  toza  va  ishlatilgan  shariklar  va 

sal’fetkalar  uchun;  och  pushti  rangdagi  kaliy  permanganat 

eritmasi  yoki  2%  li  natriy  bikarbonat  yoki  0,9%  li  natriy  xlor 

eritmasi (fiziologik eritma) yoki 3% li vodorod perikis eritmasi; 

rezinali  balonchik  yoki  og’iz  bo’shlig’ini  yuvish  uchun  Jane 

shpritsi; glitseyerin yoki vazelin moyi. 

Bajarish tartibi:  

1. Tibbiy hamshira qo’lini sovun bilan yuvadi. 

2. Bemorning boshi funksional krovat yoki yostiqlar yordamida 

biroz  ko’tariladi.  Ko’krak  sohasiga  sochiq  qo’yiladi,  bemor 

qo’liga  buyrak  shaklidagi  idish  (lotok)  beriladi  yoki  lotokni 

bo’lim bekasi uning jag’ ostiga ushlab turadi.   

3. Pinset  bilan  paxtali  sharik  olinadi,  bunda  pinsetning  o’tkir 

uchi  paxtaning  ichida  ekanligiga  ishon  hosil  qilish  zarur. 

Paxtali  sharik  kaliy  permanganat  eritmasiga  namlanadi  (yoki 

boshqa dezinfeksiyalovchi eritmaga). 

4. Bemorga og’zini ochish buyuriladi. 

---

509 

 

5. Chap qo’lga shpatel’ olinadi, bemor lunjini tortgan holda 

bemorning tishlari tashqi va ichki yuzalari, tishlarning 

chaynov yuzalari paxtali shariklar bir necha marta 

almashtirgan holda (bunda infeksiya bir tishdan ikkinchi 

tishga o’tishi oldi olinadi) artiladi.  

6. Muolaja oxirida bemorga qaynatib iliqlashtirilgan suv yoki 

kaliy permanganat eritmasi og’zini chayqash uchun beriladi. 

7. Agar bemor og’zini o’zi yuva olmasa, unda rezina balon yoki 

Jane shpritsi bilan bemor og’zi chayiladi. 

Manipulyatsiya quyidagi ketma-ketlikda amalga oshiriladi: 

- bemorning boshi bo’g’ilib qolmasligi uchun biroz 

ko’tarilgan holatga keltiriladi; 

- bemor boshi yon tomonga o’giriladi; 

- bemorning yonoq sohasiga sochiq qo’yiladi, og’iz 

burchagiga esa buyraksimon idish (lotok) joylashtiriladi; 

- rezina balon yoki Jane shpritsiga yuqorida keltirilgan 

biror dezinfeksiyalovchi eritmalar olinadi; 

- bemorga og’zini ochishni so’raladi; 

- rezina balon bilan qarama-qarshi lunjining ichki yuzasi 

yuviladi; 

- bemor boshi boshqa yon tomonga o’girilib, yoki 

yotoqning qarama-qarshi tomoniga o’tib uning ikkinchi 

lunji ichiki yuzasi xuddi shu tartibda yuviladi. 

8. Bemorning  tilida  karash  aniqlansa,  unda  bemorga  tilini 

chiqarish  talab  etiladi.  Chap  qo’l  bilan  bemor  tilini  uchidan 

sal’fetkada  ushlanib,  o’ng  qo’ldagi  shpatel’  bilan  tildagi 

karash tozalanadi. Shundan so’ng qisqich bilan paxta sharigi 

olinib  antiseptik  eritmaga  namlanadi  va  bemor  tiliga  ishlov 

beriladi.  Toza  paxtali  sharik  olinadi  va  u  vazelin  moyi  yoki 

glitseringa namlanib bemor tili artiladi. 

9. Agar  bemor  lablari  yoki  og’iz  burchaklarida  terining 

yorilishlari  aniqlansa  unda  bu  sohalarni  ham  glitserin  yoki 

vazelin  moyiga  shimdirilgan  paxtali  sharik  bilan  artilib 

chiqiladi. 

---

510 

 

Eslatma.  Og’izdagi  mikroflora  bir  antiseptikka  moslashmasligi 

uchun  har  safar  har  xil  antiseptiklar  bilan  ishlov  berish 

maqsadga muvofiq bo’ladi. Yuqorida sanalgan antiseptiklardan 

tashqari 1:5000 nisbatdagi furatsillin eritmasi, ma’danli suvdan 

ham  foydalansa  bo’ladi.  Yotoq  yoki  yarim  yotoqdagi  bemor 

tishlari ertalab va kechqurun tozalanishi, og’iz bo’shlig’i esa har 

ovqatlanishdan keyin yuvilishi shart.