Tibbiyot kasbiga kirish

 

Kasalxona  ichi  infeksiyasi  –  bu  bemorning  kasalxonada 

davolanishi  paytida  yoki  kasalxonada  qolishi  vaqtida,  hamda 

kasalxonadan  chiqarilishidan  so’ng  kasalxonada  yuqtirilgan 

mikrobial  kelib  chiqqan,  shuningdek,  tibbiy  muassasadagi 

xodimning  yuqumli  kasalligi  ushbu  tashkilotda  ishlayotganida 

uning yuqtirishi sababli rivojlangan kasalliklar guruhidir. 

Kasalxona ichi infeksiyasi rivojlanishining asosiy sabablari 

Tibbiy  muassasada  kasalxona  ichi  infeksiyasining  paydo 

bo’lishi va rivojlanishiga olib keluvchi omillarga kiradi: 

•  tibbiy  xodimlar  va  bemorlar  orasida  aniqlanmagan 

kasalliklar va infeksiya tashuvchilarning mavjudligi; 

•  sterilizatsiya  qilishning  maxsus  usullarini  talab  qiladigan 

murakkab uskunalardan keng foydalanish; 

•  katta shifoxonalar komplekslarini yaratish, shifoxonalar va 

poliklinikalarda 

kaltalanish, 

binolarning 

(kameralar, 

davolash xonalari va boshqalar) nisbatan yaqinligi; 

•  aseptika  va  antiseptika  qoidalarini  buzish,  shifoxona  va 

poliklinikalar 

uchun 

sanitariya-gigiyena 

standartidan 

chetga chiqish; 

•  tibbiy  asboblar,  apparatlar,  asboblar  va  h.k.  dezinfeksiya 

qilishni, sterilizatsiya qilishning buzilishi; 

---

506 

 

•  tibbiy  muassasada  joylar,  asosiy  va  yordamchi  binolar 

qurilish 

qoidalarining 

buzilishi, 

hamda 

sanitariya-

epidemiyaga qarshi sanitariya-gigiyena tartib qoidalarining 

buzishi; 

•  kasalxona  ichi  infeksiyaning  oldini  olishda  muhim  rol 

o’ynaydigan tibbiyot xodimlarining, ayniqsa, bemorlarning 

parvarishiga 

bevosita 

ishtirok 

etadigan 

xodimlar 

malakasining yetarli emasligi. 

Kasalxona ichi infeksiyasi qo’zg’atuvchilari 

Kasalxona  ichi  infeksiyasi  patogen  va  shartli  patogen 

mikroorganizmlar  vakillarini  o’z  ichiga  olgan  katta  guruh 

mikroorganizmlar  tufayli  rivojlanadi.  Bular:  stafilokokklar, 

streptokokklar, 

Pseudomonas 

auraeginosa, 

proteylar, 

klebsiyella, 

E.coli, 

salmonellalar, 

enterobatsterlar, 

enterokokklar,  serratia,  bakteroidlar,  klostridiylar,  kandida  va 

boshqa 

mikroorganizmlar. 

Kasalxona 

ichi 

infeksiyasi 

etiologiyasida  gripp  viruslari,  adenoviruslar,  rotaviruslar, 

enteroviruslar,  virusli  gepatit  va  boshqa  viruslar  muhim  o’rin 

egallaydi.  Bundan  tashqari  lepyunellalar,  pnevmotsistalar, 

aspergillalar  va  boshqa  kamyob,  yoki  ilgari  noma’lum 

qo’zg’atuvchilar tomonidan ham rivojlanishi mumkin. 

Kasalxona  ichi  infeksiyasi  odatda  tasodifiy  va  epidemik 

ko’rinishda aniqlanadi. Shifoxonada davolanayotgan deyarli har 

qanday  bemorlar  yuqumli  jarayonlarini  rivojlanishiga  moyil 

hisoblanadi. 

Har  qanday  yuqumli  kasallik  kelib  chiqishi  va  tarqalishi 

uchta asosiy komponentlarni o’z ichiga oladi: infeksiya manbai, 

yuqish yo’li va qabul qiluvchi sub’yekt.  

Kasalxona  ichi  infeksiyasi  manbai  hisoblanadi:  bemorlar, 

patogen mikroorganizmlar tashuvchilar, bemorlarni parvarishida 

ishtirok  etuvchi  tibbiy  xodimlar,  shu  jumladan  talabalar,  bemor 

qarindoshlari. 

Kasalxona  ichi  infeksiyasining  polietiologligi  va  patogen 

manbalarining  hamda  bu  kasallikning  mexanizmlarining  xilma-

---

507 

 

xilligi,  uzatish  yo’llari  va  omillarining  turliligi  kabi 

xususiyatilarini belgilaydi. 

Kasalxona  ichi  infeksiyasining  infeksiya  qo’zg’atuvchilari 

havo-tomchi, havo-chang, transplatsentar, alimentar, transfuzion 

hamda  jinsiy  yo’llar  va  homilaning  tug’ruq  yo’lidan  o’tish 

vaqtida ham yuqishi mumkin. 

Kasalxona ichi infeksiyasini oldini olish 

I. Nospetsifik profilaktikasi 

•  Statsionar  va  ambulatoriya  poliklinikalari  tashkilotlari 

inshootlarini