Tibbiyot instituti talabalari uchun

4. Tibbiyot hujjatlarini to’lg’azishdagi xatoliklar
Bunday xatoliklar kasalliklar diagnostikasi hakida noto’g’ri xulosalarga, 
vrachlarning mehnat ekspertizasida noto’g’ri qarorga kelishga hamda to’liq 
asoslanmagan reabilitatsiya ishlarini o’tkazishga sababchi bo’ladilar.
Barcha vrachlarga xos xatoliklarning analizi vrachlarning malakasini 
oshirishda va xatoliklarni oldini olishda katta ahamiyatga egadir. Bunday taxlil 
asosan kliniko-anatomik konferentsiyada o’tkaziladi.
Bizning davolash muassasalarimiz faoliyatida kliniko-anatomik 
konferentsiya o’tkazish hozirgi davrda yaxshi tashkil qilingan an’anaga aylanib 
qolgan. Kliniko-anatomik konferentsiyani amaliyotga birinchi marta akademik 
642

---

I.V.Davidovskiy tomonidan 1930 yili kiritilgan bo’lib, 1935 yildan boshlab barcha 
davolash tashkilotlari uchun majburiy hisoblanadi.
Kliniko-anatomik konferentsiyaning vazifalari:
−
davolash-profilaktika muassasasi vrachlarining malakasini oshirish va 
bemorlarni diagnostikasi hamda davolash ishlarini birgalikda klinik va sektsion 
materiallarini muxokama hamda taxlil qilish tufayli davolash va profilaktika 
ishlarini sifatini yaxshilash;
−
tibbiy yordamning barcha etapida diagnostik va davolash ishlarida 
qo’yilgan xatoliklar va ularning sababini aniqlash;
−
qo’shimcha va tekshiruv ishlari (rentgenologik, laboratoriya, funktsional 
diagnostika va boshqalar) kamchiliklarini aniqlash.
Kliniko-anatomik konferentsiyaning vazifasiga: barcha klinik va 
patologoanatomik (sud tibbiyoti) tashxislari bir-biriga to’g’ri kelmagan hollarda; 
ilmiy-amaliy ahamiyatga ega bo’lgan barcha hollarda; atipik o’tuvchi va kam 
uchraydigan kasalliklarda; dorivor kasalliklari va dorivor kasalliklarning 
patomorfozi; tez yordam ko’rsatish maqsadida o’tkazilgan terapevtik va xirurgik 
yordam tufayli bemorlar o’lganda; agar bemorlar o’tkir infektsion kasalliklar 
tufayli noma’lum sababdan o’lganda birgalikda muhokama qilish va boshqalar 
kiradi.
I.A.Kassirskiy patologo-anatomik konferentsiya o’tkazishda «vrach-vrach» 
sistemasida deontologik normani saqlash muhimligiga e’tibor berishini ko’rsatib, 
bu patologoanatomlarning klinitsistlar ustidan sudyalik qilishi, patologoanatom 
prokuror vazifasida so’zlashi kerak emasligini e’tirof etadi. Chunki bunda 
patologoanatomga hamma narsa ham ma’lum emas, hammasini faqat patologik 
anatomiya fani tushuntira olmaydi. Masalan, funktsional patologiya o’limga olib 
kelganda, ba’zan patologoanatom stolida o’limning vujudga kelishi noaniq bo’lib 
qoladi. Shunga qaramasdan klintsistlar aniq, ilmiy, ob’ektiv holda tiriklik paytidagi 
klinik belgilarni ko’rsatishi, bemorni davolashda va diagnostikasida yo’l qo’yilgan 
xatoliklarga ochiqcha iqror bo’lishi, bularning sababini ochiqcha aniqlash va 
ko’rsatish hamda oldini olish mumkinligini aytadi. Bular klinitsistni obro’sini 
643

---

hechqachon pasaytirmaydi, balki kamchiliklarini tan olgani uchun ularni obro’sini 
oshiradi.
Vrachlarning xatosini va tibbiy yordam ko’rsatishda yo’l qo’yilgan 
kamchiliklarning taxlili faqatgina patologoanatomlarnigina emas, balki sud 
tibbiyoti ekspertining ham to’g’ridan to’g’ri vazifasi hisoblanadi.
Shunday qilib, vrachlarning xatosida hech bir qasddan yoki e’tiborsizlik 
bilan jinoyat qilish belgilari yo’q. Bunday xato uchun vrach jinoiy javobgarlikka 
tortilmaydi. Buning uchun uni vrachlik yoki insoniy vijdoni jazolaydi. Xato qilgan 
vrach, bu holatni qayta-qayta taxlil qilib, kelajakda bu xatoliklarga yo’l 
qo’ymaslikka harakat qiladi.