Tibbiyot instituti talabalari uchun


Qonni guruhlarga aloqadorligini aniqlash



Download 6,49 Mb.
Pdf ko'rish
bet497/577
Sana14.02.2022
Hajmi6,49 Mb.
#448516
1   ...   493   494   495   496   497   498   499   500   ...   577
Bog'liq
sud-tibbiyoti iskandarov-a.i.-kuldashev-d.r. lot-1

16.7. Qonni guruhlarga aloqadorligini aniqlash
Qon guruhlari (AVO izoserologik sistemasi).
Aniqlanishicha, barcha 
shaxslar qon zardobi va eritrotsitlarini agglyutsinatsiya berish xususiyatiga qarab 4 
guruhga bo’lish mumkin: O (I), A (II), B (III), AB (IV). Barcha shaxslarni 
guruhlarga bo’linishi asosida izogemagglyutsinatsiya reaktsiyasi yotadi va bu 
antigen hamda antitela orasidagi o’xshash reaktsiya holati sifatida qaraladi. 
Eritrotsitlarda guruhli spetsifik antigen agglyutinogenlar A, B, va H topiladi. Qon 
zardobida esa antitela – agglyutinin 
α
va 
β
– aniqlaniladi. 
Ko’pchilik tadqiqotchilar tekshirishlarining ko’rsatishicha, tarkibida A 
antigeni bo’lgan qon guruhi bir jinsli hisoblanilmaydi. Bunda agglyutinogenda farq 
borligi kuzatilib, qonning A
1
(«kuchli» A) va A
2
(«kuchsiz» A) guruhchasiga 
ajratiladi. Juda kuchsiz ko’rinuvchi A antigeni (A
3
, A
4
, A
5
, A
x
) saqlovchi qon 
namunasi yozilgan. Kuchsiz V antigenining ancha kam hollari ma’lum.
Qon zardobida odatdagi 
α
va 
β
agglyutinindan tashqari ekstraagglyutininlar 
yoki qo’shimcha agglyutininlar uchraydi. Masalan, qonning A
2
va A
2

guruhchasida agglyutinin 
α
1
, A
1
va A
1
V guruhchasida esa agglyutinin anti-N (
α
2

juda kam topiladi. Kuchsiz antigen va qo’shimcha agglyutininning mavjudligi 
suyuq qon guruhini aniqlashda uncha kam bo’lmagan xatolikni sababchisi 
hisoblanadi.
Guruhli antigenlar homila ona qornidagi hayotining ikkinchi oyida paydo 
bo’ladi. Odamning butun hayoti bo’yicha guruhli belgilarning sifati o’zgarmaydi, 
ammo miqdorida o’zgarish bo’ladi. Odamdagi organlar va to’qimalar xuddi 
eritrotsitlar kabi guruhli shakllanadilar. Agglyutinogen va agglyutininlar odamning 
ajralmalaridan ham topilishi mumkin. Genetika qonuniyatlariga muvofiq guruhli 
574


antigenlar avloddan avlodga berilishi aniqlangan.
Suyuq qon guruhi qo’shaloq usulda, ya’ni agglyutinogen va agglyutinin 
bo’yicha aniqlaniladi. Buning uchun standart zardob va eritrotsitlardan 
foydalaniladi. Agglyutinatsiya reaktsiyasi probirkada yoki shishachada o’tkaziladi. 
Sud tibbiyoti amaliyotida probirkada tekshirish tavsiya etiladi.
Guruhli faktorlar quritilgan qonda aniqlaniladi. Quritilgan qonda 
agglyutininlar birlamchi titriga bog’liq holda bir necha kundan bir necha yilgacha 
saqlanadi. Agglyutinogenlar quruq qonda chirish va qandaydir emiruvchi tashqi 
sharoitlar (yuqori haroratlar, ultrabinafsha nurlanish va boshqalar) ta’siri bo’lmasa 
o’n, yuz va hatto ming yillab saqlanadi. Adabiyotlarda egipet mumiyasida 3500 
yildan ortiq bo’lgan murdada qon guruhi muvaffaqiyatli aniqlanganligi yozilgan.
Quruq qonda agglyutininlar ikkala standart eritrotsitlar orasida bir tomondan 
agglyutsitatsiya reaktsiyasi orqali aniqlanilsa, ikkinchi tomondan qon dog’i 
yuvindisi (ajratib olish usuli) yoki qon po’stlog’i (qoplamali shishacha usuli) da 
topiladi (120-rasm).

Download 6,49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   493   494   495   496   497   498   499   500   ...   577




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish