14.3.5. Homiladorlik holatini aniqlash
Bunday ekspertiza zo’rlash va jinsiy buzuqilik qilish tufayli urug’lantirishga
shubha tug’ilganda, bola o’g’irlanganda, shuningdek kerakli imtiyoz olish
maqsadida homiladorlik simulyatsiyasida amalga oshiriladi. Ba’zan asossiz
homiladorlik holatlari uchraydi. Ko’zdan kechirishda homiladorliqning qator
belgilari, jumladan hayz ko’rishning to’xtashishi ko’zga tashlanadi. Biroq ba’zan
hayz ko’rishning to’xtashi faqat homiladorlik paytidagina emas, balki ayrim
kasalliklar va ozg’inlik paytida ham kuzatilishi mumkin.
382
Homilador ayollarning sut bezlari kattalashib, teri tagi venalari kengaygan,
so’rg’ich atrofidagi aylanasi ancha xiralashganligi ko’rinadi. Odatda bu belgilar
homiladorlikning ikkinchi oyida yaqqol ko’zga tashlanadi. 2-3 oydan keyin
bachadonning o’lchamlari kattalashgan, uning shakli va qattiqligi o’zgargan bo’lib,
tanasi va bo’yinchasi yumshaydi. Bunga Piskacheka va Gegara belgisi deyiladi.
Shu vaqtdan boshlab sut bezlari so’rg’ichidan og’iz suti ajrala boshlaydi. Yuqorida
keltirilgan belgilar homiladorlikning birinchi yarmiga to’g’ri keladi. Bu belgilar
homiladorlikni ikkinchi yarmida ancha aniq namoyon bo’ladi. Bundan tashqari,
homiladorlikni ikkinchi davrida qorinning o’rta chizig’i terisida pigmentatsiya
paydo bo’ladi. Keyinchalik pigmentli dog’lar homilador ayolning yuzida ko’rinadi.
Bachadon homiladorlikning muddatiga qarab progressiv kattalasha
boshlaydi. 3-oyni ohiriga borib bachadon tubi qovdan 1-1,5 ko’ndalang barmoq,
to’rtinchi oyda 2-3 barmoq ko’tariladi. 4-6-oydan boshlab bachadon shovqini va
biroz keyinroq homilaning qimirlashi hamda yurak urishi eshitiladi. Bu belgilar,
so’zsiz, homiladorlikni tasdiqlaydi.
Homiladorliqni dastlabki muddatini aniqlash uchun laboratoriya tekshiruv
usullaridan foydalaniladi. Bu organizmda urug’lantirish davridan boshlab, ayollar
organizmida xorial gonadotropin gormonini aniqlashga qaratilgan. Bu gormon
yo’ldoshda hosil bo’lib, siydik yordamida chiqariladi. Hayvonlarga yuborilganda
bu gormonning biologik ta’siri urg’ochi quyonlar yoki qurbaqalarda spontan urug’
ajralishi bilan xarakterlanadi. Homiladorlik erta davrining biologik usullari
diagnostikasi ana shunga asoslangan. Bunga Fridman hamda Galli-Maynini
reaktsiyasi deyiladi.
Murdada sud tibbiyoti usulida homiladorlikni aniqlash oson. Bachadon
bo’shlig’ida homilaning topilishi va tuxumdonda sariq tanachaning topilishi
homiladorlikni so’zsiz isbotlovchi man’ba hisoblanadi. Homiladorlik 4-6
haftagacha bo’lganda, homila urug’i katta bo’lmagan taqdirda bachadon
bo’shlig’idagi narsalar mikroskopik tekshiruvidan o’tkaziladi.
383
Do'stlaringiz bilan baham: |