Tibbiyot instituti talabalari uchun

Ekspertizani o’tkazish uslublari
Tirik shaxslarning sud tibbiyoti ekspertizasi o’tkazish metodikasi ko’pincha 
qaysi holatda o’tkazilayotganligiga qarab aniqlaniladi va ekspertiza o’ziga xos 
xususiyatga ega bo’ladi, ammo ekspertning ketma-ketlik ishlarida har bir 
tekshirishda odatda quyidagilarga e’tibor berish kerak.
1)
ishning holati bilan tanishib chiqish;
2)
tibbiyot hujjatlarini o’rganish;
3)
guvohlik beruvchini so’roq qilish (anamnez yig’ishtirish);
4)
guvohlarni ko’zdan kechirish;
5)
maxsus tekshiruv o’tkazish;
6)
ekspert hujjatini tuzish.
1.
Ishning holati bilan tanishish
. Bunda avvalo ekspert tergovchining 
qarori va sud ajrimi bilan tanishadi. Tergovchi ham ekspertga ish materiallari bilan 
tanishish huquqini beradi. Bu o’z navbatida ekspert xulosasini berishda muhim 
hisoblanadi.
2.
Tibbiyot hujjatlari bilan tanishish
. Bunday hujjatlarining, ayniqsa, 
kasallik tarixi va ambulatoriya kartasining qiymati shundaki, ularda 
jarohatlanishning birlamchi belgilari yozilgan bo’lib, bular xirurgik ishlash 
natijasida, yaraning bitishi va asoratlanishi jarayonida jarohatlanshning xarakteri 
o’zgarishi mumkin. Shuningdek tibbiyot hujjatlarida guvohlik beruvchining holati 
haqidagi ob’ektiv ma’lumotlar, maxsus tekshiruv usullari va analiz natijalari 
bo’lib, bularsiz ekspert oldiga qo’yilgan savollarni hal qilish mumkin emas.
Tibbiyot hujjatlari ish materiallarining bir qismi bo’lib, ularning haqiqiy 
nusxasi ekspert ixtiyoriga berilishi zarur. Shaxsiy ayblash ishlarida ekspert 
davolash muassasasi rahbari orqali kerakli tibbiyot hujjatlarini so’rashi mumkin.
3.
Ko’zdan kechiriluvchini so’roq qilish.
Bunda ekspert faqatgina 
ekspertiza o’tkazish uchun kerakli savollarnigina berishi, guvohning u yoki bu 
holat to’g’risidagi tushuntirishining to’g’riligi haqida shubha tug’dirmasligi kerak. 
Guvohning tushuntirishi ob’ektiv ma’lumotlarga to’g’ri kelishi yoki kelmasligi 
354

---

aniqlash uchun kerakli hisoblanadi. Bu savolni echish tirik shaxslar 
ekspertizasining ko’pgina turlari uchun muhim vazifadir.
So’rash jarayonida ekspert tan jarohati yoki kasallikka bog’liq guvohning 
shikoyatlarini o’rganadi.
4.