Tibbiyot instituti pediatriya kafedrasi «tasdiqlayman»

Oilaviy anamnez va moddiy - maishiy sharoiti.
1. Ota-onasining yoshi, sog’ligi va yakin karindosh urug sog’ligi.
2. Ota-onasining zararli odatlari: chekish, ichish, narkotik iste’mol kilishi.
3. Oiladagi bolalar soni va ularning sog’ligi.
4. Ota-onasining ish joyi va oila byudjeti.
5. Yashash sharoiti (kvartira, xususiy uy, maydoni, nechta oila a’zosi yashaydi, kvartira yorug’mi, korongimi, kuruk yoki zax, xonani xavosi almashtiriladimi, qanday isitish tizimi.)
6. Bola qaysi yoshidan bogchaga katnaydi.
7. Bolalr krovati bormi, choyshablari yetarlimi.
8. Bolada mavsumi kiyimlar bormi.
9. Chumilishi (soni, regulyarmi).
10. Sayil (qaysi yoshdan, doimiyligi, davomiyligi).
11. Bolani kim parvarish kiladi va parvarish kiluvchining sog’ligi.
12. Kun tartibi (kun tartibini soatma-soatligi, maktabdagi o’quv yuklamasining qandayligi, qo’shimcha yuklama.).
Anamnez buyicha umumiy xulosa.
Utkir yoki surunkali kasallik bilan qaysi tizimi zararlanganligi tugrisida taxmin kilish mumkin. Xayot anamnezi va oilaning moddiy maishiy anamnezidagi qaysi salbiy omillar xozirgi kasallikni kelib chikishiga yoki uning chuzilishiga olib kelgan.
U. Bemorning ayni paytdagi xolatini tekshirish.
Bemorni ob’ektiv tekshirishda uning umumiy xolatini baxolashdan boshlanadi. Bemorning umumiy xolati kuyidagicha bo’lish mumkin: qonikarli, urtacha og’irlikda, og’ir va uta og’ir. Sung bolaning urindagi xolatiga baxo berishga utiladi: aktiv, passiv va majburiy. Bolaning aktiv xolati deganda bola uzi barcha aktiv harakatlarni bajaradi. Passiv xolatida bola atrofidagilar yordamisiz uzining urindagi xolatini uzgartira olmaydi. Majburiy xolat - uzining xolatini yaxshilash uchun uziga ma’kul xolatni tanlaydi (meningitda - bolani oyoklari korniga tortilgan, boshi orqaga tashlangan, bronxial astmada ikala kulini tizzaga tayanib, yarim bukilgan xolatda). Boshka terapevtik kursatmalar bilan harakatni chegaralash bolani passiv xolatini bildirmaydi. Bolaning kayfiyatini baxolash: ravon, mu’tadil, kutarilgan, kuzgalgan va chegaralangan, atrofdagilarga reaktsiyasi, mulokoti, uyin uynashi. Bolani es - xushini baxolash: anik, somnolent, stupor yoki sopor. Bola xushini, atrof muxit va uzini idrok etish kobiliyatini yo’qotib, ogrikli kitiklashga bo’lgan reaktsiyasini yukolib borishiga koma xolati deyiladi. Komada klinik simptomlarni rivojlanib borishi 3 darajaga bulinadi. 1- darajali komada bemor xushsiz xolatda bulib, unda mustakil harakat pay reflekslari yukolgan buladi, suyuklik ichirilganda tikilib kolib yutaladi. Ko’pincha toz organlari funktsiyasi buzilgan buladi, ammo kuz korachigining yorug’likka bo’lgan reaktsiyasi saklangan buladi. «- darajali komada kuz korachigi kengaygan bulib, yorug’ga bo’lgan reaktsiyasi ham yukoladi. Yutish refleksii toz organlarining funktsiyasi butunlay buzilgan buladi. Bemorda nafas olish va yurak qon-tomir sistemasi faoliyatini spontan (uz-uzidan) buzilish kuzatiladi. 3- darajali komada nafas olishning patologik turi (CHeyn-Stoks, Kussmaul), qon aylanishning og’ir darajadagi buzilishi arterial gipotoniya (qon bosimi 60mm sim.us. past), kuz olmasining harakatsiz kotib kolishi kuzatiladi, tsianoz va gipotermiya .
Tizimlar buyicha ob’ektiv tekshirish usullari.
1. Teri, teri osti yog kavati.
2. Periferik limfa tugunlarini tekshirish.
3. Mushak tizimini tekshirish.
4. Suyak bugim tizimini tekshirish.
5. Jismoniy rivojlanishni baxolash usullari.
6. Nafas organlarini tekshirish usullari.
7. Yurak qon-tomir tizimini tekshirish usullari.
8. Ovqat xazm kilish tizimi.
9. Siydik chikarish va siydik xosil kilish tizimi.
10. Asab - ruxiy va sezgi organlarini tekshirish usullari.
11. Endokrin va jinsiy sistemalarni tekshirish usullari.
Organ tizimlarni yozish sxemasi.
1. Shikoyatlari.
2. Kurish
3. Palpatsiya (shuningdek ogrikli nuktalar va simptomlar).
4. Perkussiya (shuningdek simptomlar).
5.Auskultatsiya (shuningdek simptomlar).
6. Funktsional diagnostikada maxsus tekshirishlar va sinamalar
U1. Laborator analizlar va instrumental tekshirish usullarining interpretatsiyasi.
1. Umumiy qon tahlili.
2.Umumiy siydik tahlili.
3. Umumiy najas tahlili.
4. Bioximik analizlar.
5. EKG.
6. UZI
7. Rentgen.
U11. Kasallik tarixi buyicha umumiy xulosa.
Kasalliktarixi buyicha umumiy xulosa kilishda kasalning shikoyatlariga, kasallik va xayotiy anamneziga, kasalning xozirgi paytdagi tekshiruvdagi, organ va tizimlardagi patologik uzgarishlarga laborator va instrumental tekshiruvlar natijalariga asoslanib qaysi organ va tizim zararlanganligini aniklash.