Tibbiy kimyo javoblari

 

 

116) Электрокимё фани  ва унинг вазифалари.

 

---

@Mahmud_Yazdanov                                                   

Mahmud Yazdanov

     

[phone]  

Elektrkimyo

 - fizikaviy kimyoning bir qismi bo`lib, kimyoviy va elektr energiya turlarini bir biriga o`tishi qonun-qoidalarini 

o`rganadi. Elektr toki ta'sirida boradigan kimyoviy reaksiyalar - elektroliz deyiladi va unda elektr energiya kimyoviy 

reaksiya energiyasiga o`tadi. Kimyoviy reaksiya energiyasini elektr energiyaga o`tishiga misol qilib galvanik elementlarda 

boradigan jarayonni ko`rish mumkin. Bu jarayonlar elektrolit eritmalari va suyuqlanmalarida borib, ionlar xolati bilan 

bog`liq bo`ladi. Shuning uchun elektrkimyoda elektrolitlar eritmalarining xossalari, ionli muvozanatlar va elektrodlardagi 

jarayonlar o`rganiladi. Elektr tokini o`tkazuvchi jism o`tkazgich deb nomlanadi. o`tkazgichlar 2 turga bo`linadi: 1- chi tur 

o`tkazgichlar deb elektr toki faqat erkin elektronlar harakati tufayli vujudga keladigan o`tkazgichlarga aytiladi. Ularga 

misol qilib metallar, metall qotishmalari, ko`mir, grafit va b. olish mumkin. Bunday moddalardan elektr tokining o`tishi 

xech qanday kimyoviy o`zgarishsiz, tegishli jismni qizishiga olib keladi. Elektr tokining o`tishi moddalarda kimyoviy 

o`zgarishlar sodir qilsa bunday moddalar 2- chi tur o`tkazgichlar yoki elektrolitlar deyiladi. Elektrolitlarga - tuz, kislota, 

asoslarning suvli erimtmalari, metallarning eruvchan oksidlari misol bo`la oladi. Eritmalarda elektr tokini musbat va 

manfiy zaryadlangan ionlar tashiydi. Odam organizmida sodir bo‘ladigan elektrokimyoviy hodisalar juda qiziqarli va hali 

etarlicha tekshirilmagan soha 

hisoblanadi. Ma’lumki, skel

et mushaklarining harakatlari, yurak qisqarishlari, markaziy 

nerv sistemasi hujayralarining qo‘zg‘alishi va tormozlanishi, impulslarning nervlar bo‘ylab tarqalishida elektr hodisalari 

yuz beradi. Elektr potensiallari, «tok ta’siri» paydo bo‘ladi, ularni maxsus asboblar bilan topish va o‘lchash mumkin. 

Yurak, bosh miya va skelet mushaklarining ba’zi kasalliklarini diagnostika qilish maqsadida 191 bu toklarni o‘lchab, yozib 

oladigan asboblar 

—

 elektrokardiograflar, elektroensefalograflar va elektromiograflar 

keng qo‘llaniladi. ]Biologik 

to‘qimalar va suyuqliklarda ko‘p miqdorda elektrolitlar bo‘lib, ular elektr tokini ancha yaxshi o‘tkazadi. Demak ular 2

-tur 

o`tkazgich bo`lib elektr tokini zaryadlangan zarrachalar hisobiga o`tkazar ekan. Shunga asoslangan holda fizioterapiyada 

ionoforez, ya’ni dorilarni ionlar holida, teri va shilliq pardalar ustiga tegishli elektrodlar qo‘yib berish muvaffaqiyat bil

an 

qo‘llaniladi.