Tibbiy kimyo 1 qism 22 09 2019. indd

eritmasini ekvivalent molyar konsentratsiyasi 0.1000 mol/l NaOH  

bilan titrlash egri chizig‘i.

Titrlash  egri  chizigʻida  muhit  pH  ining  keskin  oʻzgarishi 

sakrash oraligʻi deyiladi. Titrlash egri chizigʻida sakrash pH = 10 

­ 4 oraligida kuzatiladi. Sakrash oraligʻining oʻrtasi ekvivalent nuqta 

deyiladi. Kuchli asosni kuchli kislota bilan titrlashda ekvivalent nuqta 

pH = 7 ga toʻgʻri keladi. Kuchli kislotani kuchli asos bilan titrlash egri 

HCl + NaOH (0,1 m ERITMALARI)

TITRANS MIQDORI

---

Tibbiy kimyo / 1  

275

chizigʻi qarama qarshi koʻrinishda boʻladi. U kislotali muhitda boshla­

nadi (kislota titrlanadi). Sakrash oraligʻi pH =4 da boshlanib pH = 10 da 

tugaydi. Bu holda ham ekvivalent nuqta pH=7 ga toʻgri keladi.

Titrlashda sakrash oraligʻi titrlanayotgan kislota yoki asosning 

konsentratsiyasiga  bogʻliq.  Ekvivalent  molyar  konsentratsiyasi 

0,0100 mol/l boʻlgan kislotaning huddi shunday konsentrasiyali ish­

qor eritmasi bilan titrlaganda sakrash oraligʻi kichiklashadi va pH = 5 

dan pH = 9 boʻlib qoladi.

Kuchli  kislotani  kuchli  asos  bilan  titrlash  egri  chizigʻi  12.1. 

rasmda koʻrsatilgan. Titrlash egri chizigʻidan foydalanib unga mos 

indikatorlar  tanlanadi.  Har  bir  titrlashga  faqat  sakrash  oraligʻin­

ing  pH  qiymatlarida  rangini  oʻzgartiradigan  indikator  yaroqlidir. 

Kuchli kislotani kuchli asos bilan titrlaganda rang oʻzgarish oraligʻi  

pH  =  8,0  ­  10,0  boʻlgan  fenolftalein,  rang  oʻzgarish  oraligʻi  

pH=  3,1­4,4  boʻlgan  metilzargʻaldogʻi,  rang  oʻzgarish  oraligʻi  

pH = 4,4 ­ 6,2 boʻlgan metall qizili, rang oʻzgarish oraligʻi pH = 5 ­ 

8 boʻlgan lakmus va pH qiymati 4,0 ­ 10,0 oralig‘ida boʻlgan barcha 

indikatorlardan foydalanish mumkin.