Tibbiy kimyo 1 qism 22 09 2019. indd

12.2. Titrlash egri chizig‘i. Indikator tanlash

Kislota­asosli titrlash usulida ekvivalent nuqta qoʻshilayotgan 

indikatorning  rangi  oʻzgarishiga  koʻra  aniqlanadi.  Neytralla nish 

reaksiyalarida ta’sirlashayotgan moddalar muhitini va reaksiya 

natijasida hosil boʻlgan muhitini bilgan holda indikator tanlanadi. 

Masalan, neytrallanish kuchli ishqoriy va kuchli kislotali muhitlar 

orasida borsa, oʻtish qiymati shu oraliqqa mos kelgan indikatorlar­

ning barchasini qoʻllash mumkin. Indikatorni toʻgʻri tanlash uchun 

titrlash jarayonida eritma muhitining kislotali yoki ishqoriyligi (pH) 

oʻzgarishini aniqlash lozim. Eritmani pH qiymatini uzluksiz oʻzga­

rishini grafik tarzda koʻrsatish qabul qilingan. Titrlash jarayonida 

qoʻshilayotgan kislota yoki asos eritmasining hajmiga qarab eritma 

pH ini oʻzgarishining grafik tasviri titrlash egrichiziq‘i deyiladi. Ti­

trlash egri chizigʻini tuzish uchun toʻgʻri chiziqli koordinata oʻqlar­

idan foydalanib grafik chiziladi. Absissa oʻqida qoʻshilayotgan ti­

trlangan eritmaning hajmi (ml), ordinata oʻqida esa eritmaning pH 

qiymati koʻrsatiladi.