Тиббиёт олий билимгохлари учун укув адабиёт в. М мажидов юкумли



Download 3,72 Mb.
Pdf ko'rish
bet160/257
Sana02.03.2022
Hajmi3,72 Mb.
#477270
1   ...   156   157   158   159   160   161   162   163   ...   257
Bog'liq
Мажидов В.М. Юкумли касалликлар.doc

Клиникаси
Безгакда иситма хуружи маълум вадт оралаб 
дайтарилиб туради деб юдорида айдиб утилга'н эди, Хуружнинг 
қанча вадт оралаб дайталаниб. бсфнши безгакнинг турига бог- 
лиқ. Иккинчи томондан, бйр'ад утйщига даДа$'б,и|»,данча давр 
ва хилларга ажратилади (1ўр'ас']ИЬ
'*"
г
1- Бирламчи ёки 
6'оўўМтўбЫўщ биюў}*ў*ушщ, 
бирламчи 
комплекс.
"'" '
,
'
1
"-"
ғ
-

'-V-- •»? .-..ў ■ 
304


2. Безгак иситмаси хуружлари орасидаги латент давр.
3.
Кеч бошланадиган реқидивлар даври. 
4.
Чузилган безгак (суперинфекция ва реинфекция даври). 
5.
Парабезгак (парамалярия). 
Инкубақион давр тропик безгакда 9—16 кун, турт кунлик 
безгакда 3—6 ҳафта давом этади. р1а5.\муах нинг жанубий хили 
кузгатган безгакда инкубақион давр 7—21 кун, р1.у1уах ЫЬегта-па
(шимолий штамми) қузгатганида эса 8—14 ой давом этади.
Бошлангич ёки бирламчи безгак продрома даври, дастлабки 
иситма хуружлари, иситма хуружлари орасида иситмасиз утади-ган 
давр ва барвақт бошланадиган реқидивларни уз ичига ола-ди ва 2 ой 
давом этади.
Бирламчи безгак продрома симптомларидан бошланади. Бемор-
нинг боши огриб, дармони қурийди, бутун бадани қақшайди. 3—4 
кун утгач, безгакка характерли иситма хуружи бошланади. Безгак 
хуружида 3 давр ажратилади. Эт увишиб, қалтираш даври, иссяқ 
чиқиш даври ва терлаш даври.
Биринчи даврда беморнинг эти увишиб, кейин у қатти/, қалти-
райди. Оёқ-қуллари музлаб, лаби, бурнининг учи кукаради, те-риси 
худди 
РОЗ 
терисига ухшаб «тук-тук» булиб куринади. Беморнинг 
боши қаттиқ оррийди, кўнгли айнийди. Баъзан қусади. Орадан 2—3 
соат утгач, ҳарорат 39—40 даражагача етади. Пульс тез уради, 
артериал қон босими, айниқса вена қон босими кута-рилади. Бемор 
куп сияди.
Иситма чиқиш даври бир неча соатдан бир кеча-кундузгача 
чузилади. Бу даврда бемор аҳволи анча огирлашиб, ҳарорати 40—41 
даражага кутарилади. Бемор юзи қизариб. безовта булади, тез-тез 
нафас олади. Қон босими пасаяди. Юрак тонлари бутиқ булади. 
Иштаҳа йуқолади. Тилни караш босади. Баъзан беморнинг қорни 
оррийди ва шир-шир ичи кетади. Бу йч кетиш аллергия ҳолатига 
боглиқ бу\лса, ажаб эмас. Ҳарорат юқори бул-ганида бемор 
алаҳлайди, баъзан тиришиб, талвасага тушади, диурез камаяди, 
сийдикда оқсил, эритроқитлар, гиалин қилиндр-лари топилади.
Маълум вақт утгач, учинчи давр — терлаш даври бошланади. 
Ҳарорат пасая бошлайди, бемор қаттиқ терлаб, аҳволи енгилла-шади 
ва у купинча хотиржам булиб, уйқуга кетади. Тропик безгакда бемор 
кам терлайди ёки мутлақо терламайди.
Безгак хуружи урта ҳисоб билан б—8 соатдан 10—12 соатгача 
чузилади, иситма хуружи одатда аниқ бир вақтда,- купинча кун-нинг 
биринчи ярмида бошланади.
Р1.о\'а1е кузгатган безгакда касаллик кечқурун ёки кечаси хуруж 
қилиб қолйши мумкин. Уч кунлик безгакда биринчи иситма 
хуружлари ғўар куни кайтарилади, кейинчалик кун оралаб юз беради. 
Хуруж 6—10 соат давом этади- Р!,оуа1е қузгатган безгак енгилрок 
ўтадй.'уНинг хуружи қисқароқ булади. Турт кунлик безгакда хуруж 2 
кун оралаб кайтарилади ва 12—18 соат давом этади. ;.'.;
20-36
305


Тропик безгакда хуруж кун оралаб қайтарилади. Х
а
Р бир Ху-руж 
24—36 соат чузилади. Шу муносабат бнлан апирексия даври, яъни 
иситма булмайдиган даври жуда қисқа булади. Шу сабабдан ҳарорат 
эгри 
ЧИЗИРИ 
ҳам ГеЬгчз геттШепй, ҳатто ГеЪпз сопИгша тусига 
киради. Безгак хуруж қилмаган кунлари беморнинг аҳволи бироз 
тузук булади, иштаҳаси очилади.
Хуружлар кетма-кет қайталаниши натижасида бемор жуда ҳолдан 
кетиб, огир аўволга тушиб қолади.
Безгак хуружлари тухтагач, беморларнинг аҳволи секин-аста 
яхшкланиб боради. Аммо бир-икки ҳафта давомида беморнинг 
боши, мускуллари, жигар ва талоги симиллаб огриб туради. 
Баъзан вегетатив субфебрилитит аниқланади.
Р1аз.\'|'уах безгаги 1,5 йилдан 2—3 йилгача давом этади.
Р1аз.о\'а1е безгаги 3—4—5 йкл, р1аз.ра1с1рагит 1 — 1,5 йил ва 
р1а8.та1апа — 3—4 йил чузилади. Р1аз.та1апае қузгатадиган турт 
кунлик безгакка хуружлардан кейин ун йиллаб чузилади-ган гамета 
ташиб юрувчилик характерлидир.
Турка безгақ Болага безгак онадан плақента орқали юқиши 
мумкин. Бундай бола турилганда нимжон, жигари ва талоги кат-
талашган булади. Қонида безгак плазмодийлари топилади.
Купинча безгак онадан болага турилаётганида юқади. Бундай 
ҳолларда бола тугилгач, бир неча ҳафта утганидан кейин касаллик 
бошланади. Унда ҳарорат кутарилади, жигар, талон, катта булади, 
бола озиб кетади.
Безгак хуружлари орасида утадиган латент даври. Бу давр 
бирламчи ёкн бошлангич безгак хуружлари тухтагандан сунг 
бошланади ва бир неча ҳафтадан 2—3 ойгача чузилади. Даво-
ланмаган ва чала даволанган беморларда реқидивлар булиши мумкин 
( э р т а юз б е р а д и г а н р е қ и д и в л а р ) . Эрта юз бе-радиган 
реқидивлар бошлангич хуружлардан фарқ қилмайди.
Эрта юз берадиган реқидивлар тухтагач яна латент давр давом 
этади (то кечки реқидивлар юз бергунга қадар).
Кечки реқидивлар даври. Кечки реқидивлар 8—10 ой утгач, 
р1а8.та!апае қузгатган безгакда эса ҳатто бир неча ун йиллар утгач 
бошланади. Кечки реқидивлардаги хуружлар бошланрич даврдагига 
Караганда енгилроқ утади.
Чузилган безгақ Чузилган безгак фақат реинфекция ёки су-
перинфекция натижасидагина эндемик учоқларда учрайди. Су-
перинфекция паразитнинг бошқа штамми қузратган безгак туга-
масдан олдин юз беради. Реинфекция эса, биринчи безгак касаллиги 
тугагач, куп утмай уша штаммидаги паразитнинг узи қай-тадан 
ЮҚИШИ натижасида юз беради. Шундай қйлпб, супер ва реинфекция 
ҳисобига эндемик учоқларда безгак касаллиги жуда узоқ йиллар 
давом этади. Чузилган безгакда сурункали гепатит, спленит, анемия 
булади, вақти-вақтй билан' иситма Хуруж қилиб туради. Баъзан 
чузилган безгак енгил аа биЛин'ар-'билигсмас симп-томлар билан 
утиши мумкин.
306



Download 3,72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   156   157   158   159   160   161   162   163   ...   257




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish