Тиббиёт йўналиши талабаларини инглиз тилида лексик бирликларни ўзлаштириш

2-боб. ТИББИЁТ ЙЎНАЛИШИ ТАЛАБАЛАРИНИ ИНГЛИЗ ТИЛИДА ЛЕКСИК КОМПЕТЕНЦИЯСИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ

Иқтисодий, сиёсий, илмий-техникавий, маданий-маърифий соҳаларда халқаро ҳамкорликнинг кенгайиши олий таълим муассасасини замонавий битирувчидан чет тилини фаол билишни талаб қилади, бу эса мутахассиснинг малака хусусиятларида ўз ифодасини топади. 530000 “Соғлиқни сақлаш” йўналиши бўйича битирувчининг тайёрланиш даражасига қўйиладиган талаблардан бири шундаки, мутахассис ўз касбий фаолиятида чет тилини билишини касбий мулоқот (оғзаки ва ёзма) учун қўллаши ҳамда ўқув юртларида асл адабиётлар билан ишлаши керак. Университет чет тили курсининг мақсадлари мутахассисларнинг коммуникатив ва когнитив эҳтиёжлари билан белгиланади. Курснинг мақсади талабаларнинг коммуникатив компетентсияни эгаллашидир, унинг даражаси тилни ўқитишнинг маълум босқичларида чет тилидан амалий (ишлаб чиқариш ва илмий) фаолиятда ҳам, ўз-ўзини тарбиялашда ҳам фойдаланишга имкон беради. Талабаларнинг коммуникатив компетентсияга эришиш усулларидан бири лексик кўникмаларни ривожлантиришни ўз ичига олган тил кўникмаларини шакллантириш ва такомиллаштиришдир.

Касбий соҳанинг чет тили лексикасинини билиш мутахассиснинг бошқалар билан мулоқот қилиш қобилиятини, уни шерик билан нима бирлаштирганини тушуниш ва тушунтириш қобилиятини таъминлайди, суҳбатдошга ўз фикрларини этказиш, маълумот алмашиш ва иш натижаларини олиш имконини беради. .
Шуни таъкидлаш керакки, тиббиёт университетида тиббиёт соҳасининг чет тили лексикасини ўқитиш назарияси ва амалиётида бир қатор қарама-қаршиликлар мавжуд:
- замонавий жамиятнинг чет тилидаги мулоқотни такомиллаштириш жараёнида лексик билим ва нутқ кўникмаларини идрок этиш, ўзлаштириш ва муваффақиятли ишлатиш қобилиятига эга мутахассис шахсига бўлган эҳтиёжи ва чет тилини ўргатишда лексик кўникмаларни шакллантиришнинг этарли даражада ишлаб чиқилмаган назарий асослари ўртасида тиббиёт талабаларининг тиббиёт соҳаси луғати;
- бўлажак мутахассиснинг эҳтиёжларига жавоб берадиган тиббиёт соҳасининг чет тилидаги лексик бирликларининг аниқ тузилган корпусини яратиш зарурати билан касбий соҳанинг чет тилидаги луғатини ўқитишнинг мавжуд амалиёти, фанлараро алоқалар;
- чет тилини касбий мулоқот воситаси сифатида ўқитиш сифатини оширишнинг замонавий талаблари билан тиббиёт соҳасида чет тили лексикасини ўргатишнинг етарли даражада ишлаб чиқилмаган усуллари ўртасида;
- университетнинг чет тилини ўқитиш курси дастури талаблари битирувчи-мутахассиснинг чет тилини маданиятлараро касбий мулоқот воситаси сифатида билиши ва касбий мулоқот учун зарур бўлган чет тили кўникмаларининг етарли даражада шаклланмаганлиги ўртасида нолингвистик (тиббий) университет битирувчилари орасида чет тилида кўрсатилган қарама-қаршиликлар ва тиббиёт соҳасининг чет тили лексикасини ўргатиш соҳасидаги мавжуд тадқиқотлар таҳлили натижаларини ҳисобга олган ҳолда, ҳозирги вақтда чет тилини ўқитиш методикаси бўйича тадқиқотлар етарли эмаслигини тахмин қилиш мумкин.
Кадрлар тайёрлашнинг ўзига хос хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда тиббиёт соҳасида чет тили лексикасини ўқитиш методикасини илмий асослаб берадиган нолингвистик университетлар тиббиёт мактабида, шу муносабат билан чет тили лексик бирликлари корпусини танлаш ва тизимлаштириш орқали тиббиёт йўналиши талабаларининг чет тилидаги луғатини ўргатиш муаммоси долзарб бўлиб қолмоқда.