Тиббиёт институтлари талабалари учун уцув адабиёти

Клиник кечиши. 
У п к а с и л и к о з и э н д и г и н а б о ш л а н и б ке ла -
ё т г а н
п а й т л а р д а
с и м п т о м л а р с и з
у т и б
б о р а д и .
Ж а р а ё н
з у р а й и б б о р г а н с а й и н н а ф а с е т и ш м о в ч и л и г и г а х о с а л о м а т л а р
п а й д о б у л а д и . Х а н с и р а ш з у р а й и б , к у к р а к д а о г р и к пайдо

---

б у л а д и . Й у т а л з у р а й и б , б и р м у н ч а в а к т д а н к е й и н т и н к а - м а д о -
р и н и к у р и т а д и г а н д а р а ж а г а е т а д и в а й у т а л в а к т и д а и пи р -
и п и р кон а р а л а ш б а л г а м т у ш и б т у р а д и . С и л и к о з м а х а л и д а
а с о р а т т а р и к а с и д а р е в м а т о и д а р т р и т , с у р у н к а л и б ронхи т, э м ­
ф и з е м а п а й д о б у л и ши , у п к а д а г и у з г а р и ш л а р м у н о с а б а т и б и ­
л а н ю р а к к а з ур к е л и б ю р а к з а р а р л а н и ш и — cor p u l m o n u m
б о ш л а н и ш и м у мк ин . У п к а с и л и к о з и у п к а д а б р о н х ог ен в а
б о ш к а т у р д а г и р а к п а й д о б у л и ш х а в ф и н и а н ч а о ши р а д и .
С И Л И К А Т О З Л А Р
Т а р к и б и д а бошк,а э л е м е н т л а р ( м а г н и й , к а л ь ц и й , а л ю м и ­
ний, темир ва б о ш к , а л а р ) б и л а н б и р и к к а н к р е м н и й б и о к с и д
б у л г а н ч а н г н и н а ф а с г а о л и ш с и л и к а т о з л а р б о ш л а н и ш и г а с а ­
б а б б у л а д и .
С и л и к а т о з л а р о р а с и д а т а р к и б и д а а с б е с т ( м а г -
н и й н и н г с у вл и с и л и к а т и ) б у л а д и г а н ч а н г н и у з о к м у д д а т н а ­
ф а с г а о л и ш н а т и ж а с и д а б о ш л а н а д и г а н а с б е с т о з а н ч а о гир 
у т а д и . Ас бе ст ч ан ги ни у з о к м у д д а т н а ф а с г а о л и ш ф и б р о з л о в -
чи и н т е р с т и ц и а л п н е в м о к о н и о з б о ш л а н и б , п л е в р а х а м з а р а р -
л а н и ш и г а о л и б к е л а д и . П л е в р а й у г о н л а ш и б , у н д а б и т и ш м а -
л а р п а й д о б у ла д и . М е з о т е л и о м а в а б р о н х о г е н р а к б о ш л а н и ­
ш и х а м мумк ин . А с бе с т о з а с т а - с е к и н а в ж о л и б б о р а д и , шу 
м у н о с а б а т б и л а н к л и н и к а л о м а т л а р и 10 й и л л а р д а н к е й и н
м а ъ л у м б у л а б о шл а й д и .
П а т о г е н е з и .
А с б е с т о з н и н г а в ж о л и б б о р и ш м е х а н и з м и д а
к у й и д а г и бир н еч т а о м и л л а р н и н г а х а м и я т и бор: 1) у з у н л и г и
5 м к м д а н к а м б у л г а н а с б е с т т о л а л а р и н и н г н а ф а с г а у т и б ту- 
р и ш и , б у н д ай а с б е с т т о л а л а р и н и н г п а т о г е н л и г и у л а р н и н г
х а в о о к и м и б и л а н б и р г а т е р м и н а л р е с п и р а т о р б у л и м л а р и г а
у т а о л и ш и г а б о г л и к д и р ; 2) а с б е с т т о л а л а р и д а н ж у д а к а м
к и с м и н и н г ф а г о ц и т о з г а у ч р а ш и , у л а р н и н г к у п к и с м и э с а т е р ­
м и н а л р е с п и р а т о р й у л л а р д а э р к и н х о л д а ё т и б к о л а в е р а д и ; 3) 
а с б е с т з а р р а л а р и ё к и т о л а л а р и б у л г а н м а к р о ф а г л а р т у ф а й ­
л и к о м п л е м е н т н и н г ф а о л х о л г а у т и б , н е й т р о ф и л л а р ва у п к а
м а к р о ф а г л а р и х е м о т а к с и с и н и т а ъ м и н л о в ч и С 5 а м о д д а а ж р а -
т и б ч и к а р и ш и . М а к р о ф а г л а р г а ю т и л г а н т о л а л а р н и о к с и л - т е -
м и р л и к о м п л е к с у р а б о либ , оч ё к и т у к — с а р и к р а н г л и т у з и л -
м а л а р д а н и б о р а т а с б е с т т а н а ч а л а р и н и х о с и л к и л а д и .
У п к а д а ф и б р о з т у к и м а п а й д о б у л и ш и м а к р о ф а г л а р т а ъ с и -
р и о с т и д а ф и б р о б л а с т л а р н и н г у с и ш о м и л и ю з а г а к е л и ш и г а
б о г л и к д е б х и с о б л а н а д и .
А с б е с т о з п а т о г е н е з и д а и м м у н о л о г и к р е а к ц и я л а р х а м м а ъ ­
л у м р о л н и у йна йди, г и п е р г а м м а г л о б у л и н е м н я б у л и ш и в а к он -
д а а й л а н и б ю р а д и г а н и м м у н к о м п л е к с л а р т о п и л и ш и ш у н д а н
д а л о л а т б ер а д и.

---

Ас б е с т ч а н г и н и н г к а н ц е р о г е н л и к х у с у с и я т и б о р л и г и н и х а м
т а ъ к и д л а б у т и ш к е р а к . А с б е с т з а р р а л а р и н а ф а с и г а у т и б т у ­
р а д и г а н к и ш и л а р д а б р он х ог е н р а к б о ш л а н и ш э х т и м о л и 50 
б а р а в а р о р т а д и . Б у — а с б е с т н и н г б р о н х л а р э п и т е л и й с и д а
п р о л и ф е р а ц и я в а м е т а п л а з и я б о ш л а н и ш и г а с а б а б б у л и ш и г а
бо гл и к , ш у н д а й п р о л и ф е р а ц и я в а м е т а п л а з и я т у ф а й л и б р о н х ­
л а р э п и т е л и й с и б о ш к а к а н ц е р о г е н л а р т а ъ с и р и г а а н ч а с е з г и р
б ^ л и б к о л а д и д е б т а х м и н к и л и н а д и .
П а т о л о г и к а н а т о м и я с и . А с б е с т о з с у р у н к а л и т а р к о к и н т е р ­
с т и ц и а л п н е в м о н и т б о ш л а н и ш и б и л а н т а ъ р и ф л а н а д и . А с б е с т
т а н а ч а л а р и б у л и ш и б и л а н п н е в м о к о н и о з н и н г б о ш к а т у р л а р и -
д а н ф а р к к и л а д и . Р е с п и р а т о р б р о н х и о л а л а р в а а л ь в е о л а
й ^ л л а р и а т р о ф и д а б и р и к т и р у в ч и т У к и м а у с а б о ш л а й д и . СУнг- 
р а ф и б р о з я к и н а т р о ф д а г и а л ь в е о л я р х а л т а ч а л а р д е в о р и г а
у т и б б о р а д и , Б у н а р с а с у р у н к а л и и н т е р с т и ц и а л п н е в м о н и т
а в ж о л и ш и г а о л и б к е л а д и . А л ь в е о л а л а р н и н г б у ш л и к л а р и
а р а н г б и л и н а д и г а н б у л и б к о л а д и ё к и м у т л а к о б и л и н м а й к е ­
т а д и .
Т и п и к х о л л а р д а ж а р а ё н У п к а н ин г п а с т к и б у л а к л а р и д а ва 
п л е в р а о с т и д а ( с у б п л е в р а л т а р з д а ) б о ш л а н а д и . К а с а л л и к
з у р а й и б б о р и ш и б и л а н ф и б р о з у п к а н и н г у р т а ва у с т к и б у л а к ­
л а р и д а х а м п а й д о б у л а б о ш л а й д и . Ф и б р о з х и с о б и г а п л е в р а
й у г о н л а ш и б , б а ъ з а н б и т и ш м а л а р х о с и л к и л а д и . З а р а р л а н г а н
ж о й л а р д а г и у п к а а р т е р и я л а р и в а а р т е р и о л а л а р и т о р а й и б
к о л а д и , б у э с а Упка г и п е р т е н з и я с и б о ш л а н и б , c or p u l m o n u m
п а й д о б у л и ш и г а о л и б к е л а д и . Ч е к и ш ё к и к у м и р ч а н г и н и н а ­
ф а с г а о л и ш у п к а д а п и г м е н т а ц и я у ч о к л а р и ю з а г а к е л и ш и г а
с а б а б б у л и ш и м у м к и н .
Ас б е с т о з у ч у н п а р и е т а л п л е в р а д а г и а л и н л а ш г а н к о л л а г е н -
д а н т у з и л г а н , л е к и н а с б е с т т а н а ч а л а р и б у л м а й д и г а н п и л а к -
ч а л а р ю з а г а к е л и ш и х а м х а р а к т е р л и д и р . Б у н д а й п л е в р а пи- 
л а к ч а л а р и У п к а д а й у л д о ш ж а р а ё н б у л м а г а н п а й т л а р д а ха м 
ю з а г а к е л и ш и м у м к и н . У л а р а к с а р и д и а ф р а г м а н и н г г у м б а з и -
д а ё к и к у к р а к к а ф а с и н и н г о л д и н г и ё к и о р к а - ё н ю з а с и д а то- 
п и л а д и . В а к т у т и ш и б и л а н бу п и л а к ч а л а р о х а к л а н а б о ш л а й ­
ди, л е к и н в и с ц е р а л п л е в р а б и л а н х о с и л к и л г а н б и т и ш м а л а р и
ж у д а к а м д а н - к а м х о л л а р д а п а й д о б у л а д и . М е з о т е л и о м а б о ш ­
л а н и ш и г а п и л а к ч а л а р н и н г х е ч к а н д а й а л о к а с и йук-
А с б е с т ч а н г и у п к а д а
р а к н и н г х а р хил т у р л а р и б о ш л а н и ­
ши г а с а б а б б у л и ш и м у м к и н . У п к а п а р е н х и м а с и ф и б р о з и н е ­
ч о г л и к к у п а в ж о л г а н б у л с а , р а к х а м ш у н ч а л и к к у п у ч р а ш и
а н и к м а ъ л у м . Ч е к а д и г а н о д а м л а р д а у п к а р а к и н и н г б о ш л а ­
н иш х а в ф и а н ч а ( 50 б а р а в а р ) ю к о р и б у л а д и . А к с а р и ясси 
х у ж а й р а л и р а к в а а д е н о к а р ц и н о м а у ч р а й д и . А с б е с т ч а н г и ­
н и н г у з о к в а к т в а к у п л а б н а ф а с г а у т и б т у р и ш и м е з о т е л и о м а
б о ш л а н и ш и г а с а б а б б у л и ш и м ум к ин .

---

А с б е с т о з н и н г к л и н и к к у р и н и ш л а р и з у р а й и б б о р а д и г а н на- 
, ф а с е т и ш м о в ч и л и г и д а н к е л и б ч и к а д и .
I
Б ЕРИ Л Л И О З