Тиббиёт институтлари талабалари учун уцув адабиёти

1) м е ъ д а ш и р а с и с е к р е ц и я с и н и н г с у с а й и ш и , 2 ) антибио-
т и к л а р б и л а н д а в о л а ш , 3 ) и ч а к мотор ф у н к ц и я с и н и н г и зд а н
чик,иши х а м а х а м и я т г а эга.
Б и р к а н ч а в и р у с л а р , м а с а л а н , э н т е р о в и р у с л а р , г е п а т и т А 
в и р у си , ш у н и н г д е к а м ё б а , м е ъ д а ш и р а с и , и ч а к п р о т е а з а л а р и
в а у т т а ъ с и р и г а ч и д а м л и д и р . Б а ъ з и э н т е р о п а т о г е н б а к т е р и я -
л а р э н т е р о т о к с и н и ш л а б ч и к а р а д и , бу т о к с и н т а б и и й тусик-

---

,
И н ф е к ц и я
Т е р и . ЧИК.ЫЛДОК,.
$ п к а , и ч а к . с и й д и к
й у л л а р и
Г р м п п . 
д и ф т е р и я ,
п о л и о м и е л и т ,
д и з е н т е р и я
г е п а т и т . 
с а р и к , и с и г м а
П о л и о м и е л и т
С у в ч е ч а к
6 9 - р ае м. К а с а л л и к к у з г а т у в ч и л а р и н и н г о р г а н и з м г а к и р и ш и ,
у н д а т а р к а л и ш ва у н д а н ч и к а р и л и ш й у л л а р и ( M i m s С. А.,
1987).
л а р н и н г д е с т р у к ц и я г а у ч р а ш и г а ё к и и ч а к й у л и г а к уп м и к д о р
с у ю к л и к а ж р а л и б ч и к и ш и г а с а б а б б у л а д и . И ч а к й у л и г а бир 
т а л а й с у ю к л и к а ж р а л и б ч и к к а н х о л д а ж у д а к а м м о р ф о л о г и к
у з г а р и ш л а р
ру й
б е р а д и .
Б и р о к ,
м а с а л а н ,
д и з е н т е р и я
м а х а л и д а б у л г а н и д е к , и ч а к э п и т е л и й с и г а ути б, уни е м и р а д и -
г а н ва 
я л л и г л а н и ш г а ,
я р а
п а й д о
б у л и ш и г а
х а м д а
к о н
к у й и л и ш и г а с а б а б б у л а д и г а н б и р гурух, б а к т е р и я л а р б о р.
М о н о ц и т а р - м а к р о ф а г а л с и с т е м а , л е й к о ц и т л а р , а у т о ф л о р а ,
ш у н и н г д е к и м м у н с и с т е м а х а м х и м о я к и л у в ч и т у с и к , я ъ н и
б а р ь е р х и с о б л а н а д и .
К а с а л л и к
к у з г а т у в ч и с и
м а н а
ш у
т у с и к л а р н и
ен ги б 
у т а д и г а н б у л с а , и ча к, у п к а , с и й д и к - т а н о с и л й у л л а р и н и н г
ю з а с и д а г и э п и т е л и й б у й л а б т е з т а р к а л и б б о р а д и (69- р а е м ) .
Б и р к а н ч а к у з г а т у в ч и л а р , м а с а л а н , с т а ф и л о к о к к л а р , с т р е п -
т о к о к к л а р г и а л у р о н и д а з а и ш л а б ч и к а р и б , э к с т р а ц е л л ю л я р
м а г р и к с н и е м и р а д и , шу н а р с а у л а р г а ч у к у р д а ё т г а н т у к и м а -
л а р г а х а м ет и б б о р и ш уч ун и м к о н б е р а д и . Б у н д а н т а ш к а р и ,
у л а р л и м ф а т у г у н л а р и в а л и м ф а т о м и р л а р и г а ути б, л и м ф а ­
д е н и т ва л и м ф а н г и т б о ш л а н и ш и г а с а б а б б у л и ш и м у м к и н .
К у з г а т у в ч и л а р л и м ф а т у с и г и н и е н г и б у т а д и г а н б у л с а , к о н

---

о к и м и г а туши б , б а к т е р и е м и я б о ш л а н и ш и г а с а б а б
булиб,
о л и с д а г и о р г а н л а р д а ( ю р а к , ж и г а р , т а л о к , м и я , с у я к л а р д а )
и к к и л а м ч и и н ф е к ц и я у ч о к л а р и п а й д о б у л и ш и г а о л и б к е л а ди .
К а с а л л и к к у з г а т у в ч и л а р и к о н г а т у ш г а н и д а х а р хил у с у л л а р
б и л а н т а р к а л и б б о р а д и . М а с а л а н , г е п а т и т В, п о л и м и е л и т в и ­
р у с и , к у п ч и л и к б а к т е р и я л а р , з а м б у р у г л а р э р к и н х о л д а кон 
п л а з м а с и б и л а н т а р к а л а д и . Г е р п е с в и р ус и, м и к о б а к т е р и я л а р ,
л е й ш м а н и я л а р в а т о к с о п л а з м а л а р л е й к о ц и т л а р б и л а н , б е з ­
г а к к у з г а т у в ч и с и э р и т р о ц и т л а р б и л а н б и р ж о й д а н иккинчи 
ж о й г а у та д и. К а с а л л и к к у з г а т у в ч и с и н и н г г е м а т о г е н йул б и ­
л а н т а р к а л и б б о р и ш и и н ф е к ц и я н и н г у м у м и й с и м п т о м л а р и
ю з а г а ч и к и ш и г а , м а с а л а н , х а р о р а т к у т а р и л и б к е т и ш и г а , бош 
о г р и г и, б у г и н л а р в а м у с к у л л а р д а о г р и к т у р и ш и г а о л и б к е л а ­
ди. Пи о г е н б а к т е р и я ё к и п а р а з и т л а р ( м а с а л а н , б е з г а к п ла з -
м о д и й л а р и ) н ин г ж у д а к у п а й и б з у р и н в а з и я г а с а б а б б у л и ши
у л и м г а о л и б к е л и ш и м у м к и н .
И н ф е к ц и о н к а с а л л и к л а р учун к у з г а т у в ч и л а р н и н г о р г а н и з м -
д а н т а ш к и м у х и т г а к а н д а й йу^ллар б и л а н ч и к и б т у р и ш и х а м
э п и д е м и о л о г и к ж и х а т д а н о л г а н д а м у х и м а х а м и я т г а з г а , чун- 
ки бу н а р с а к а с а л о д а м а к с а у р г а н и д а , й у т а л г а н и д а , у н да н
б о ш к а к и ш и г а , ш у н и н г д е к о р а л - ф е к а л й ул б и л а н сог лом 
о д а м г а к а с а л л и к к у з г а т у в ч и с и у т и ш и г а с а б а б б у л и ш и м у м ­
кин. А х л а т т у ш и б и ф л о с л а н г а н о в к а т ва су в э п и д е м и я х а м д а
э н д е м и я л а р н и н г м у х и м м а н б а л а р и д и р . С у л а к б е з л а р и д а б у ­
л а д и г а н в и р у с л а р ( г е р п е с , т е п к и в и р у с л а р и ) г а п л а ш и ш , куй- 
л а ш , у п и ш и ш м а х а л и д а т а ш к а р и г а ч и к а д и . Ж и н с и й ало- 
к а л а р в а х а ш о р а т л а р ч а к и ш и н а т и ж а с и д а х а м бир к. анча к а ­
с а л л и к л а р н и н г к у з г а т у в ч и л а р и у т иб к о л и ш и м у мк ин .
И н ф е к ц и о н к а с а л л и к л а р б о ш л а н и б а в ж о л и б б о р и ш и д а
к у й и д а г и а с о с и й м е х а н и з м л а р а х а м и я т г а эга:
1) и н ф е к т н и н г х у ж а й р а л а р г а у р н а ш и ш и ё к и к и р и б к о л и ­
ши , б у у л а р н и н г х а л о к б у л и ш и г а о л и б к е л а д и ;
2) к у з г а т у в ч и л а р н и н г х у ж а й р а л а р н и н а р и д а н т у р и б х а л о к
к и л а д и г а н э н д о т о к с и н л а р в а э к з о т о к с и н л а р и ш л а б ч и к а р и ш и ;
3) т у к и м а ё к и т о м и р л а р д е с т р у к ц и я с и г а с а б а б б у л а д и г а н
ф е р м е н т л а р и ш л а б ч и к а р и ш и . Т о м и р л а р з а р а л а н г а н и д а ише- 
м и к н е к р о з л а р б о ш л а н и ш и м у м к и н ;
4) и н ф е к т л а р о р г а н и з м н и н г и м м у н р е а к ц и я с и г а о л и б к е л и ­
ши м у м к и н к и , ш у р е а к ц и я н и н г у зи х а м т у к и м а л а р е м и р и л и -
ш и г а с а б а б б у л а о л а д и .