Тиббиёт институтлари талабалари учун уцув адабиёти

Р и к к етси я л ар , х л а м и д и я л а р ва м и к о п л а зм а л а р
т у з и ли ш и
ж и х а т и д а н б а к т е р и я л а р г а я к и н т у р а д и в а м е т а б о л и з м и н и н г
х у с у с и я т л а р и х а м д а т у з и л и ш и д а г и б а ъ з и э л е м е н т л а р и н и н г

---

х о с с а л а р и б и л а н у л а р д а н ф а р к к и л а д и ( м а с а л а н , м и к о п л а з -
м а д а р и г и д х у ж а й р а д е в о р и б у л м а й д и ) .
Х л а м и д и я л а р ва р и к к е т с и я л а р х у ж а й р а и ч и д а я ш о в ч и об- 
л и г а т п а р а з и т л а р б у л и б, э п и т е л и а л х у ж а й р а л а р н и н г фа г о с о -
м а л а р и д а ва э н д о т е л и а л х у ж а й р а л а р ц и т о п л а з м а с и д а к у п а я -
ди. Р и к к е т с и я л а р юкиб, э н д о т е л и а л х у ж а й р а л а р ц и т о п л а з м а ­
с и д а к у п а й г а н м а х а л л а р д а г е м о р р а г и к и н ф е к ц и о н в а с к у л и т
б о ш л а н и б , т у г у н ч а л а р п а й д о б у л а д и . С е з и л а р л и д а р а ж а д а г и
и н т о к с и к а ц и я ва т о м и р л а р д а г и д и ф ф у з г р а н у л ё м а т о з м а р к а ­
з и й н е р в с и с т е ма с и ва м и к р о ц и р к у л я ц и я у з а н и д а к а т т а г и н а
у з г а р и ш л а р руй б е р и ш и г а о л и б к е л а д и .
М и к о п л а з м а л а р , а с о с а н , н а ф а с о р г а н л а р и н и з а р а р л а н т и -
р а д и в а х а в о -т о мч и й у л и б и л а н ю к а д и . У л а р н а ф а с й у л л а р и
э п и т е л и а л х у ж а й р а л а р и н и н г ю з а с и г а б и р и к и б олиб, а т и п и к
п н е в м о н и я н и к у з г а т а д и , б у н д а л и м ф о ц и т л а р ва п л а з м о ц и т -
л а р д а н и б о р а т п е р и б р о н х и а л и н ф и л ь т р а т л а р п а й д о б у л а д и .
С и й д и к - т а н о с и л с и с т е м а с и з а р а р л а н и б , г о н о к о к к г а б о г л и к
б у л м а г а н у р е т р и т б о ш л а н и ш и х а м м у м к и н .
П а р а з и т з а м б у р у г л а р и т у б а н д а р а ж а д а г и х л о р о ф и л с и з
у с и м л и к л а р — з а м б у р у г л а р ж у м л а с и г а к и р а д и г а н ми к р о о р -
г а н и з м л а р д и р . Б у л а р н и н г х у ж а й р а л а р и к а т т и к п а р д а б и л а н
к о п л а н г а н .
З а м б у р у г л а р н и н г
в е г е т а т и в
т а н а с и
м и ц е л и й
х о с и л к и л у в ч и ф и б р и л л а л а р д а н и б о р а т . У л а р ф а к у л ь т а т и в
ё к и о б л и г а т п а р а з и т л а р д и р .
З а м б у р у г л а р к у з г а т а д и г а н к а с а л л и к л а р з а м б у р у г л и к а ­
с а л л и к л а р ёки 
м и к о з л а р
д е б а т а л а д и . О д а м д а б а д а н т е р и с и
ва т е р и о р т и к л а р и ( с о ч - ж у н , т и р н о к л а р ) н и з а р а р л а н т и р а д и -
г а н м и к о з л а р
д е р м а т о м и к о з л а р
д е г а н у м у м и й н ом б и л а н б и т ­
т а
г у р у х г а
б и р л а ш т и р и л а д и .
П а р а з и т
з а м б у р у г л а р и н и н г
б о ш к а в а к и л л а р и ички о р г а н л а р н и з а р а р л а б ,
чук,ур ( в и с ц е ­
р а л ) м и к о з л а р г а
с а б а б б у л а д и . Б у н д а й м и к о з л а р к у п р о к у ч ­
р а й д и г а н ж о й л а р бор, я ъ н и у л а р уз г е о г р а ф и я с и г а э га , м а с а ­
л а н , б л а с т о м и к о з л а р н у к у л т р о п и к м а м л а к а т л а р д а , к о к ц и д и -
о и д о з л а р А К Ш д а у ч р а й д и . У з б е к и с т о н д а ч у к у р м и к о з л а р
д е р м а т о м и к о з л а р д а н ф а р к к и л и б , н и х о я т д а р а ж а д а к а м у ч ­
р а й д и .
З а м б у р у г л а р о д а т д а г р а н у л ё м а л а р х о с и л б у л и ш и г а о л и б
к е л а д и ва и м м у н и т е т т а н к и с л и г и х о л а т и д а т а р к а л и б б о р а д и .
Б у н д а к уп сонли н е к р о з у ч о к л а р и ю з а г а к е л и б , х у ж а й р а ре- 
а к ц и я с и ж у д а сус т б у л а д и в а к у п г и н а ж о й л а р г а к о н к у й и л а -
ди. О И Т С б и л а н к а с а л л а н г а н о д а м л а р у ч у н о г и з б у ш л и г и -
н ин г з а р а р л а н и ш и ва к у п и н ч а а с п е р г и л л а л а р х а м д а п н е вм о-
ц и с т а л а р к у з г а т а д и г а н с и с т е м а и н ф е к ц и я с и б о ш л а н и ш и х а ­
р а к т е р л и д и р .
С о д д а ж о н и в о р л а р ( P r o t o z o a ) м и к р о с к о п д а г и н а к у р и н а д и -
г ан м а й д а о р г а н и з м л а р б у л и б , я д р о л и б и т т а х у ж а й р а д а н

---

и бо ра т . У л а р х а м а й н и к с а р и в о ж л а н и б к е л а ё т г а н м а м л а к а т -
л а р д а о д а м учун п а т о г е н д и р , бу м а м л а к а т л а р д а у л а р у л и м г а
о л иб
б о р а д и г а н
т у р л и
п а р а з и т а р
к а с а л л и к л а р г а
с а б а б
б у л и ш и м у м к и н .
Т р и х о м о н о з л а р н и н г к у з г а т у в ч и л а р и х а м м а д а н к у п т а р к а л ­
ган. Б у к у з г а т у в ч и л а р ж и н с и й й ул б и л а н ю к а д и ва а ё л л а р -
нинг к и н и д а , э р к а к л а р н и н г с и й д и к ч и к а р и ш к а н а л и д а я ш а й ­
ди. И ч а к д а я ш а й д и г а н с о д д а ж о н и в о р л а р д а н E n t a m o e b a hys- 
t o l y t i c a х а м м а д а н к у р а к у п р о к т а р к а л г а н , бу п а р а з и т ичак 
д е в о р и д а я ш а б , у н ин г д е с т р у к ц и я г а у ч р а ш и г а с а б а б б у ла д и .
Б е з г а к к у з г а т у в ч и л а р и — п л а з м о д и й л а р э р и т р о ц и т л а р г а ур- 
н а ш и б о л и б , у л а р н и н г х а л о к б у л и ш и г а о л и б к е л а д и .
И н ф е к ц и о н к а с а л л и к л а р н и н г а в ж о ли б б о р иш м е х а н и з м и
х а р хил, б у к у з г а т у в ч и н и н г б и о л о г и к х о с с а л а р и , в и р у л е н т л и -
ги, и н в а з и в л и г и г а , м а к р о о р г а н и з м х и м о я м е х а н и з м л а р и н и н г
а х в о л и г а , к а с а л л и к к у з г а т у в ч и с и н и н г о р г а н и з м б и л а н к а й та- 
р и к а у з а р о т а ъ с и р к и л и ш и г а б о г л и к .
К а с а л л и к
к у з г а т у в ч и с и
о д а м
о р г а н и з м и г а
у т г а н и д а
х и м о я л о в ч и - м о с л а ш т и р у в ч и м у р а к к а б р е а к ц и я л а р с и с т е м а с и -
г а д у ч к е л а д и . И н ф е к т н и н г о р г а н и з м г а у т и ш й у л и д а г и б и р и н ­
чи т у с и к : 1) и н т а к т х о л д а г и б а д а н т е р и с и в а ш и л л и к п а р д а -
л а р д и р , б у л а р н и н г х и м о я л о в ч и х о с с а л а р и у л а р д а г и н о р м а л
м и к р о ф л о р а г а ; 2) б а к т е р и ц и д м о д д а л а р и ( м а с а л а н , к у з ёши- 
д а л и з о ц и м ) б у л г а н л и г и д а н б а к т е р и я ва в и р у с л а р н и у л ди ру в -
чи б ез с е к р е т л а р и ( ш и л и м ш и к , м е ъ д а ш и р а с и , ут, к у з ёши) 
т а ъ с и р и г а б о г л и к .
К у п г и н а к а с а л л и к к у з г а т у в ч и л а р и н и н г м а н а шу т у с и к л а р -
ни е н г и б у т и ш и к ий ин . М а с а л а н , б а д а н т е р и с и в а ш и л л и к
п а р д а л а р ш и к а с т л а н м а г а н , я ъ н и и н т а к т х о л д а б у л с а , О И Т С
в и р у с и о р г а н и з м г а у т а о л м а й д и . М е ъ д а ш и р а с и н о р м а л б у л ­
г а н о д а м д а э с а Кох в и б р и о н и о р г а н и з м г а ж у д а к уп м и к д о р д а
( 1 0 11) у т г а н и д а г и н а в а б о г а с а б а б б у л а о л а д и . А м м о б и р ка н- 
ча к у з г а т у в ч и л а р , м а с а л а н , ш и г е л л а л а р , м и к о б а к т е р и я л а р
х о з и р к у р с а т и л г а н т у с и к л а р н и б уз иб , б е м а л о л е н г и б у т а оли- 
ши м у м к и н . Ш у с а б а б д а н х а м с ог ло м о д а м о р г а н и з м и г а и н­
т а к т э п и т е л и а л т у с и к л а р н и з а р а р л а й о л а д и г а н в и р у л е н т бак- 
т е р и я л а р у т г а н и д а к у п и н ч а н а ф а с , м е ъ д а - и ч а к й у л и ва с и й ­
д и к т а н о с и л с и с т е м а с и н и н г и н ф е к ц и я л а р и б о ш л а н а д и . Бун- 
д а н т а ш к а р и , м а с а л а н , и ч а к и н ф е к ц и я л а р и н и н г б о ш л а н и ш и -
д а :