Threat Intelligence

39. Axborotni ruxsatsiz foydalanishlardan himoyalash. 
Ruxsatsiz kirish kompyuter huquqbuzarliklarining eng 
"mashhur" usullaridan biridir. Ya'ni, ma’lum ma'lumotlariga 
ruxsatsiz kirgan kishi xavfsizlik siyosati bilan belgilangan 
qoidalarni buzadi. Bunday kirish bilan ular xavfsizlik tizimidagi 
xatolardan ochiq foydalanadilar va axborot yadrosiga kirib 
boradilar. Noto'g'ri sozlamalar va himoya usullarining sozlamalari 
ham ruxsatsiz kirish imkoniyatini oshiradi. Axborot xavfsizligiga 
kirish va tahdidlar mahalliy usullar, hamda maxsususkunalar 
yordamida 
amalga 
oshiriladi. 
Ruxsatsiz kirish yordamida firibgar nafaqat ma'lumotga 

---

Nurimov Xumoyun (Big Boss) 
102 
kirishi, uni nusxalashi, balki o'zgartirishlar kiritishi, ma'lumotlarni 
o'chirib tashlashi ham mumkin. 
Bosqinlarni aniqlash va oldini olish tizimlari (IPS/IDS)
— 
bu faktlarni ochib beruvchi va korporativ tizimga ruxsatsiz 
kirishning oldini oluvchi dasturiy yoki apparat vositalari 
majmuasidir. 
Ularning orasidagi asosiy farq shundaki, IDS monitoring tizimi va 
IPS boshqaruv tizimi. Xavfsizlik devori ip-manzil orqali trafikni 
cheklashi kabi, IDS tarmoq paketlarini hech qanday tarzda 
o'zgartirmaydi, IPS esa paketning mazmuniga qarab yetkazib 
berilishni oldini oladi. 

Intrusion 
Detection 
System 
(IDS)
- 
bu 
trafikni 
skanerlaydigan va tahdidlar haqida xabar beruvchi passiv 
tizim. 

Hujumlardan himoyalash tizimi (IPS)
bu tarmoq 
tahdidlarining oldini olish texnologiyasidir. Tizim tarmoq 
trafigini, ekspluatatsiyalarni aniqlash va oldini olish uchun 
oqimlarni tekshiradi. Ya'ni, tajovuzkorlar dastur yoki 
mashinani to'xtatish va nazorat qilish uchun foydalanadigan 
maqsadli dastur yoki xizmatga zararli kiritish. 

---