ЗАМОНАВИЙ УЗЛУКСИЗ ТАЪЛИМ СИФАТИНИ ОШИРИШ: ИННОВАЦИЯ ВА ИСТИҚБОЛЛАР
192
ХАЛҚАРО МИҚЁСИДАГИ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ КОНФЕРЕНЦИЯ МАТЕРИАЛЛАРИ
республикамизда 2020 йил Илм, маърифат ва рақамли иқтисодиётни ривожлантириш йили
деб номланганлиги муносабати билан геология фанини ҳам ривожлантиришни устувор
вазифа этиб белгилади. [
1
.б.1].
Геология фани умумий ўрта таълим мактабларида алоҳида фан сифатида
ўқитилмасдан, балки геологик тушунчалар география фани мазмунидан ўрин олганлиги
сабабли, географияни ўқитишда ўқувчилар томонидан геологик тушунчаларни эгаллаш ва
уларни ривожлантириш муҳим аҳамият касб этади.
Ўзбекистон Республикаси Халқ таълими тизимини 2030 йилгача ривожлантириш
концепциясида ўқитиш методикасини такомиллаштириш, халқ таълими соҳасига замонавий
ахборот-коммуникация технологиялари ва инновацион лойиҳаларни жорий этиш вазифаси
белгилаб қўйилган [
2
.б.1-2].
5-синф география дарслиги 15-§ “Ер пўстининг ҳаракатлари” мавзуси мисолида
дидактик ўйин технологияларидан фойдаланиб, ўқувчиларга геологик билим, кўникма,
малака компетенцияларни шакллантириш имкониятлари кўриб чиқилади. [
4
.б.44].
5 синф ўқувчиларнинг ёш ва психологик хусусиятлари эътиборга олган ҳолда
географияни ўқитишда дидактик ўйин технологиясидан фойдаланиш ўқувчиларнинг ўқув-
билиш фаолиятини ўйин фаолияти билан уйғунлаштиришни талаб этади.
Мазкур дарсда ўқувчиларга ер пўсти ва ундаги жараёнлар, жараёнларнинг сабаблари,
келиб чиқиши ва оқибатлари, литосфера плиталари, уларнинг ҳаракатлари, ер ёриқлари,
зилзила ва вулқонлар, Ер пўсти ҳаракати турлари, Ер пўстининг ҳаракатчан жойларини
харитадан топиш, Ер пўсти ҳаракатлари, вулқонлар ва гейзерлар географияси ҳақида
маълумот берилади.
Дарснинг самарадорлигини орттиришга замин тайёрлайдиган яримшарлар табиий
харитаси, Ўзбекистон табиий харитаси, тоғ жинслари ва минералларнинг коллексиялари,
зилзила ва Ер пўстининг ҳаракатлари тўғрисидаги расмлар, диафильм, кинофильм, илмий-
оммабоп адабиётлар каби ўқитиш воситаларидан фойдаланилади.
Дaрсда ўқувчилардан кичик гуруҳлар ташкил этилиб, уларга “Ёш геологлар” мақоми
эълон қилинади ва топшириқлар берилади. Улар топшириқ асосида мавзунинг aсoсий
мaзмуни билaн танишиб тақдимот тайёрлашади. Дастлаб ўқувчилaр гуруҳи Литосфера,
вулқонлaрнинг қуруқлик ҳaмдa oкeaнлaрдa тaрқaлишини муҳокама этади, сўнгра
“Вулқонлар” жaдвaли тaҳлил қилинади. Сaйёрaмиздa вулқонлaр xилмa-xиллиги ҳaқидa
тaсaввурлaрни бoйитиш учун ўқув видеофильми намойиш этилади. Энг кўп балл тўплаган
кичик гуруҳ рағбатлантирилади.
Мавзу мазмунидаги атама вa тушунчалaр: Ер пўстининг тебранма ҳаракатлари, Ер
пўстининг горизонтал ҳаракатлари, горст, грабен, зилзила, зилзила ўчоғи, зилзила маркази,
сейсмограф, вулқон, магма, лава, кратер, вулқон кули, ҳаракатдаги вулқон, сўнган вулқон,
гейзер мустаҳкамланади.
Do'stlaringiz bilan baham: