The economy of enterprise

ижтимоий-
психологик муҳитни
шакллантириш ҳам катта аҳамиятга эга. Амалиёт 
кўрсатадики, ижтимоий-психологик муҳит бошқарувнинг натижалари ва 
амалийлигини йўққа чиқариши ёки аксинча кучайтириши мумкин. 
Психологик муҳит нодир ва қайтарилмас ҳолатдир. Иккита бир хил 
жамоа бўлмагани каби, бир-бирига мос келувчи психологик муҳитнинг ҳам 
мавжуд бўлиши мумкин эмас: жамоадаги ҳар бир шахс жамоани бойитади ва 
бир вақтда ўзи ҳам бойиб, унга нодирлик ва қайтарилмасликни бахш этади. 
Психологик муҳит орқали зарур бўлган ишлаб чиқариш руҳияти шаклланади ва 
бошқарувнинг мақсадли функциялари муваффақиятли амалга оширилади. 

---

67 
Қисқача хулоса 
Хўжалик механизмининг мазмуни жамият иқтисодий ҳаётининг шаклига 
боғлиқ бўлади. Бозор муносабатларининг ривожланиши хўжалик юритишнинг 
янги шакл ва усуллари шаклланиши билан боғлиқдир. Ишлаб чиқаришни 
бошқаришни субъектлар ва органлар томонидан одамлар ва иқтисодий 
объектларга, ресурслардан иложи борича оқилона фойдаланиш ва энг кўп 
даромад олиш мақсадида, таъсир ўтказиш жараёни сифатида кўриб чиқиш 
мумкин. 
Бошқарув тизими қуйидагилардан иборат бўлади:бошқарувнинг мақсад 
ва вазифаларини белгилаш, бошқарувнинг оптимал ташкилий -структурасини 
яратиш, ходимларни танлаш ва жой-жойига қўйиш, ахборот билан таъминлаш, 
ахборотга техник ишлов бериш воситалари, таҳлил, бошқарув қарорларини 
бажариш устидан назорат. Бошқарув режалаштириш, ташкиллаштириш, 
маркетинг, мувофиқлаштириш, меҳнат мотивацияси, назорат каби бир қатор 
функцияларни бажаради. 
Қарор қабул қилиш тизими ва уни ўз қўл остидагиларга нисбатан қўллаш 
қобилияти бошқарув стилини ифодалайди. 
Ташкилий, тақсимот ва ижтимоий-психологик усуллардан ташқари бозор 
шароитларида иқтисодий воситалар (кредитлар, даромад ва харажатлар, фойда, 
солиқлар ва ҳоказо) ҳам кенг тарқалмоқда. 
Замонавий ишлаб чиқариш корхонаси мураккаб, динамик тизим бўлиб, 
унинг муваффақиятли фаолият юритишига корхонадаги ишчидан та раҳбаргача 
бўлган барча бўғинлар фаолиятини ҳисобга олувчи бошқарувнинг ташкилий 
тузилмаларини яратиш орқали эришилади. Бошқарувнинг ташкилий тузилмаси 
бошқарилаётган объектларнинг функционал вазифаларига ва миқёсига мос 
келиши лозим.