Texnologiyalari va protokollar

Rasm. 12.4. 
Elektromagnit to'lqinlarning tarqalish yo'llari 
To'g'ridan-to'g'ri to'lqinlar yoki ko'rish chizig'i to'lqinlari 
, ularning 
nomidan ko'rinib turibdiki, faqat to'g'ri chiziqda, uzatuvchidan qabul qiluvchiga 
tarqaladi. Bundan tashqari, ikkinchisi erda ham, kosmosda ham joylashishi 

---

mumkin. To'lqin tarqalishining bu turi chastotasi 
30 MGts dan yuqori bo'lgan 
elektromagnit signallarga xosdir 
- ular na ionosfera tomonidan aks ettirilmaydi 
va na Yerning bo'rtiqlari atrofida aylana olmaydi. 4 gigagertsdan yuqori 
chastotalarda ular muammoga duch kelishadi: ular suv bilan so'rila boshlaydi, ya'ni 
nafaqat yomg'ir, balki tuman ham mikroto'lqinli tizimlarning uzatish sifatining 
keskin yomonlashishiga olib kelishi mumkin. Infraqizil va ko'rinadigan yorug'lik 
faqat ko'rish chizig'i bo'ylab uzatilishi mumkin, chunki ular devorlardan o'tmaydi. 
Troposfera to'lqinlari juda yuqori va o'ta yuqori chastotali ( 30 MGts - 3 
GHz
) nurlanish orqali hosil bo'lishi mumkin . Yuqorida aytib o'tilganidek, bu 
diapazondagi elektromagnit signallarni ionosfera aks ettira olmaydi. Biroq, ular 
atmosferaning yerga eng yaqin qatlami bo'lgan troposferada bir jinsli bo'lmaganlar 
tufayli sinishi va tarqalish yo'li bilan tarqala oladi. Troposfera bir hil bo'lmaganligi 
- bu ma'lum vaqt oralig'ida havo harorati, bosimi va namligi atrof-muhit uchun 
o'rtacha qiymatlardan farq qiladigan kosmos sohalari. Troposfera to'lqinlari 
signalni juda zaif bo'lsa ham, 
1000 km gacha bo'lgan masofaga uzatish imkonini 
beradi 
. 
L
ITSENZIYALASH
 
Muammo
iste'molchilar 
o'rtasida 
elektromagnit 
spektrni 
ajratish 
markazlashtirilgan tartibga solishni talab qiladi. Har bir mamlakatda (XEI 
tavsiyalariga muvofiq) aloqa operatorlariga ma'lum bir texnologiyadan 
foydalangan holda ma'lumotlarni uzatish uchun etarli bo'lgan spektrning ma'lum 
bir qismidan foydalanish uchun litsenziyalar beradigan maxsus davlat organi 
mavjud. Litsenziya ma'lum bir hudud uchun beriladi, uning doirasida operator 
faqat unga tayinlangan chastota diapazonidan foydalanadi. Shuningdek , XEI 
tomonidan