Texnologiyalari va protokollar

---

12-MA’RUZA.TARMOQLARDA QO’LLANILADIGAN SIMSIZ 
TEXNOLOGIYALARI VA PROTOKOLLAR 
 
S
IMSIZ ALOQA LINIYALAR I
Abonentlarni kosmosning ma'lum bir nuqtasiga bog'lab (so'zning so'zma-so'z 
ma'nosida) ma'lumotni simlarsiz uzatish qobiliyati har doim juda jozibali bo'lib 
kelgan. Buning isboti - 
mobil telefon 
. Birinchi mobil telefon 1910 yilda Lars 
Magnus Ericsson tomonidan ixtiro qilingan. Ushbu telefon avtomobil uchun 
mo'ljallangan va faqat haydash paytida simsiz edi. Biroq, uni haydash paytida 
ishlatish mumkin emas edi - gaplashish uchun siz to'xtashingiz, mashinadan 
chiqishingiz va uzun ustunlar yordamida telefonni yo'l chetidagi telefon simlariga 
ulashingiz kerak edi (12.1-rasm). Ma'lum noqulayliklar va cheklangan 
harakatlanish telefoniyaning ushbu turining tijorat muvaffaqiyatiga to'sqinlik 
qilgani aniq. 
Rasm.
 12.1. 
Birinchi mobil telefon 
Biroq, simsiz aloqa har doim ham harakatchanlikni anglatmaydi. 
Ruxsat 
etilgan simsiz aloqa 
deb ataladigan keng tarqalgan bo'lib foydalaniladi , o'zaro 
aloqada bo'lgan tugunlar doimiy ravishda kichik hududda, masalan, ma'lum bir 
binoda joylashganda. Ruxsat etilgan simsiz aloqa, agar biron sababga ko'ra kabel 
aloqa liniyalaridan foydalanish mumkin bo'lmasa yoki foydasiz bo'lsa, simli aloqa 
o'rniga ishlatiladi. Sabablari boshqacha bo'lishi mumkin: kam aholi yoki borish 
qiyin bo'lgan hududlar; devorlarini kabel yotqizish orqali sinovdan o'tkazishga yo'l 
qo'yilmaydigan tarixiy ahamiyatga ega binolar; vaqtinchalik aloqani tashkil qilish 
zarurati, masalan, sifatli xizmat ko'rsatish uchun etarli tarmoqli kengligi bo'lgan 
simli kanalga ega bo'lmagan binoda konferentsiya o'tkazishda va hokazo. 
Agar simsiz aloqani simli aloqadan ajratish oson bo'lsa, unda statsionar va 
mobil aloqa o'rtasidagi chiziqni chizish unchalik oson emas. Shubhasiz, biz to'liq 
ishonch bilan aytishimiz mumkin bo'lgan ekstremal holatlar mavjud - masalan, 
asosiy kadrning marshrutizator bilan 
qattiq simli 
ulanishi: hatto kuchli istak bilan 
ham asosiy kadrni joyidan ko'chirish qiyin, bu marshrutizator bilan amalga 
oshirilishi mumkin, lekin uning harakati kabel orqali cheklangan bo'lib, uni asosiy 
kompyuterga bog'laydi.