|
Tajriba ishi №16. Mini loyihalar yaratish: talablarni o’rganish.....……………….103
Tajriba ishi №17. Mini loyihalar yaratish: loyihalash………………….................108
Tajriba ishi №18. Mini loyihalar yaratish: dastur tuzish …………………………119
Tajriba ishi №19. Individual erkin dastur loyihalash……………………………..122
Tajriba ishi №20. Individual erkin dastur tuzish………………………………….127
4
Tajriba ishi №1
Mavzu: Microsoft Visual Studio 2012 dasturlash muhitini o’rnatish
Ishdan maqsad: Microsoft Visual Studio 2012 dasturini o’rnatisni o’rganish
va C tilida dasturlashning boshlang’ich elementlari bilan tanishish.
Nazariy qism:
Visual Studio, Microsoft firmasining mahsuloti hisoblanadi. Bir necha yillardan
beri dasturchilarning asosiy ish quroli bo‘lib kelmoqda. Bu dastur orqali nafaqat C++
dasturlash tilida, balki boshqa tillar (C#, F#, FoxPro) da ham dastur tuzish mumkin
bo‘ladi. Shu sababli bu dastur biroz og‘irroq hisoblanadi (katta hajmdagi tezkor
xotirani talab qiladi). Visual Studio dasturini bir necha xil versiyalari mavjud bo‘lib,
hozirgi kunda Visual Studio 2013 versiyasi chiqmoqda. Har bir versiyasiga bir necha
modullar qo‘shilib, dasturni biroz qiyinlashtirmoqda. Shularni inobatga olib,
kompyuteringizni tuzilishiga qarab(tezkor xotira hajmi, protsessor,...), kerakli
versiyani o‘rnatish tavsiya qilinadi. Zamondan orqada qolmay deb, oxirgi versiyasini
qo‘yib, kompyuteringizni qiynab qo‘ymang.
Visual Studio bu dastur yozish uchun muhit(joy) hisoblanadi. Bu muhitga, siz
tuzgan dastur kodlarini kompyuter kodlarga o‘tkazib beradigan kompilyator
birlashtirilgan bo‘ladi. Har bir dasturlash turi uchun alohida kompilyator mavjud
bo‘lib, ishlatilgan dasturlash tiliga qarab kompilyator ishga tushadi. Visual Studio
dasturi o’rnatilsa, barcha kompilyatorlar ham avtomat o‘rnatiladi.
Demak dasturni o‘rnatishni boshlaymiz. Bunda, Microsoft Visual Studio 2012
Professional dasturi o’rnatiladi. Bu dasturning boshqa versiyalarini o‘rnatish, biroz
boshqacha ko‘rinishda bo‘lishi mumkin, lekin asos har doimgidek bir hil.
Dasturni internetdan ko‘chirib olamiz yoki o‘rtog‘imizdan olib, dastur
papkasidagi setup.exe faylini ishga tushiramiz va ekranda quyidagi oyna hosil
bo‘lganini ko‘ramiz va Install Microsoft Visual Studio 2010 "ссылка"sini bosib,
o‘rnatishni boshlaymiz.
5
Shundan so‘ng, setup kerakli paketlarni o‘rnatish uchun tayyorgarlik
ko‘radi(biroz kutamiz), yuqoridagi Microsoft corparation ga axborot jo‘natishni
ta’qiqlaymiz. NEXT
Hamma dasturda bo‘lgani kabi, litsenziya haqidagi axborotga roziligimizni
bildiramiz (I have read and accept the license terms). Kerak bo‘lsa, pechat qilib
olamiz. NEXTni bosamiz.
6
Keyingi oynada, dasturni to‘liq o‘rnatish kerakligini(full) yoki o‘rnatiladigan
utilit va dasturchalarni o‘zimiz tanlash kerakligimizni(Custom) tanlash kerak bo‘ladi.
Bu tanlovda, biz faqat C++ da ishlashimizni inobatga olib Custom tipini tanlaymiz.
O‘ng tomonda qaysi diskga o‘rnatish kerakligi va diskning holatlari(bo‘sh joy)
keltirilgan, u yerdan kerakli adresni yozib, NEXT tugmasi bosiladi.
Hosil bo‘lgan oynadan, faqat Visual C++ va Graphics Library bo‘limlarini
tanlaymiz va Install tugmasini bosamiz
7
Shundan so‘ng, komponentlar o‘rnatilish boshlanadi, bu jarayon grafik tarzda
ko‘rsatiladi. Bu komponentlarni o‘rnatish biroz vaqt talab qiladi. Oxirida quyidagi
oyna chiqadi va FINISH tugmasi bosiladi.
Interfeys – bu foydalanuvchiga muhit bilan qulay o’zaro aloqani ta’minlovchi
apparatdir. Kompyuteringizda Microsoft Visual C++ dasturini o’rnatganingizdan
keyin uni Пуск/Программы bandidan ishga tushirishingiz mumkin. Qulaylik uchun
o’rnatilgan dasturiy mahsulot belgisini operatsion sistema ishchi stolining pastki
qismida joylashgan tezkor ishga tushirish paneliga joylab qo’yish tavsiya qilinadi. Bu
panelda joylashgan ixtiyoriy belgi sichqonchaning birgina bosilishi bilan ishga
tushadi. Shunday qilib, Microsoft Visual C++ mahsulotini ishga tushiramiz. Ekranda
asosiy oyna – ishchi stoli hosil bo’ladi.
8
Microsoft Vsual Studio dasturi ishchi oynasining boshlang’ich ko’rinishi.
Oynanining yuqori qismida asosiy menyu komandalari qatori (File, Edit, …
komandalari) – gorizontal menyu qatori joylashgan. Bu komandalardan
foydalanishda (ularni yana opsiyalar deb ham nomlashadi, ya’ni bir necha qiymatlar
ichidan tanlanuvchi elementlar) “tushuvchi menyu” deb nomlanuvchi menyu ochiladi
– bu menyu vertical menyu bo’lib, o’zida ekranning yuqorisidan pastiga qarab
joylashgan buyruqlar to’plamini o’zida namoyon qiladi.
Asosiy menyu qatori ostida joylashgan ikkinchi qatorda ba’zi bajariluvchi
buyruqlarning tezkor chaqiruv tugmalari joylashgan. Bu tugmalarning barcha
suzuvchi izohga ega (sichqoncha kursorini tugmachaning ustiga olib borish va biroz
kutish zarur, shundan so’ng ushbu tugma nima uchun mo’ljallanganligi haqida izoh
paydo bo’ladi).
9
Yaratiluvchi ilova turini ko’rsatuvchi menyu.
1.3 – rasm. Tezkor chaqiruv tugmalari.
Bunday tugmalarning yonida ushbu tugmaning qo’shimcha vazifalarini
ochuvchi yana qo’shimcha tugma bo’lishi mumkin. Barcha tugmalarni ishchi stoliga
joylashtirishning iloji yo’qligi tufayli, ushbu tugmalar yashiringan holatda bo’ladi.
Ilova turini berish bilan ishchi soha o’z ko’rinishini o’zgartiradi. Bular bilan keyingi
Tajriba mashg’ulotlarida tanishamiz.
Do'stlaringiz bilan baham: |
