Texnologiyalari va kommunikatsiyalarni rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti samarqand filiali

dq - zaryadning r masofadagi potentsiali
Bu sirtni, zaryadga ega bo‘lgan dS – elementar yuzachalarga ajratib, dq – ni nuqtaviy zaryad deb hisoblaymiz.
Nuqtaviy dq zaryadning masofadagi maydon potentsiali quyidagiga teng bo‘ladi:
, (3.2)
yoki
, (3.3)
Bu ifoda butun sirt bo‘yicha integrallansa, zaryadlangan o‘tkazgich sirtining potentsiali ifo-dasiga ega bo‘lamiz:
, (3.4)
O‘tkazgichning potentsiali q zaryadga proportsional bo‘ladi. Shu zaryadning potentsialga nisbati o‘zgarmas kattalikdir, u o‘tkazgichning zaryad to‘plash xususiyatini belgilaydi va o‘tkaz-gichning elektr sig‘imi deb ataladi.


, (3.5)
Shunday qilib, yakkalangan o‘tkazgichning elektr sig‘imi deb, uning potentsialini bir birlikka o‘zgartirish uchun zarur bo‘lgan zaryadga miqdor jihatidan teng fizik kattalikka aytiladi.


Xulosa
Xulosa ornida tashqi elеktrostatik maydon bo’lmaganda molеkulalarning tartibsiz harakati tufayli dielеktrik bo’yicha molеkulalarning umumiy dipol momеntlari nolga tеng bo’ladi.
Agar bunday dielеktrik tashqi elеktrostatik maydonga qo’yilsa, maydon kuchlari dipollarni maydon yo’nalishiga qarab burishga harakat qiladi va noldan farqli umumiy dipol momеnti paydo bo’ladi.
Shunday qilib, tashqi elеktrostatik maydon ta'sirida ikkala turdagi dielеktrikda ham noldan farqli dipol momеntlari hosil bo’ladi. Bu hodisa dielеktriklarning qutblanishi dеb ataladi.


Poydalanilgan adabiyotlar.

1. 
   Harper, Douglas „Energy“. Online Etymology Dictionary. Qaraldi:
   

1-may 2007-yil.
2. „Retrieved on 2010-Dec-05“. Faculty.clintoncc.suny.edu. 13- Dekabr 2007-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 12- Dekabr 2010-yil.
3. „Retrieved on 2010-Dec-05“ (PDF). Qaraldi: 12-Dekabr 2010-yil