Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari

11.2. Yangi avlod konvergent tarmoqlarning  xizmatlarni 
boshqarish pog„onasi 
 
NGN  (Next  Geniration  Network)  -  keyingi  avlod  tarmoqlari.  NGN 
konsepsiyasi turli ma‘no kasb etadi: 
- NGN deyilganda kommutatsiyaning yangi prinsiplarini, birlamchi 
tarmoqlarda 
 
yangi 
MPLS, 
OSPF, 
BGP 
transport 
texnologiyalariga  o‗tishni,  kirish  tarmoqlarida  keng  polosali 
kirish tizimlari tushuniladi; 
- NGN tarmoqlari – bu raqamli aloqa rivojlanishi bosqichida paydo 
bo‗lgan  texnik  echim  bo‗lib,  bunda  ma‘lumotlar  trafigi  nutq 
trafigidan  muximroq,  kompyuterlar  esa  telefon  apparatlaridan 
muximroq bo‗lib qoldi. NGN g‗oyasining paydo bo‗lishiga sabab 
–  xozirda  foydalanishda  mavjud  raqamli  kommutatsiya 
stansiyalarning ―xayot sikli‖ tamomlanishi yaqinlashuvidir. NGN 
prinsipi  turlicha  shakllantiriladi,  umumlashgan  xolda  NGNning 
quyidagi beshta xarakterli xususiyatlarini ko‗rsatish mumkin: 
 -  barcha  turdagi  axborotlarni  uzatish  uchun  transport  tarmog‗ida 
paketli  texnologiyalarga o‗tish; 
-  an‘anaviy  (funksional  yo‗naltirilgan)  telefon  stansiyalardagi 
kommutatsiya tizimidan farqlanadigan, taqsimlangan arxitekturali 
kommutatsiya tizimini qo‗llash; 
-  xizmatlarni  qo‗llashga  tegishli  funksiyalarni,  kommutatsiya  va 
uzatishdan ajratish; 
-  istalgan  foydalanuvchi  uchun  keng  polosali  kirish  imkoniyatini 
ta‘minlash; 
 - Web texnologiyalari hisobiga ekspluatatsion boshqarish  
    funksiyalarini amalga oshirish. 
Siemens 
kompaniyasi 
NGN 
konsepsiyasi 
uchun 
quyidagi 
"formulani" taklif etgan: 80 - 60 -20.  
Bu sonlar quyidagicha izoxlanadi: 
 -  NGN  tarmoqlari,  mavjud  tarmoqlarga  nisbatan,  80%  kam 
elementlardan tarkib topadi; 
 - NGN tarmoqlari, infokommunikatsion tizimni yaratish uchun zarur 
bo‗lgan xarajatlarni, 60% ga kamaytiradi; 
       -  NGN  tarmoqlari  operatorning  daromadini  20%  ga  orttirish 
qobiliyatiga  ega.  Media  –  shlyuz  axborot  oqimini  o‗zgartiradi,  RTP 
(Real- Time Transport Protocol)-oqim IKM oqimga o‗zgartiriladi.  

---

 
 
 
 
    
Media  –  shlyuz  Softswitch  nomi  bilan  ma‘lum  MGC  kontroller 
orqali 
boshqariladi. 
Kontrollerlar 
o‗zaro  bog‗lanishi  mumkin 
(MGC/MGC). 
Kontroller  intellektual  ma‘lumotlar  bazasi  (Intelligent  Database  – 
ID)  bilan  o‗zaro  bog‗lanishi  mumkin.  SG/MGC,  interfeys  ID/SG 
interfeyslar.  IT  xizmatlarini  qo‗llash  uchun  INAP  amaliy  protokoli 
qo‗llanadi.NGN  tarmog‗i  uchun  bir  qator  protokollar  ishlab  chiqilgan. 
Asosiylari: 
 
1. H.323 protokoli.  Paketli tarmoq bo‗yicha ulanishni o‗rnatish va 
tovush va video trafigini uzatishni ta‘minlash. 
 
2.Session Initiation Protocol (SIP) protokoli. Uning yordamida IP-
tarmoq  bo‗yicha  multimediali  sessiyalarni  yoki  chaqiriqlarni  o‗rnatish, 
o‗zgartirish va tamomlash operatsiyalari amalga oshiriladi.  
 
3.Media  Gateway  Control  Protocol  (MGCP)    protokoli.  MG 
shlyuzlarni boshqarishda ishlatiladi. 
 
 4.MEGACO/H.248  protokol.  Bu  protokol  media-shlyuzlarni 
boshqarishda ishlatiladi. 
 
5. Signalling Transport (SIGTRAN)  protokoli. IP-tarmoq bo‗yicha 
signalli  axborotni  uzatuvchi  protokollar  to‗plamidir.  U  shlyuzlarning 
ikala turida va Softswitchda qo‗llanadi.